Direct naar artikelinhoud
AnalyseVoetbal

Hoe goed zijn onze Messi's eigenlijk?

Lionel Messi.Beeld AFP

Elk land is op zoek naar zijn eigen Messi. Drie toptalenten uit Engeland, Noorwegen en China spelen na enkele omzwervingen in de eredivisie. Zijn het werkelijk potentiële sterspelers? ‘Messi zou op die leeftijd de hele eredivisie al zijn voorbijgelopen.’

Marcus Edwards.Beeld Joep Leenen

Marcus Edwards (20) - Excelsior

Marcus Edwards geldt in Engeland als een geweldig talent. Hij doorloopt de hele jeugdopleiding van Tottenham Hotspur. Hij speelt in alle Engelse jeugdelftallen. Tottenham-trainer Mauricio Pochettino geeft hem in 2016, vlak voor zijn debuut in de Premier League, de bijnaam Mini Messi. ‘Zijn kwaliteiten, uiterlijk en fysieke voorkomen doen een beetje denken aan de vroegere versie van Lionel Messi.’

Amper twee jaar later moet het supertalent knokken voor een basisplek bij Excelsior, dat hem dit seizoen huurt van de Engelse topclub. Na een mislukte verhuurperiode bij Norwich City – Edwards komt in drie maanden slechts zes minuten in actie – moet hij in Rotterdam-Oost zijn nog prille carrière een nieuwe boost zien te geven.

Dat lukt maar ten dele. Waar in de eerste weken de bewonderende oeh’s en aah’s van de tribune rollen als de behendige buitenspeler aan een dribbel begint, vindt hij zich de laatste weken vaker terug op de bank. ‘Bij Excelsior zijn ze niet tevreden over hem’, zegt RTV Rijnmond-journalist Sinclair Bischop die de club op de voet volgt. ‘Hij moet meer meeverdedigen en heeft met één assist te weinig rendement.’

Onnodige druk

Toch ziet Bischop iets bijzonders in de kleine dribbelaar (1.76 meter). ‘Ik ben lyrisch. Heb al geroepen dat Martin van Geel als technisch directeur van Feyenoord snel zaken moet doen met Tottenham. Edwards kan zoveel met een bal op de vierkante meter. Zo’n speler zie je niet veel in Nederland. Hij zorgt altijd voor een man-meer-situatie. Ik snap wel wat Pochettino bedoelde met zijn opmerking over Messi.’

Bij Tottenham Hotspur zijn ze destijds minder gelukkig met de vergelijking van de trainer. Door Edwards te spiegelen aan een van de beste spelers ooit, legt Pochettino onnodig veel druk op de schouders van het talent. Het is de reden dat Excelsior de speler afschermt. De club wil de huurling vooral lekker laten voetballen.

Of Excelsior en Edwards het willen of niet, de bijnaam Mini Messi zal voor altijd aan het talent blijven kleven. Wie op Google ‘Edwards’ en ‘Messi’ intikt, krijgt een reeks aan artikelen. In zijn boek New Brave World doet Pochettino in 2017 tevergeefs een poging zijn woorden af te zwakken. ‘Marcus heeft autoriteits- en gedragsproblemen. We moeten naar het grote geheel kijken om erachter te komen wat de oorzaak is.’

Bij Excelsior krijgen ze moeilijk hoogte van de introverte Engelsman. Volgens Bischop is het in en rond het Van Donge & De Roo Stadion een publiek geheim dat hij met heimwee kampt. ‘Zijn vader is nu weer overgekomen, dan merk je meteen dat hij beter in zijn vel zit. Verder gaat hij zijn eigen gang. We hebben hem nog niet kunnen interviewen. Ook FOX Sports wilde hem spreken, maar dat werd door de club afgeraden omdat hij interviews heel lastig vindt.’

Dus is Edwards nog altijd een groot mysterie: hoe goed is hij daadwerkelijk? Bischop is ervan overtuigd dat hij het in zich heeft een fenomeen te worden. De journalist wijst op Dries Mertens in zijn tijd bij AGOVV. ‘Bij hem heeft het ook lang geduurd voordat hij doorbrak. Maar je zag al wel vroeg dat hij iets bijzonders had.’ Al vraagt Bischop zich af of Edwards het goede karakter heeft om de top te halen. ‘Als voetballer moet je je ook buiten het veld kunnen ontwikkelen. Daar zet ik bij hem mijn vraagtekens bij.’

