Staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voelt niets voor een verbod. Hij vindt het de verantwoordelijkheid van ouders en scholen om kinderen te wijzen op mogelijke gezondheidsrisico's.

Hoe slecht zijn de energiedrankjes?

Volgens de Vereniging voor Kindergeneeskunde zijn er gevallen bekend waarbij leververgiftiging, stuiptrekkingen en nierfalen werden veroorzaakt door hoge doses energiedrank. Er zijn zelfs sterfgevallen in verband gebracht met het drinken van een grote hoeveelheid pepdrank. Een hoge dosis cafeïne, een van de stoffen die in energiedrankjes zitten, kan volgens de kinderartsen leiden tot gejaagdheid, angststoornissen, hartritmestoornissen en slaapproblemen. Een blikje energiedrank bevat ongeveer evenveel cafeïne (zo'n 80 milligram) als een kopje filterkoffie.

Een ander belangrijk ingrediënt is taurine, een stof die het lichaam zelf kan aanmaken en ook in voedsel voorkomt. Taurine speelt een rol bij het regelen van het hartritme en het vochtgehalte in de hersenen. Het is onbekend of hoge doses van deze stof schadelijk kunnen zijn. Energiedrankjes bevatten veel suiker: ongeveer negen suikerklontjes per blikje van 250 milliliter. Het drinken van suikerhoudende dranken vergroot de kans op overgewicht en diabetes, aldus het Voedingscentrum.

Pepdrankjes - niet te verwarren met sportdrankjes als AA Drink en Dextro Energy - kunnen het lichaam uitdrogen. Vooral bij warm weer en intensieve inspanning. Als energiedrankjes worden gemixt met bijvoorbeeld wodka kan dit het effect van de alcohol maskeren. Daardoor kan iemand zich nuchterder voelen dan hij of zij in werkelijkheid is. Daarom wordt de combinatie van energiedrank en alcohol ontraden.

Hoeveel energiedrank is nog veilig?

Het Voedingscentrum adviseert voor kinderen tussen de 13 en 18 jaar en voor zwangere vrouwen: maximaal één blikje per dag. Voor het drinken van deze drankjes bepleit het Voedingscentrum een leeftijdsgrens van 13 jaar. Kinderartsen hebben liever een leeftijdsgrens van 18 jaar. Voor gezonde volwassenen adviseert het Voedingscentrum: maximaal 4 blikjes per dag.

Drinken jongeren echt zoveel energiedrankjes?

Het Trimbos-instituut constateerde in 2015 dat de populariteit van energiedrankjes onder scholieren flink was gedaald. Werden in 2011 nog 'schrikbarend hoge' percentages gemeten, vier jaar later bleken die opmerkelijk lager te liggen. In 2011 had 61 procent van de scholieren tussen de 12 en 16 jaar in de voorafgaande maand energiedrankjes gedronken. In 2015 was dat teruggelopen tot 38 procent.

De oorzaak van deze trend is volgens het Trimbos-instituut moeilijk aan te wijzen, maar vaststaat dat in de tussenliggende jaren berichten over gezondheidsrisico's verschenen in de media. De Wereldgezondheidsorganisatie waarschuwde, ggd's sloegen alarm, scholen haalden de drankjes uit de kantines. Onder druk van Brussel werden etiketten aangepast. Volgens de laatste cijfers (van 2015) drinken nog steeds vier op de tien scholieren energiedrank. Er is een aanzienlijk verschil tussen schooltypen: ruim de helft van de vmbo-scholieren tegen een op de vijf vwo'ers gebruikt de pepdrankjes.

Is een verbod een goed idee?

Ja, zegt Jaap Seidell, hoogleraar voeding en gezondheid aan de Vrije Universiteit. Hij ondersteunt het pleidooi van de kinderartsen. 'Er zit cafeïne in, taurine en veel suiker. De kinderartsen worden geconfronteerd met de gevolgen: psychische aandoeningen, hartritmestoornissen.' De energiedranken zijn vooral gewild onder jongeren onder de 18, zegt hij. 'Onder mijn studenten wordt het nauwelijks nog gedronken.' Dat de kinderartsen een leeftijdsgrens van 18 jaar hanteren, kan hij zich voorstellen: een verbod is makkelijker te handhaven als het samengaat met het verbod op de verkoop van alcohol aan jongeren onder de 18. In Britse supermarkten geldt voor energiedrank een verkoopverbod aan jongeren onder de 16.

De branchevereniging Frisdranken, Waters, Sappen (FWS) vindt een verbod 'geen optie'. Directeur Raymond Gianotten schaart zich achter de verklaring van staatssecretaris Blokhuis: 'Er zijn meer producten die je voor je gezondheid beter niet of met mate kun consumeren. Verbieden is niet de oplossing.' Gianotten wijst erop dat er geen marketingactiviteiten zijn die worden gericht op kinderen tot 16 jaar. Na die leeftijd is het advies: consumeer met mate.

Cafeïne is geen vergif, maar wel een pepmiddel. Voor kinderen onder de 13 kan het schadelijk zijn. Hun lichaam is nog zo klein dat het drinken van een half blikje de hartslag te veel omhoogbrengt, kinderen kunnen gaan trillen of kunnen niet meer slapen.

Jarenlang 28 blikjes Red Bull per dag drinken, kan dat?
Een 26-jarige alleenstaande moeder dronk maar liefst 28 blikjes, ofwel zeven liter, Red Bull per dag. Daardoor zou ze langzaam blind worden, zo luidde het nieuws in 2015. We deden een fact check: kan dit echt?

'Een energiedrankje drinken is natuurlijk ook een beetje stoer doen'
De Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde pleitte in 2014 voor een verbod op energiedrankjes voor jonge kinderen. 'Deze drankjes zijn schadelijker dan we dachten.'