De ‘game’ aan de grens tussen Bosnië en Kroatië

‘We waren bijna in Europa,’ vertelt Hamit (16) uit Syrië. ‘Vlak voordat we de grens naar Slovenië wilden oversteken, pakte de Kroatische politie ons. Ze namen ons in een geblindeerd busje mee terug naar de grens met Bosnië. Daar werden we overgedragen aan gemaskerde mannen. We moesten een voor een uitstappen, ze pakten ons geld af en vernielden onze telefoons. Toen begonnen ze te slaan. Drie van mijn vrienden konden wegrennen, maar ik viel. Terwijl ze sloegen zeiden ze: ga weg, ga terug naar Bosnië.’

De oversteek naar Europa heeft alleen dit jaar al aan meer dan 2.000 mensen het leven gekost. Ook binnen Europa gaan de grenzen op slot. De grens oversteken, ‘The Game’, zoals migranten het noemen, is steeds moeilijker en gevaarlijker geworden. Maar wie asiel in Europa wil aanvragen, is gedwongen het spel te spelen.

Nu de grens tussen Servië en EU-lid Hongarije potdicht zit, is de route verlegd naar de grens van Kroatië. Duizenden migranten zijn momenteel gestrand in Bosnië en Herzegovina, het armste land van Europa. De meeste van hen zitten in grensplaatsen Bihac en Velika Kladusa, in het noordwesten. Hamit is een van de honderden alleenreizende kinderen die hier, op de drempel van de EU, overleeft. Ze komen uit Pakistan, Afghanistan, Irak, Syrië. Op zoek naar veiligheid en een beter leven zijn ze vaak al jarenlang onderweg.

In afwachting van hun volgende poging om de grens over te steken, bivakkeren ze in tentjes en kraakpanden, zonder elektriciteit, of sanitaire voorzieningen. De winter komt eraan, het kan hier 20 graden vriezen. En dus proberen elke avond groepjes mensen op ‘game’ te gaan. Ook Hamit is van plan het snel weer te proberen. ‘Natuurlijk ben ik bang, maar welke keus heb ik? Terug naar Syrië kan ik niet.’

Om hiervandaan door te reizen naar de EU moeten vluchtelingen door gevaarlijk gebied. In het niemandsland liggen nog mijnen uit de Balkanoorlog, er zitten beren, wilde zwijnen en wolven. Bovendien zijn de Kroatische grenswachten berucht. Bijna iedereen heeft een verhaal over mishandeling. Wie wordt aangehouden, wordt de grens terug overgezet. Die ‘pushbacks’ zijn illegaal.

De ‘game’ vindt plaats in de schaduw van de nacht. Het is ongeveer zeven dagen lopen, over bergen en door dichte bossen, naar de grens met Slovenië. Slapen doen ze nauwelijks, het proviand raakt vaak op. Met behulp van hun gps proberen de jongeren de andere kant te halen. Maar de regels van het spel veranderen voortdurend. Zelfs kinderen die Slovenië bereiken worden teruggestuurd, overgedragen aan de Kroatische politie, die hen op hun beurt weer over de grens met Bosnië en Herzegovina zet. Game over. Wie durft opnieuw?

_{Deze serie werd financieel mogelijk gemaakt door Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten en het Postcode Loterij Fonds voor journalisten. Het is onderdeel van het transmediaproject Shadow Game over alleenreizende kindmigranten in Europa. Shadowgame.eu}