Oud-officier van justitie over ‘angstcultuur’ bij OM: ‘Mensen die kritiek uiten, worden geïntimideerd en gekleineerd’
‘De cultuur van het Openbaar Ministerie is hiërarchisch en vaak gesloten, anonimiteit en eenzaamheid liggen op de loer. Aan de top houden meerdere mensen elkaar gegijzeld, omdat ze elkaar te goed kennen; ze werken niet alleen al heel lang samen, maar eten, tennissen, vissen en leven vaak ook met elkaar.’
In een interview in het huisorgaan Opportuun van het Openbaar Ministerie (OM) levert vertrekkend portefeuillehouder integriteit, mr Kitty Nooy, snoeiharde kritiek op de leiding van het justitieapparaat. Het OM ligt onder vuur vanwege verschillende affaires.
Nooy constateert dat de kwesties niet op zichzelf staan, maar de uitdrukking vormen van een dieper wortelend probleem binnen het OM. Ze zegt: ‘Wat ik mis is het bestuurlijk lef om mensen aan te spreken en om actie te ondernemen als ze hun gedrag niet veranderen. Veel leidinggevenden binnen het OM zijn te veel jurist en te weinig bestuurder.
‘Als iemand niet goed functioneert of als er klachten zijn over bepaald gedrag, denken mensen het vaak op te lossen met het opmaken van een dossier. Wat nou dossier? Stap op iemand af. Spreek hem aan. Geen afrekencultuur, maar een aanspreekcultuur.’
Verziekte werksfeer
Het OM kampt met een verziekte werksfeer. Scheidend officier van justitie Kitty Nooy spreekt in het interview in het blad Opportuun over intimidatie en kleinering van mensen die zich tegen de heersende stroom in toch uitspreken. Het leidt tot een angstcultuur. Nooy: ‘Die angst sijpelt naar beneden en besmet uiteindelijk een hele organisatie. Ik wil graag dit zeggen: als het Openbaar Ministerie geen lering trekt uit de affaires die het laatste jaar aan het licht zijn gekomen, gaan we door naar de volgende crisis.’
In april publiceerde NRC over een verzwegen liefdesaffaire tussen hoofdofficier Marc van Nimwegen (Rotterdam) en hoofdofficier Marianne Bloos (Functioneel Parket). Zij zouden hun relatie, in strijd met de regels, lange tijd hebben verzwegen Op de werkvloer waren velen echter al wel op de hoogte van de ‘geheime’ affaire. Ook zouden integriteitsregels zijn geschonden. Een commissie onder leiding van een voormalig lid van de Hoge Raad komt volgende maand met een rapport over deze kwestie.
Vorige maand trad de top van het OM in Zeeland-West-Brabant ‘vrijwillig’ terug. Het college van procureurs-generaal, het hoogste gezag binnen justitie, meende dat hoofdofficier Charles van der Voort en zijn dagelijkse bestuurders niet bij machte waren slechte onderlinge verhoudingen te herstellen. Het vertrek van de hoofdofficier, zijn plaatsvervanger en de directeur bedrijfsvoering heeft de onrust binnen dit parket echter alleen maar vergroot, zo blijkt uit onderzoek van de Volkskrant.