Direct naar artikelinhoud
Analyse

Met het Huis van Afgevaardigden kunnen Democraten Trump het leven flink zuur maken

Een 'geweldig succes', zo noemde president Trump de uitslag van de Congresverkiezingen. Inderdaad hebben de Republikeinen hun meerderheid in de Senaat weten te vergroten. Maar de komende twee jaar kan het Huis van Afgevaardigden, dat nu in handen is van de Democraten, hem flink dwarszitten. Wat kunnen de Democraten met hun meerderheid in het Huis doen?

Democraten uit het Huis van Afgevaardigden, onder wie leider Nancy Pelosi, tijdens de verkiezingsavond in de VS.Beeld Getty Images

Echte Trump-haters hopen dat de Democraten hun macht zullen gebruiken om een impeachment-procedure tegen de Amerikaanse president te beginnen wegens het belemmeren van de rechtsgang (het ontslag van FBI-chef James Comey bijvoorbeeld). In theorie is dat mogelijk: voor het in gang zetten van een afzettingsprocedure is een eenvoudige meerderheid in het Huis nodig. Maar het is de vraag of veel Democraten daaraan hun vingers willen branden:  de kans dat Trump wordt afgezet is vrijwel nihil. Daarmee moet minimaal tweederde van de Senaat akkoord gaan en de Senaat is alleen maar steviger in handen gekomen van de Republikeinen.

Wilt u dit artikel liever beluisteren? Hieronder staat de door Blendle voorgelezen versie.

Opvragen  allerlei documenten

De Democraten kunnen Trump en zijn medewerkers wel het leven zuur maken door allerlei documenten op te vragen over bijvoorbeeld de contacten tussen het Trumpteam en de Russen, het ontslag van Comey, het uitbundige declaratiegedrag van sommige van Trumps ministers. En als hoofdprijs: de belastingpapieren die Trump nooit heeft willen laten zien.

De Republikeinen hebben het zichzelf op dit punt moeilijk gemaakt. Onder president Obama hebben zij de regels veranderd, zodat de voorzitters van de commissies - en dat zijn vanaf januari stuk voor stuk Democraten - zelf documenten kunnen opeisen, zonder dat daarvoor een stemming in de commissie nodig is.  Medewerkers van Trump zien er nu al tegenop dat zij advocaten moeten inhuren om zich de nieuwsgierige Democraten van het lijf te houden.

Na bijna twee jaar onder vuur te hebben gelegen van Trump, klinkt een dergelijke agressieve aanpak ongetwijfeld heel aantrekkelijk voor veel Democraten. Anderen waarschuwen juist dat Trump en de Republikeinen dan graag de rol van slachtoffer op zich zullen nemen.

Obamacare

Het sterkste wapen dat de Democraten in handen hebben nu zij  het Huis van Afgevaardigden hebben heroverd, is dat het Congres over het geld gaat. Daarmee kunnen zij Trump danig dwarszitten. De eerste prioriteit van de Democraten is ongetwijfeld het overeind houden van de Affordable Care Act oftewel Obamacare. In zijn eerste jaar heeft Trump geprobeerd het zorgstelsel af te schaffen, maar die kans is nu verkeken. In plaats daarvan willen de Democraten de gaten in het zorgstelsel juist dichten. 

De Democraten kunnen nu ook mogelijke bezuinigingen op sociale voorzieningen, zoals Medicare en Medicaid, tegenhouden. Die programma's lopen gevaar door de enorme belastingverlagingen die de Republikeinen door het Congres hebben gejaagd. De Democraten kunnen nu ook een rem zetten op het ontmantelen van alle overheidsinstellingen voor het klimaatbeleid waarmee de regering-Trump druk bezig is.

Op een ander punt zullen de Democraten waarschijnlijk wel proberen samen te werken met het Witte Huis: een project voor grootscheepse investeringen in de Amerikaanse infrastructuur. Ook zullen de Democraten en het Witte Huis elkaar mogelijk kunnen vinden als het gaat om het naar beneden brengen van de kosten voor medicijnen, iets waarover Trump zich regelmatig opwindt.

Beeld AP

De Democraten willen hun positie ook gebruiken om te proberen de dreamers, jongeren die als kind met hun ouders als illegale immigranten het land binnenkwamen, een permanente status te geven. Verder willen zij regels door het Congres krijgen tegen gerrymandering, het herindelen van kiesdistricten waarmee de Republikeinen hun kansen de afgelopen jaren flink hebben vergroot.

Trumps muur

En dan is er natuurlijk de Muur die Trump en zijn aanhangers willen optrekken langs de grens met Mexico. Het kostte Trump de afgelopen twee jaar al veel moeite daar een beetje geld voor los te krijgen van het Congres. Maar nu de Democraten het Huis van Afgevaardigden beheersen, wordt dat helemaal lastig. Mogelijk zal het touwtrekken om het geld voor Trumps muur op een gegeven moment zelfs tot een nieuwe government shutdown leiden, een situatie waarbij er geen geld is om overheidsinstellingen open te houden. Het gevaar voor de Democraten is dat zij daar dan de schuld voor krijgen, als dwarsliggers.

President Donald Trump.Beeld REUTERS

Meer over de tussentijdse verkiezingen leest u hier:

De Democraten mogen het Huis van Afgevaardigden in handen hebben gekregen, de Republikeinen hebben hun greep op de Senaat verstevigd. Daarmee kunnen zij de ergste kantjes van het Democratische tegenoffensief afhalen.

Een recordaantal vrouwen heeft bij de Amerikaanse midtermverkiezingen een zetel veroverd in het Huis van Afgevaardigden. Vooral de vrouwelijke Democratische kandidaten deden het goed. Het Congres, toch al het meest diverse ooit, wordt daarmee nog diverser. Ook meer lhbt’ers of kandidaten met een kleur werden gekozen dan ooit.