Dijkhoff wil demonstratieverbod tijdens Sint-intocht, maar daar is grondwetswijziging voor nodig
De oproep op Facebook van VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff voor een demonstratieverbod tijdens de intocht van Sinterklaas is staatsrechtelijk niet houdbaar. Voor dat verbod zou men de Grondwet moeten aanpassen. Dit zou bovendien betekenen dat de overheid buigt voor relschoppers, stelt de Groningse demonstratierecht-expert Berend Roorda.
Als het Dijkhoff ernst is met zijn oproep die hij maandag deed op Facebook voor een demonstratieverbod tijdens sinterklaasintochten, dan moet hij het initiatief nemen om de Grondwet aan te passen. ‘Dan nog is het maar de vraag of geen internationale afspraken worden geschonden’, zegt de Groningse universitair docent Berend Roorda, gespecialiseerd in het demonstratierecht.
Landelijke politici hebben geen enkele zegging over het al dan niet verbieden van een demonstratie. Daar gaat een burgemeester over. Die kan eventueel tot een verbod besluiten als hij of zij vreest dat de openbare orde ernstig in het gedrang komt.
Volgens Roorda zou het ‘een stap terug’ betekenen als de politiek probeert demonstratieverboden in te stellen omdat er mogelijk onwelgevallige uitlatingen worden gedaan. ‘Dat is nu juist een verworvenheid die in de Europese regelgeving heel goed omschreven is. Het recht op demonstratie houdt ook in dat er kwetsende of choquerende uitlatingen mogen worden gedaan.’
Behalve Dijkhoff heeft ook premier Mark Rutte maandag gepleit dat burgemeesters voor een andere aanpak kiezen als het gaat om demonstreren tijdens de sinterklaasintocht. Rutte vindt dat demonstraties alleen gehouden moeten worden op plaatsen waar kinderen er niet mee geconfronteerd worden.
Dat juist liberalen pleiten voor (gedeeltelijke) inperking van het demonstratierecht verbaast Roorda zeer. ‘Op persoonlijke titel: er is de afgelopen jaren tijdens die intocht in allerlei plaatsen niet alles goed gegaan, en de VVD is natuurlijk ook van law and order. Dat verklaart misschien die verzuchtingen van Dijkhoff en Rutte. Maar je geeft wel een fout signaal af als je buigt voor relschoppers.’