U zit vol met vragen over de Europese Verkiezingen
Waar gaan die hele Europese verkiezingen nou eigenlijk over? Volkskrantredacteur Timo Nijssen zat vol vragen en dacht dat hij vast niet de enige was. Zijn oproep aan Volkskrantlezers om vragen in te sturen leverde tot nu toe al ruim vijfhonderd vragen op.
‘Ik moet de oproep binnenkort maar eens van de site afhalen, anders kom ik nooit meer door die vragen heen’, zegt Nijssen. Ondanks dat vooruitzicht is hij opgetogen over het enthousiaste antwoord op zijn oproep. Nijssen is crossmediaredacteur bij de Volkskrant, wat betekent dat hij er over nadenkt hoe informatie het beste gepresenteerd kan worden aan de lezer. Zelf is hij geen kenner van Europese politiek – voor het beantwoorden van de vragen zal hij samenwerken met EU-correspondent Marc Peeperkorn. Maar omdat er voor hemzelf zoveel onduidelijk was over de verkiezingen leek het hem interessant om lezers om suggesties te vragen. ‘Op deze manier beantwoord je vragen waarvan de antwoorden voor redacteuren misschien heel vanzelfsprekend zijn, terwijl de gemiddelde lezer daar wel mee rondloopt.’
Hij moet alle vragen nog helemaal doorlezen, maar hij scrollt even door de antwoorden in de inbox. ‘Veel reacties gaan er over dat mensen geen idee hebben voor wie en waarover ze stemmen. Wat voor macht heeft het Europees Parlement eigenlijk?’ Dat vroeg hij zich zelf ook al af, zegt Nijssen. ‘Je hebt zoveel verschillende organen dat het lastig is om een beeld te krijgen van waar je nou voor stemt.’
De laagste opkomst van alle stembusgangen
Op 23 mei mogen we weer naar de stembus voor de Europese Verkiezingen: de negende verkiezingen voor een rechtstreeks gekozen Europees Parlement. De opkomst bij Europese verkiezingen is altijd laag in Nederland, het laagste van alle stembusgangen. In 2014 ging 37 procent van de mensen ervoor naar de stembus. De laatste gemeenteraadsverkiezingen (2018) en Provinciale Statenverkiezingen (2015) brachten respectievelijk 55 procent en 47 procent van de Nederlanders op de been. Bij Tweede Kamerverkiezingen stemt gemiddeld 80 procent.
Nijssen denkt dat het een probleem is dat je als Europeaan zelf niet goed de gevolgen ziet van je stem. ‘Je ziet niet echt dat er dingen veranderen in je omgeving. Ik denk dat het te ver weg voelt voor veel mensen.’ Daarnaast is er weinig overzichtelijke informatie te vinden over de Europese Verkiezingen, waar verwarrend genoeg ook in elk land op een andere dag voor wordt gestemd. ‘Bij de Tweede Kamer heb je al meer een mening over de partijen. Dat is bij de Europese verkiezingen toch minder.’
Meerdere mensen vragen zich af of je ook op een partij uit een ander land mag stemmen. De partijen zitten op Europees niveau samen in fracties, dus dit zou niet onlogisch zijn. Goede vraag, vindt Nijssen. ‘Er is ook een vraag van iemand met een Nederlands paspoort die in Polen woont – die vraagt zich af of hij op een Poolse kandidaat mag stemmen of een Nederlandse, of zelfs allebei?’
Het idee om Volkskrantlezers vragen te laten stellen was gebaseerd op de verslaggeving rond de sleepwet – ook zo’n stembusgang waarvan iedereen zich afvroeg waar ze nou eigenlijk over stemden, en wat de gevolgen van hun stem zouden zijn. De Volkskrant maakte een overzicht van belangrijke vragen over de sleepwet. ‘Dat was behoorlijk populair, kan ik me herinneren’, zegt Nijssen. ‘Dus het is wel iets waar behoefte aan is bij complexere onderwerpen waar mensen over mogen stemmen.’
Wat doet een Spitzenkandidat
Onlangs kwam in het nieuws dat alle Europese partijen een Spitzenkandidat zouden krijgen. ‘Ik had geen idee wat dat was, een Spitzenkandidat. Dat blijken dus een soort Europese lijsttrekkers die de verkiezingen aantrekkelijker moeten maken. Maar hoe logisch is het dat ze dan zo’n Frans Timmermans aan het hoofd van de sociaal democraten zetten, wie in Spanje kent hem nou?’
Nijssen gaat eerst alle vragen lezen en dan eens met EU-correspondent Peeperkorn de interessantste uitzoeken om te beantwoorden. Zoals deze misschien: is er een ondergrens wat betreft het opkomstpercentage, waarbij de verkiezingen niet meer geldig zijn? ‘Volgens mij bestaat dat niet, maar dat is wel interessant. In België is stemmen verplicht, vertekent dat dan mogelijk de stemming?’
Er zijn ook mensen die vooral graag even klagen over de EU via het formulier. ‘Wanneer dat Europese Parlement er een keer mee ophoudt, stuurt iemand. Met vier uitroeptekens.’
Een laatste dan: doen de Britten eigenlijk nog mee? ‘Dat is ook een interessante vraag. Het lijkt mij van niet.’ De deadline voor de Brexit staat tenslotte op 29 maart. ‘Maar wat als ze toch eindeloos blijven uitstellen?’ Wordt vervolgd.