De uitvinder van de ‘heilzame’ BioStabil-ketting staat voor de zesde keer voor de rechter

Wie in het jaar 2000 geregeld de televisie aan had, ontkwam niet aan Tineke de Nooij die via TelSell vol overgave de BioStabil aanprees. Ze droeg een halsketting met een blinkende gouden hanger in de vorm van het yin-yang-teken dat – zo beloofde de reclame – het lichaam zou ontdoen van een teveel aan negatieve of positieve spanning. De oplossing voor eenieder met problemen variërend van hoofdpijn tot slapeloosheid en onvruchtbaarheid.

Maar ironisch genoeg is de BioStabil negentien jaar later uitgegroeid tot een hoofdpijndossier voor de bedenker ervan. De 80-jarige Bruno Santanera, van oorsprong een Italiaan, stond donderdag voor de zesde keer voor de rechter. Ditmaal diende een hoger beroep tegen de TU Delft, de universiteit die in een uitzending van Tros Radar uit 2004 de BioStabil ‘ontmaskerde’.

De ketting waarvan er op het hoogtepunt maar liefst 250 duizend per jaar werden verkocht, onder meer aan BN’ers als Gerard Joling, Frans Bauer en Imca Marina, was volgens sceptische wetenschappers in werkelijkheid niet meer dan een dure koelkastmagneet. Een juwelier schatte de waarde van het hangertje op 40 euro in plaats van de gevraagde 119.

De uitzending kwam als een mokerslag voor het imperium van Bruno Santanera, die de verkoop van zijn ketting zag kelderen van enkele duizenden tot enkele tientallen per maand. Sindsdien probeert hij via de rechtbank eerherstel af te dwingen.

Hij gelooft nog altijd heilig in de heilzame werking van zijn uitvinding, blijkt uit mediaberichten die de afgelopen jaren over hem verschenen. De naar eigen zeggen 26 duizend bedankbrieven die hij kreeg, zijn hét bewijs dat hij geen charlatan is. De brieven vormen zijn trofeekast, die in het midden van zijn tempelachtige woning in het Groningse gehucht Godlinze staat opgesteld.

De nalatenschap uit zijn gloriedagen bestaat verder uit een beeldentuin, de marmeren letters van zijn naam in het gras en de weelderige inrichting waarin menig Jezusbeeld voorkomt. Voor de oprijlaan van zijn woning staat een bord waarop het gezicht van Radar-presentatrice Antoinette Hertsenberg prijkt. Onderschrift, in kapitalen: Tros Radar bedriegt de kijker.

Flapdrollen

Volgens Werner van Bentem, de juridisch adviseur van Santanera, is zijn cliënt welbewust door Radar geframed. Hij doelt onder meer op het fragment waarin Santanera zegt dat alle wetenschappers ‘flapdrollen zijn’. Terwijl hij volgens Van Bentem slechts doelde op de mensen die op ongefundeerde wijze kritiek leveren op zijn uitvinding. ‘Er is geknipt in dit citaat, en dat is later in de rechtbank tegen mijn cliënt gebruikt.’

Omdat de rechtszaken tegen Tros Radar op niets uitliepen, richten Santanera en zijn juridisch adviseur hun pijlen nu op de TU Delft, die in een later onderzoek uit 2005 geconcludeerd zou hebben dat de magneet (los van de geclaimde gezondheidsvoordelen) sterker was dan in de uitzending werd verondersteld. Van Bentem: ‘Het is dus veel meer dan een simpele koelkastmagneet, maar dit wordt door iedereen verzwegen.’ De TU Delft en Tros Radar waren donderdag niet bereikbaar voor commentaar.

Van Bentem verzocht de rechtbank donderdag in het hoger beroep om getuigen op te roepen die kunnen aantonen dat er voorafgaand en na de uitzending correspondentie is geweest tussen de TU Delft en Tros Radar. Een eerdere poging om deze correspondentie te openbaren mislukte. De uitspraak volgt over enkele weken.

Santanera is ondanks zijn bejaarde leeftijd niet van plan de zaak te laten rusten. ‘Hij is heel erg boos over wat hem is geflikt’, zegt Van Bentem. ‘Het is een man met Italiaans temperament. Die laat niet zomaar los.’

In een eerdere versie van dit artikel stond dat Werner van Bentem de advocaat is van Bruno Santanera. Dit is niet correct. Hij is juridisch adviseur.