Aantal vrouwelijke topverdieners neemt toe: 1 op 5 is vrouw. Wordt de loonkloof nu gedicht?

Meer vrouwen onder de topverdieners? Vrouwen krijgen toch veel minder salaris dan mannen?

Klopt. Afgelopen maandag was het nog ‘Equal Pay Day’, waarmee vrouwen protesteerden tegen het feit dat ze de rest van het jaar symbolisch gezien gratis werken, ten opzichte van hun mannelijke collega’s dan, die 16 procent meer verdienen. Maar de tijden zijn aan het veranderen. Het aandeel vrouwen bij de meest verdienende werknemers bij grote bedrijven en organisaties groeit gestaag, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) woensdag. Iets meer dan een op de vijf topverdieners (20,4 procent) was vorig jaar vrouw. Zeven jaar geleden, in 2010, was dat nog 15 procent. Een substantiële toename, vindt het CBS.

Een topverdiener? Wat is dat?

Daar is geen algemene definitie voor. Het CBS heeft daarom gekeken naar de 0,2 procent best betaalde banen bij bedrijven en organisaties met vijfhonderd of meer werknemers. Zo berekend waren er vorig jaar bijna 6.600 topverdieners. Het aantal vrouwen in deze groep groeide de afgelopen zeven jaar, het aantal mannen nam iets af. Terwijl het aandeel vrouwen op de werkvloer in deze periode ongeveer gelijk bleef – ruim de helft, bij grote bedrijven – nam het percentage vrouwen onder de topverdieners dus toe.

Prima. Het probleem met de loonkloof wordt dus vanzelf opgelost?

Nee, niet vanzelf. De loonkloof van 16 procent tussen man en vrouw op de werkvloer is grotendeels verklaarbaar, betoogde het CBS al eerder. Zo betalen typische ‘vrouwenberoepen’ (zorg en welzijn, horeca en ‘haarverzorging’) minder dan bedrijfstakken als de financiële sector, waarin meer mannen werken. Ook hebben vrouwen gemiddeld genomen minder werkervaring dan mannen, vaak door een ‘loopbaanonderbreking’ vanwege kinderen. Het gemiddelde opleidingsniveau van vrouwen is ook (nu nog) lager.

Nog een belangrijke oorzaak die vaak wordt genoemd voor de ‘gender pay gap’: vrouwen werken vaker in deeltijd, wat negatief doorwerkt in het salaris. Door de deeltijdbaan hebben ze ook minder vaak een leidinggevende (dus goedbetaalde) baan. Bijna alle (98 procent) topverdieners werkten vorig jaar voltijds, meldt het CBS woensdag, dus 35 uur of meer. Over de hele werkvloer gezien had bij de onderzochte organisaties vorig jaar 23 procent van de vrouwen een voltijdbaan, tegen 68 procent van de mannen.

Maar als al deze factoren worden meegewogen, blijft er nog steeds een onverklaarbaar ‘gecorrigeerd loonverschil’ over van 5 procent bij de overheid en 7 procent in het bedrijfsleven. Of dat aan seksediscriminatie ligt, is onduidelijk. Dat vrouwen qua beloning soms gediscrimineerd worden, staat vast. Maar er worden ook andere oorzaken genoemd. Zo zouden vrouwen meer waarde hechten aan secundaire arbeidsvoorwaarden in plaats van alleen salaris. Ook zouden ze over dat salaris minder goed onderhandelen dan hun mannelijke collega’s.

Hoe gaat het verder?

De oppositie wil wettelijke maatregelen om de loonkloof te dichten, maar als de voortekenen niet bedriegen wordt het verschil tussen wat mannen en vrouwen verdienen al kleiner. Hoe jonger namelijk de groep, hoe meer vrouwelijke topverdieners er zijn, aldus het CBS woensdag: bij de 50-plussers was vorig jaar 17,2 procent van de topverdieners vrouw. Bij de 40- tot 50-jarigen was het 25,7 procent, in de leeftijdsgroep van dertig tot veertig jaar 26,3 procent. Jonge vrouwen verdienen nu tot een bepaalde leeftijd al meer dan hun mannelijke collega's, omdat ze hoger zijn opgeleid.  Bij de overheid ligt het omslagpunt op 36 jaar en in het bedrijfsleven op 30 jaar.

Aan het ontbreken van een rolmodel zal het in elk geval niet liggen. De best verdiende werknemer in het Nederlandse bedrijfsleven is al jaren een vrouw: Nancy McKinstry. De beloning van de Amerikaanse topvrouw van informatieleverancier Wolters Kluwer kwam vorig jaar uit op 14,5 miljoen euro aan basissalaris, bonus, aandelen, pensioen en onkosten.