Direct naar artikelinhoud
NieuwsBrexit

De anti-May-brieven zijn binnen, melden brexiteers

De 48 brieven die nodig zijn om het leiderschap van Theresa May officieel ter discussie te stellen, zouden er liggen. Dat hebben anonieme brexiteers laten weten aan diverse Britse media. Het zou ook een indicatie kunnen zijn waar de vergadering over ging die de premier vrijdagochtend belegde op Downing Street. 

Theresa May.Beeld REUTERS

Gisteren bracht de prominente brexiteer Jacob Rees-Mogg de bal aan het rollen door te laten weten dat hij zijn brief had opgestuurd. Er heerst binnen de Conservatieve Partij grote afkeer van May’s ontwerpakkoord voor de Brexit.

De enige persoon die precies weet hoeveel brieven er zijn, is Sir Graham Brady. Dat is de voorzitter van de 1922 Committee, waartoe alle Conservatieve fractieleden behoren die geen regeringsfunctie hebben. Ze vormen daarmee de bewakers van de partij en moeten een oogje in het zeil houden op de premier, die elke week verantwoording moet afleggen aan het co­mi­té. De 1922 Committee werd in het genoemde jaar opgericht toen de Conservatieven met succes een einde maakten aan de coalitie met de Liberalen. Pas na de Tweede Wereldoorlog verwierf deze groep parlementsleden een machtige rol binnen de partij.

Strijd

De uitdrukking ‘men in suits’ refereert aan een delegatie die een leider discreet laat weten dat zijn of haar tijd voorbij is, zoals eind 1990 gebeurde bij Margaret Thatcher. Wanneer 15 procent van de fractieleden – wat nu neerkomt op 48 van de in totaal 315 Tory-parlementariërs – schriftelijk laat weten dat een leider aan vervanging toe is, dan volgt er een strijd om het leiderschap. Zo’n stemming kan maar een keer per jaar worden gehouden; dat gebeurde voor het laatst in 2003, hetgeen leidde tot het korte leiderschap van Iain Duncan Smith.

Wanneer May bij deze geheime vertrouwensstemming meer dan de helft van de fractieleden voor zich weet te winnen, is ze veilig. In het geval ze niet genoeg steun krijgt, treedt ze af en kunnen andere fractieleden zich kandideren. Er wordt dan een schifting gemaakt, totdat er twee gegadigden overblijven. Vervolgens kunnen de partijleden in een schriftelijke verkiezing een keuze maken. May zelf kwam twee jaar geleden aan de macht omdat haar rivalen een voor een afvielen en ze als enige overbleef.

De brieven die nu tegen May zijn ingeleverd, zullen vooral afkomstig zijn van leden van de uiterst eurosceptische European Research Group binnen de partij, waarvan Rees-Mogg de leider is. Tijdens zijn spontane persconferentie zei hij gisteren dat het niet om een coup gaat, omdat de procedures zorgvuldig worden gevolgd. Hij voegde eraan toe dat het leiderschap van de partij geen ‘eigen bezit’ is maar ‘gehuurd bezit’. Dit is een citaat van Kenneth Lewis, die in de jaren zeventig de voorzitter was van ‘de 1922’. Deze dreigende woorden hangen sindsdien als een zwaard van Damocles boven iedere Tory-leider.