Martin Ødegaard (rechts) van Vitesse.Beeld ANP

Martin Ødegaard (19) - Vitesse

Martin Ødegaard oogt als een stille jongen. Het Noorse talent draagt geen gouden kettingen, is wars van tatoeages en hij heeft nauwelijks gel in zijn haar. Maar zo alledaags als hij overkomt, zo niet-alledaags is de status van de 19-jarige middenvelder van Vitesse.

Al op jonge leeftijd rijgt Ødegaard de records aaneen. Hij is in 2014 de jongste debutant in de Noorse competitie: 15 jaar en 177 dagen. Een paar maanden later is hij ook de jongste debutant in de nationale ploeg en de jongste speler die ooit een EK-kwalificatiewedstrijd speelde.

Ajax, Barcelona, Manchester United en Real Madrid hengelen naar de diensten van de ‘Messi van Noorwegen’, zoals hij door sommige media wordt genoemd. Ødegaard bezoekt een trits Europese topclubs en tekent uiteindelijk voor zes jaar bij Real Madrid. Ook daar is de jongste debutant ooit: 16 jaar en 157 dagen. Bij zijn debuut lost hij als invaller Cristiano Ronaldo af.

‘Ødegaard is een sieraad voor het voetbal’, zegt Marc van Hintum, technisch directeur van Vitesse, dat de Noor dit seizoen van Real Madrid huurt. Van Hintum kende de naam Ødegaard al langer en volgde hem afgelopen anderhalf jaar toen hij op huurbasis voor Heerenveen uitkwam. ‘Hij heeft iets geniaals. Zijn trap, inzicht en techniek zijn fantastisch.’

‘Alleen talent is niet genoeg’

In Friesland toont Ødegaard maar flarden van zijn talent. Af en toe doet hij iets geniaals, vaker is hij onzichtbaar. Zijn rendement stelt teleur: drie goals en vijf assists in 43 wedstrijden. Ook bij Vitesse is het een punt van aandacht. Van Hintum: ‘Zijn rendement moet omhoog en hij moet meer duels uitvechten. We verwachten niet dat hij honderd slidings per wedstrijd maakt, maar wel dominant is in balbezit. Hij is een creatieve speler, maar moet ook zijn waarde hebben als het een keer niet loopt.’

Na een weifelend begin ontbolstert hij langzaam in Arnhem. Stilaan lost de Noor zijn belofte in. ‘Vergeet niet dat hij de afgelopen jaren heel wat heeft meegemaakt en nog steeds maar 19 is’, zegt Van Hintum. ‘Gelukkig zit er een goede kop op die jongen. Hij laat zich niet gek maken. Dat is belangrijk om de top te halen. Alleen talent is niet genoeg.’

Zelf praat Ødegaard zo min mogelijk over Real Madrid, weet aanvoerder Bryan Linssen. Ploeggenoten zijn wel geïnteresseerd in zijn verhalen over de Koninklijke of plagen hem ermee. Linssen: ‘Ik heb hem weleens gevraagd in welke auto hij reed bij Real Madrid. Toen hij zei dat hij een Audi Q3 had, heb ik hem uitgelachen omdat ik wist dat Cristiano Ronaldo met zijn Bugatti naar de club kwam.’

Serieuzer praat Linssen over de kwaliteiten van Ødegaard. Als hij zich blijft ontwikkelen ziet Linssen een mooie toekomst voor hem tegemoet. ‘Hij kan moeilijke dingen er net zo makkelijk laten uitzien als Messi. Verder vind ik het niet eerlijk om hem met één van de beste voetballers aller tijden te vergelijken.’

