D66 kan voorzichtig ademhalen, nu de Eerste Kamer na een ellenlang debat schoorvoetend akkoord lijkt te gaan met het uit de Grondwet halen van de kroonbenoeming van burgemeesters. 

Die andere Kamer, de Tweede, krijgt weer eens een tik op de vingers voor het lage niveau van haar taalgebruik - reden om de prijs voor beste spreker dit jaar aan geen van de genomineerden te geven.

Hier zijn uw politieke Dagkoersen.

De verwachtingen waren hooggespannen, voorafgaand aan het debat in de Eerste Kamer over de burgemeestersbenoeming. Onwillekeurig gingen de gedachten terug naar 2005, toen een eerdere poging om de kroonbenoeming uit de Grondwet te schrappen faliekant mislukte - en leidde tot een ware scheldkanonnade. Destijds waren het de PvdA-senatoren die het hadden gedaan. Tuig, schoften en ratten, klonk het in Den Haag.

Zo heet werd de soep gisteren niet gegeten, al werd in het debat nog regelmatig naar het debacle van 2005 verwezen. De senatoren namen een dag en avond om met minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) en Rob Jetten (D66), die de initiatiefwet verdedigde, in debat te gaan. Het meest steggelden zij over het gebrek aan toekomstperspectief. Leuk en aardig, dat D66 het mogelijk wil maken om burgemeesters in de toekomst anders te benoemen dan middels een vertrouwenscommissie uit de gemeenteraad. Maar hoe moet het dan wel?

In ruil voor steun voor het opgepoetste D66-kroonjuweel moest Ollongren benadrukken dat de ‘toekomstige aanstellingswijze recht zal doen aan de onafhankelijkheid van de burgemeester’. Ze zegde ook toe dat burgemeesters hun partijpolitieke profiel kunnen houden en dat de raad een belangrijke rol zou moeten houden.

Dat was genoeg om de CDA-fractie voor zich winnen, terwijl ook de VVD en de ChristenUnie neigen naar een voor-stem. Omdat PVV, SP, GroenLinks en 50Plus sowieso voor de Grondwetswijziging zijn, tekent zich de vereiste tweederde meerderheid af. Zekerheid heeft D66 pas vanaf volgende week: dan volgt een hoofdelijke stemming.

Een leidinggevende die je onderweg naar huis, tijdens het avondeten en met één been in bed maar blijft bestoken met telefoontjes en mails? Als het aan Gijs van Dijk ligt, is dat verleden tijd. Het PvdA-Kamerlid wil een wetswijziging indienen die werkende Nederlanders het recht geeft onbereikbaar te zijn. In Frankrijk is zo'n recht vorig jaar al ingevoerd. ‘Dankzij al die appjes en mailtjes is het alsof we permanent ‘aan’ staan’, zegt Van Dijk. 

Volgens Van Dijk is het taboe om toe te geven dat het werk je boven het hoofd groeit. ‘Als je een Nederlander vraagt hoe het op z’n werk gaat, is het standaardantwoord ‘heel goed, lekker druk’.’ Of het toekennen van zo'n recht werkt, valt nog te bezien. De cijfers uit Frankrijk bieden weinig hoop: 78 procent van de Franse bazen ziet er nog steeds geen been in om hun ondergeschikten in hun vrije tijd te bestoken met werkmails en sms'jes. 

Overigens reageert Van Dijk zelf trouw op late berichten van zijn eigen chef, Lodewijk Asscher. Als politicus kan hij niet anders. ‘Maar het is wel zo dat we bij ons in de fractie hebben gesproken over dit probleem. Over dat je af en toe gewoon een dag vrij moet nemen als het kan, en je dan ook echt even niet met werk bezig moet kunnen houden.'

Ze stond niet in het rijtje genomineerden en was eigenlijk alleen uitgenodigd om de prijs uit te reiken. Dat ze de Thorbeckeprijs gisteravond zelf omhoog mocht houden, was voor Khadija Arib dan ook een grote verrassing. Met de keuze voor de Kamervoorzitter geeft de jury van de prijs, die eigenlijk bedoeld is voor de beste spreker van de Kamer, een signaal af over de toon van het debat. Daar is best wat op aan te merken, concludeerde Arib zelf al.

De prijs voor Arib ging daarom gepaard met de opdracht ‘het debat en de politieke welbespraaktheid in de Tweede Kamer zo te stimuleren dat in de toekomst weer vele winnaars van formaat opstaan voor wie iedereen de televisie aanzet’.  Aan Jesse Klaver (GroenLinks), Gert-Jan Segers (ChristenUnie) en Pia Dijkstra (D66), de genomineerden voor wie Arib zelfs al overwinningstekstjes had voorbereid, ging de Thorbeckeprijs voorbij.

PVV-Kamerlid Raymond de Roon (PVV) greep de begrotingsbehandeling van Buitenlandse Zaken vandaag aan om ‘de schijn van belangenverstrengeling’ onder oud-diplomaten in de Tweede Kamer aan te pakken. Zij hebben het recht om na hun Kamerlidmaatschap weer terug te keren in hun oude ambt. Niet eerlijk ten opzichte van ‘gewone’ ambtenaren, stelde De Roon.

Het pleidooi gaf Sjoerd Sjoerdma (D66) de tijd het profiel van de PVV’er op de website van de Tweede Kamer eens door te nemen. Daar staat dat Van Roon zelf een terugkeerregeling heeft met het OM, waar hij advocaat-generaal was. Sjoerdsma: ‘U heeft de afgelopen twaalf jaar niet eens de moeite genomen het van de website te halen.'

Een opvallend scherp interview met Gert-Jan Segers in de Elsevier van deze week. De leider van de ChristenUnie waarschuwt daarin voor de gevolgen van de verdringing op de arbeidsmarkt door Polen en andere Oost-Europeanen. ‘We zijn bezig het multiculturele drama nog een keer te herhalen.’ 

Segers pleit voor ingrijpen, onder meer door die werkgevers op de vingers te tikken die via allerlei constructies het betalen van het minimumloon aan hun Oost-Europese werknemers omzeilen. ‘Want doen we niks, dan komt de populistische golf vanzelf.'

Dagkoersen is de politieke nieuwsbrief van de Volkskrant. Tips of opmerkingen? Mail naar haag@volkskrant.nl.