'Falend toezicht' op Schiphol onder vuur: deskundigen en politici vinden dat gedogen geluidsovertredingen moet stoppen
De kritiek op het niet optreden tegen schendingen van afspraken over de geluidsgrenzen van Schiphol zwelt aan. De rechtspositie van omwonenden wordt aangetast nu vaststaat dat de geluidslimieten al jarenlang op meerdere plekken worden overtreden en de toezichthouder van het Rijk daar niets tegen doet. Dat betogen een aantal juridische deskundigen en oppositiepartijen in de Tweede Kamer in een uitzending van EenVandaag van zaterdag.
Ook regeringspartij D66 wil dat verantwoordelijk minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) ingrijpt nu de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) wel erkent dat afspraken worden geschonden, maar daar niet tegen optreedt.
Volgens D66-Kamerlid Jan Paternotte hebben klagende omwonenden van de luchthaven 'het gevoel dat ze in het ootje worden genomen.' Hoogleraar Economisch Publiekrecht Annetje Ottow van de Universiteit Utrecht is kritisch over het beleid van het ministerie: 'Het ministerie noemt het anticiperend handhaven, maar het is natuurlijk anticiperend niet-handhaven.'
Bewonersorganisaties van gemeenten rondom Schiphol hebben al jarenlang kritiek op het falende toezicht van de ILT. Over de toegestane geluidshinder door het vliegverkeer zijn in het zogeheten Aldersakkoord (vernoemd naar oud-minister Hans Alders) afspraken gemaakt maar die blijken niets waard, vinden zij.
Aanvankelijk betroffen die afspraken grenzen aan de hinder binnen de zogenaamde geluidscontouren (met gebruik van meetpunten), sinds enkele jaren wordt een ander stelsel gehanteerd. Vliegen volgens Afspraak heet dat stelsel en het bepaalt dat voor alles gebruik moet worden gemaakt van de 'preferente banen' (Polderbaan en Kaagbaan) waar de minste omwonenden door hinder worden getroffen.
'Anticiperend handhaven'
Vliegen volgens Afspraak ontbeert nog steeds een wettelijke basis en zolang dat het geval is blijft de inspectiedienst alleen maar 'anticiperend handhaven'. In concreto komt het er op neer dat de ILT wel erkent dat er zowel volgens de oude als volgens de nieuwe, nu geldende, afspraken inderdaad vaak geluidslimieten worden overschreden, maar sancties volgen er niet.
Omwonenden zijn die situatie nu meer dan beu en krijgen in de uitzending van EenVandaag bijval van deskundigen en politici. Vooral in Aalsmeer groeit het verzet. Het luchtverkeer van en naar Schiphol is de laatste jaren explosief gegroeid. Uit de cijfers blijkt dat vooral de secundaire banen bij Aalsmeer en Zwanenburg relatief gezien de meeste groei moeten verwerken. Bij de Aalsmeerbaan en Zwanenburgbaan zijn ook de meeste schendingen van de afspraken over geluidshinder vastgesteld.
Het ministerie van I en W zegt te werken aan een wettelijke verankering van de afspraken over preferent baangebruik. Zo lang die er nog niet is blijft de ILT 'anticiperend handhaven', beklemtoont het ministerie. Probleem is dat een wettelijke basis voor de afspraken over geluidshinder pas mogelijk is, wanneer de nieuwe Milieu Effect Rapportage (MER) voor de luchthaven klaar is. Waarschijnlijk kan de ILT op zijn vroegst in 2019 serieus gaan handhaven in plaats van het monitoren dat nu gebeurt.
Schiphol mag volgens afspraak maximaal 500 duizend vliegbewegingen (starts en landingen) per jaar verwerken. Die grens is bijna bereikt. De nieuwe MER moet duidelijk maken hoe Schiphol na 2020 eventueel verder kan groeien zonder dat de milieu- en geluidshinder toeneemt.
Net als in de MER voor de nieuwe luchthaven Lelystad Airport, een toekomstige 'overloophaven' van Schiphol waartegen veel verzet is, bleek in die rapportage voor Schiphol veel verkeerde berekeningen te zijn opgenomen. Daarom moesten beiden opnieuw worden gemaakt.
Minister Van Nieuwenhuizen heeft eerder gezegd dat Schiphol tot en met 2020, conform het Alderskkoord, niet boven het aantal van 500 duizend vliegbewegingen mag uitkomen. De luchtvaartsector wil die afspraak ter discussie stellen en zegt dat een rem op de groei van Schiphol de Nederlandse economie fors schaadt.