Bewoners van de Haagse Schilderswijk luchten hun hart bij premier Rutte, maar krijgen iets te vaak als antwoord ‘los het zelf maar op’
Doet-ie nóóit! Mohamed Chohabi krijgt de hoon van zijn collega’s in de bibliotheek van de Schilderswijk over zich heen als hij op een dag in 2016 voorstelt premier Rutte uit te nodigen. Voor een ontmoeting met bewoners van deze Haagse buurt die zich zo geplaagd voelen door het label ‘probleemwijk’. Chohabi gelooft erin en na twee jaar beleefd stalken is het donderdagavond zover. Mark Rutte op bezoek. Doet-ie wel.
Tweehonderd bewoners zijn komen opdraven. Elke tas wordt bij de ingang gecheckt. In de volle zaal hangt een opgewonden stemming. Er zijn opvallend veel gezinnen met kinderen. Een groep vrouwen met hoofddoek volgt de avond buiten op de stoep, met de neus tegen het raam gedrukt.
‘Een gesprek, géén debat’, vat actrice Funda Müjde de spelregels van de avond streng samen. De premier krijgt in twee uur tijd een aardig inkijkje in wat er zoal leeft in de Schilderswijk. De bewoners bevragen hem als een ombudsman, maar ondervinden dat ze te maken hebben met een door en door liberale, behendige politicus en kampioen optimisme.
Dat gaat zo:
Scholier Bilal vertelt dat hij pas op de middelbare school voor het eerst in aanraking is gekomen met leeftijdgenoten zonder migratieachtergrond. Hoe gaat de premier ervoor zorgen dat jongeren niet gescheiden opgroeien?
Dat is lastig, zegt de premier, want we hebben vrije schoolkeuze. En: ‘Uiteindelijk zijn we allemaal migrant, ook met een geschiedenis van honderden jaar terug.’
Vrijwilligster Irina wil een einde aan de negatieve berichtgeving in de media over de Schilderswijk.
‘We zijn een vrij land. Ik kan de pers niet dwingen positief te zijn. Het enige wat je kunt doen is zelf positieve verhalen vertellen.’
Asia vraagt Rutte wat hij doet voor vrouwen in de wijk die in een isolement leven en voor wie geen hulp is.
‘De overheid kan niet iedereen bij de hand nemen. Wat zij wel kan doen is zorgen voor veiligheid en banen creëren. Er is nu veel werk in de zorg, het onderwijs en bij de politie.’
De enige Hindoestaan in de zaal beklaagt zich dat de premier uitgerekend komt in de week dat Hindoestanen het lichtjesfeest vieren. ‘Zij voelen zich nu buitengesloten.’
‘Dat is het nadeel van zoveel culturen, er is altijd wel een feest’, lacht Rutte, en verwijst de man in een adem door naar zijn assistent in de zaal, die een aparte ontmoeting zal regelen met de Hindoestaanse gemeenschap.
Een vrouw met een blonde paardenstaart uit haar zorg over het gebrek aan huisvesting voor jongeren. ‘Ik kan mijn 18-jarige zoon toch niet op straat pleuren?’
‘De overheid kan niet voor iedereen een huis zoeken, dat moeten mensen zelf doen. Ik stond ooit ook zeven jaar op een wachtlijst.’ De vrouw druipt af: ‘Dan houd ik mijn zoon nog even thuis.’ Rutte: ‘Dat is veel gezelliger.’
Een twintiger vraagt de premier wat hij doet tegen discriminatie van migrantenjongeren op de arbeidsmarkt.
‘Eerlijk gezegd: daar kan ik weinig tegen doen. We hebben harde wetten die discriminatie verbieden. Ik kan jongeren wel stimuleren: in godsnaam, zet door. Het is één idioot die jou afwijst, niet de samenleving. Zoek mensen die in je geloven. In dit land kun je echt alles bereiken. Als er een peiling komt wie mij straks moet opvolgen, weet ik wie daar uitkomt: een man die in Marokko is geboren en nu burgemeester is.’
De 70-jarige Radia maakt Mark Rutte heel even sprakeloos als zij een oplossing vraagt voor de vele woningen met vocht en schimmel. Het zorgt voor stank, gezondheidsklachten en afbladderend behang. Kinderen durven geen vriendjes mee naar huis te nemen.
‘Ik heb geen pasklaar antwoord. Dit is taakverwaarlozing van de woningcorporaties. Zit er iemand van een corporatie in de zaal?’
En dan dreigt toch nog het gevreesde debat. Een anti-Zwarte Piet-activiste vraagt de premier om ‘een beetje meer hulp’. Ze mist leiderschap en verbinding in deze discussie. Voor het eerst toont de premier zich licht geïrriteerd. ‘Er zit een blokkade in mijn hoofd’, zegt hij. Hij ziet ‘serieuzere problemen’ als de Brexit en de toekomst van de Europese Unie. ‘Dan ga ik mij echt niet bezighouden met de kleur van Zwarte Piet. Dit kan de samenleving zelf oplossen en ik zie dat het gebeurt.’
Terwijl Mark Rutte zich, gewillig poserend voor een lange serie selfies, een weg naar de uitgang baant, neemt initiator Mohamed Chohabi stralend alle complimenten voor de avond in ontvangst. Het was mooi, maar hij hoorde iets te vaak naar zijn zin de boodschap: los het zelf maar op.