Zijn populisten slecht voor de beurskoersen?
In de weken voor de laatste Amerikaanse presidentsverkiezingen op 8 november 2016 stegen de koersen telkens als Clinton voor lag in de peilingen en daalden ze als Trump het beter deed. Beleggers hadden liever een voorspelbare democraat met links-liberale opvattingen dan een ongeleid projectiel die de grootkapitalisten zou omarmen, zo luidde het verhaal.
Maar nadat Trump onverwacht werd verkozen tot president schoten de koersen omhoog. De Dow Jones-index steeg van 18.332 op de verkiezingsdag tot 19.827 bij zijn inauguratie op 20 januari 2017. En nu bij de midterms twee jaar later staat de index op 25.461 – een stijging van 39 procent. Met zijn belastingverlagingen en deregulering van de banken is het ongeleide projectiel de knuffel van Wall Street.
Op de dag na de verkiezing van de tropische Trump, zoals de Braziliaanse president Jair Bolsonaro wordt genoemd, steeg de Braziliaanse beursindex Bovespa van 83.795 tot 86.622. En acht dagen later staat de index op 89.568 – een stijging van 7 procent. Onder de autocraat Recep Erdogan lijkt de Turkse financiële huishouding op dit moment een puinhoop met een inflatie van 25 procent. Maar sinds hij president werd op 10 augustus 2014 is de index nog wel 23 procent gestegen. En sinds hij premier werd in 2003 zijn de koersen vertienvoudigd. De Micex-index van de beurs van Moskou is sinds Poetin op 31 december 1999 aan de macht kwam gestegen van 145 naar 2.403 – een winst van bijna 1.600 procent.
Zoals de ombudsman van deze krant zaterdag meldde is het gevaarlijk rechts-radicalen, rechts-extremisten, autocraten, dictators en volksmenners als een pot nat te zien. Er zijn evenveel varianten van zogeheten sterke mannen als van hagedissen.
Ze zijn meestal geen goed nieuws voor de mensenrechten – laat staan voor de rechten van minderheden – maar voor de aandelenmarkten maakt het weinig uit. Het idee van een zogenoemde democratiepremie – hoe democratischer een land, hoe beter het is voor de beurskoersen – is nergens bewezen, hoewel de economisch sterkste landen van de laatste 200 jaar (Groot-Brittannië en de VS) democratieën zijn.
In 2015 stelden wetenschappers van de Massey Universiteit in Nieuw-Zeeland na onderzoek in opkomende landen vast dat militaire regimes zoals in Thailand, geen negatieve impact hebben op beurskoersen. En in een op VoxEU.org gepubliceerd onderzoek uit 2010 werd gesteld dat juist vrije verkiezingen, die in democratieën nu eenmaal plaatsvinden, tot koersverstoringen kunnen leiden. Rond verkiezingen blijven koersen gemiddeld 8 maanden achter omdat beleggers de kat uit de boom kijken.
Dat betekent niet dat autocratische leiders per definitie goed zijn voor de beurzen. Als ze wankelen zoals Maduro in Venezuela, kelderen ook de koersen. Democratie of autocratie is voor beurzen lood om oud ijzer. Het enige wat ze willen is stabiliteit. En die bieden de huidige democratieën steeds minder.