Daar sluit Van Hintum zich bij aan: ‘Vitesse is niet zijn plafond, maar om hem in een adem te noemen met Messi is belachelijk. Jonge jongens worden veel te snel op een sokkel geplaatst en er vervolgens weer vanaf getrapt. Laat Ødegaard gewoon lekker voetballen in Nederland, daar heeft hij zijn handen vol aan. Messi zou op die leeftijd de hele eredivisie al voorbij hebben gelopen.’

Zhang Yuning.Beeld Angelo Blankespoor

Zhang Yuning (21) - ADO Den Haag

Bij ADO Den Haag gaat de komst van Zhang Yuning (21) afgelopen zomer niet onopgemerkt voorbij. Er is een speciaal ingerichte persruimte met champagne, en er zijn Chinese media overgekomen. ‘Het is een bijzonder moment. Zhang is een speler waar we al heel lang mee bezig zijn’, zegt Mattijs Manders, de trotse algemeen directeur, tijdens de presentatie van de spits die voor een seizoen van het Engelse West Bromwich Albion wordt gehuurd.

Zhang is een bijzonder talent. Hij is 18 jaar als hij in 2015 vanuit China naar Europa verkast. Het land met de voetbalidolate president Xi Jinping wil de voetbalwereld veroveren. Vele Chinezen kijken mee over de schouder van het talent. Hij speelt als een van de weinige Chinezen in Europa. De hoop is dat hij uitgroeit tot een Chinese Messi.

‘Hij is een heel grote naam in China’, weet ADO-trainer Alfons Groenendijk. Het olympisch team van China probeert zich de komende tijd te kwalificeren voor de Spelen van 2020. Daarbij zijn alle ogen gericht op Zhang. Groenendijk: ‘Zo gaat dat. Het voetbal moet daar op de kaart worden gezet, daar hoort een held bij.’

Zhang – technisch goed onderlegd en met zijn 1.83 meter fors gebouwd – tekent in 2015 een tweejarig contract bij Vitesse. In de jaren ervoor heeft hij op een vakantievisum al meerdere stages gelopen. In Arnhem komt hij in twee seizoenen tot 24 wedstrijden en drie doelpunten. Dan verkoopt de club hem aan West Bromwich Albion.

Geen sterallures

De Premier Leagueclub verhuurt hem meteen aan het Duitse Werder Bremen, omdat hij in Engeland geen werkvisum krijgt. Zijn introductie bij Werder Bremen is groots – door de grote belangstelling vanuit China hapert de livestream die de club heeft aangelegd voor de persconferentie. Maar zijn prestaties vallen tegen. Zhang speelt geen minuut in de Bundesliga.

Via de Chinese eigenaar van ADO belandt Zhang deze zomer in Den Haag. ‘Het is altijd de wens van de club geweest een Chinese speler naar Den Haag te halen, maar dan moest hij van toegevoegde waarde zijn’, zegt technisch directeur Jeffrey van As. ‘Wij hebben Zhang nooit als de Messi van China gezien, maar gewoon als een groot talent dat zich hier kan ontwikkelen en de club hopelijk verder helpt.’

Door een voetblessure die hij in de zomer oploopt bij het olympisch elftal, maakt Zhang pas een maand geleden zijn eredivisiedebuut voor ADO. Een kwartier voor tijd valt hij in tegen PEC Zwolle. ‘De potentie is er’, zegt Groenendijk. ‘Hij is een heel vaardige speler, sterk, kan scoren en heeft gevoel voor zijn medespelers.’

Belangrijker nog, meent Groenendijk, de spits is een echte prof. Van sterallures heeft hij niets gemerkt. ‘Met zijn mentaliteit zit het wel goed. Hij wil altijd trainen en verzorgt zijn lichaam perfect. Dan nog heb je een beetje geluk nodig om te slagen.’

Bij ADO moet hij de komende tijd een basisplek zien af te dwingen en doelpunten gaan maken. Wat daarna mogelijk is, laat zich volgens Groenendijk moeilijk vaststellen. ‘Als het allemaal meezit denk ik dat hij op termijn in een grote Europese competitie kan spelen. Maar Zhang vergelijken met Messi? Nee, dat gaat me veel te ver. Zoiets is eerder op hoop dan op feiten gebaseerd. Je wordt niet zomaar de nieuwe Messi.’