Spelen deze backpackers Twister of is het pornografie? Cambodja is er wel uit

Sinds donderdag zit hij met negen andere buitenlanders vast in een politiebureau in Siem Reap, nabij het wereldberoemde tempelcomplex Angkor Wat. Volgens de autoriteiten hebben ze zich schuldig gemaakt aan 'pornografisch' dansen tijdens een feestje in een afgehuurde villa. Ook zouden de jongeren pornografisch materiaal gemaakt hebben. Ze riskeren tot een jaar gevangenisstraf en een geldboete.

Twister

Donderdag vielen dertig agenten de villa binnen, waar ze 77 aanwezigen oppakten. De meesten mochten al snel weer gaan, zo niet Van der W. en de negen anderen: de autoriteiten beschouwen hen als de organisatoren van een feestje dat volgens Cambodja niet door de beugel kan. De politie zette foto's online waarop jonge mannen en vrouwen in tweetallen een soort expliciete vorm van Twister aan het uitvoeren zijn. 'We zijn bij ze binnengevallen, omdat ze dingen deden die tegen onze cultuur indruisen', reageerde politieverantwoordelijke Duong Thavry tegen de pers.

De Cambodjaanse autoriteiten waren maandag niet bereikbaar voor commentaar. De vader van Van der W. verwijst naar Buitenlandse Zaken, maar dat kan niet officieel bevestigen dat het zijn zoon is, die vastzit op het politiebureau - ook al lijkt hij toch echt voor te komen op een politiefoto van het opgepakte tiental. Contact is er volgens een woordvoerder van het ministerie niet met hem geweest. Een Nederlander mag na zijn arrestatie consulaire bijstand van zijn land weigeren, al is niet duidelijk of Van der W. dit heeft gedaan.

Affectie

De arrestatie van de buitenlanders verrast Kees van Teeffelen niet. Want ook al gebeurde het op een besloten feest, 'affectie' tussen mannen en vrouwen is een gevoelig punt in Cambodja, zegt de uitgever van 35 reisgidsen onder de noemer Te gast in... 'In Nederland is het normaal als je gearmd loopt of zoent op straat. In veel landen, bijvoorbeeld Cambodja, is dat een taboe. Zoiets doe je niet in het openbaar. En door sociale media is dat feestje toch in de openbaarheid gekomen.'

De arrestatie van Nederlander staat niet op zichzelf. Steeds meer toeristen brengen zichzelf in de problemen door de omgangsvormen te negeren van het land dat ze bezoeken. Bij Buitenlandse Zaken kunnen ze een aardige lijst opstellen van Nederlanders die werden vastgezet omdat ze zich naakt op een heilige berg lieten fotograferen (Maleisië), de Taj Mahal swaffelden of in de cel belandden omdat ze de stekker uit een geluidsinstallatie trokken, terwijl die voor een heilige ceremonie werd gebruikt.

De Nederlander Klaas Haijtema zat voor dat laatste in 2016 drie maanden vast in Myanmar. Vorig jaar werden er in totaal 1.300 Nederlanders in het buitenland gearresteerd, overigens niet alleen vanwege het negeren van lokale gewoontes maar vooral ook voor drugssmokkel en andere overtredingen van de wet waarmee je in Nederland ook in de problemen zou komen.

Onvoorbereid op reis

'Mensen vergeten soms de cultuur en religie van een land te respecteren', zei clusterhoofd consulaire zaken Tessa Martens vorig jaar tegen deze krant, over die groeiende groep rituelenverstoorders en 'ongewenste-selfienemers'. Niet geheel verrassend concludeerde NBTC-NIPO eerder deze maand dat 70 procent van de Nederlanders onvoorbereid op reis gaat. Aan slechts 6 procent van de 1,1 miljoen buitenlandse vakanties ging een blik op het reisadvies van Buitenlandse Zaken vooraf.

Vooral jongeren komen nogal eens in de problemen. Ze beperken zich allang niet meer tot een lange bustocht naar Salou of Rimini. Wie een beetje heeft gespaard, trekt na zijn examens meteen voor een paar maanden naar Zuidoost-Azië. Daar belanden veel al snel op de 'Banana Pancake Trail', een route die backpackers aan elkaar doorvertellen en langs de meest populaire en goedkope oorden voert in Thailand, Laos, Vietnam en Cambodja. Overal waar veel westerlingen terechtkomen, verschijnen banana pancakes op het menu. Ook Siem Reap maakt vanwege zijn wereldberoemde tempels deel uit de van de route.

Gebrekkige kennis

Dat sommigen in de problemen komen, komt vaak voort uit (jeugdige) onbezonnenheid en een gebrekkige kennis over het land in kwestie, zegt Van Teeffelen. 'Het is vooral een kwestie van logisch nadenken wat wel en niet mag. Maar je moet je ook openstellen voor de cultuur van het land waar je heen gaat.'

Van Teeffelen wist 35 jaar geleden niet wat hij meemaakte, toen locals hem tijdens zijn vakantie naar India uitnodigden voor een diner thuis. 'Mijn vriendin en de andere vrouwen mochten niet met de mannen mee-eten, want zo zijn ze dat gewend. Toen ik heb erop aangedrongen dat dit toch kon: doe niet zo flauw, dat is toch gezellig met de hele familie bij elkaar. Achteraf was dat fout van me. Want elk land heeft zijn eigen normen en waarden.'

Overdonderd

Een nieuwe druk van zijn boekje over Cambodja is in de maak, ook omdat steeds meer toeristen in die contreien in de problemen komen. De tien buitenlanders verbleven al langer in Cambodja, of omringende landen. Familieleden vertelden in buitenlandse media dat ze overdonderd waren door de arrestatie op het feest, dat nog zo spetterend was aangekondigd.

Voor 7 dollar per persoon konden de bezoekers van 'The Villa Party' rekenen op gratis vervoer naar de feestlocatie, een hemdje en een drankje bij binnenkomst. De poster werd maandag van Facebook verwijderd, net als de pagina van organisator Let's Get Wild. En daarmee ook de foto's waarop Van der W. met zijn collega's uit de pub  in Siem Reap poseert in gelukkiger tijden.