Roel Boomstra ‘sjoelt’ Alexander Schwarzman van dambord en is de nieuwe wereldkampioen

Na ruim twee weken dammen wordt de tweekamp om de wereldtitel tussen uitdager Roel Boomstra en titelhouder Alexander Schwarzman zondag beslist in een potje ‘sjoelen’ van tien minuten. Boomstra staat bij een 2-0 voorsprong op matchpoint, hij moet nog één partij winnen. Na een positioneel offer van de 25-jarige Boomstra zit de twee keer zo oude Schwarzman (51) als versteend achter het bord. De seconden tikken weg, zijn vlag valt en Boomstra is wereldkampioen.

Het is de apotheose van een lange barrage, nadat Boomstra de reguliere match van twaalf klassieke partijen met 13-11 in zijn voordeel had beslist. De regels schrijven echter voor dat de wereldkampioen drie partijen moet hebben gewonnen. De grootmeesters bij Tata Steel Chess in Wijk aan Zee begrijpen er niets van. Magnus Carlsen hoefde in zijn WK-match met Fabiano Caruana niet één ‘trage’ partij te winnen om zijn wereldtitel te behouden.

Evenals de 28-jarige Carlsen moet ook Boomstra bewijzen dat hij in partijen met een versneld speeltempo de marathon kan combineren met de sprint. Hij begint door zijn zege in de zesde ronde met een 1-0 voorsprong aan de barrage. Volgens Boomstra zou het WK-format van de dammers agressief spel belonen. Een nederlaag hoefde immers niet fataal te zijn. Bondscoach Rob Clerc ziet een tegenovergesteld patroon. ‘Schwarzman heeft de tweekamp in feite gesaboteerd. Met de witte schijven doet hij helemaal niets.’

Zondagmorgen om 10 uur doet Boomstra in de speelzaal bij RTV Drenthe in Assen zijn oordopjes in voor de tiebreak. Hij luistert niet naar zijn favoriete muziek, maar sluit zich af voor zijn omgeving. ‘Roel hoort niks, hij miste tijdens de reguliere match zelfs een remiseaanbod van Schwarzman’, aldus moeder Annemieke.

Kampioenssjaal

Ze heeft geen verstand van dammen en pareert de spanning door tijdens de partij een kampioenssjaal te breien. Uithalen en opnieuw beginnen, het wordt een dagelijks ritueel.

In de rapidpartijen hebben beide spelers twintig minuten bedenktijd en krijgen ze er na elke zet tien seconden bij. Het blijft bij aftasten, Schwarzman en Boomstra draaien als boksers om elkaar heen en besluiten tot remise. Clerc schenkt in de perszaal nog een kop koffie in en beoordeelt met secondant Wouter Sipma de stelling in de tweede partij. ‘Het ziet er veelbelovend uit voor Roel.’

Commentator Harm Wiersma ziet hoe Schwarzman ontsnapt naar remise. ‘Zwart had nog een geniepig offer achter de hand.’ Moeder Boomstra breit stug door. ‘Ik luister liever niet naar het commentaar, ik vind het veel te spannend.’

In de speelzaal wijst Schwarzman glimlachend naar zijn stoel. Of Boomstra zijn jasje kan weghalen nu de spelers van kant hebben gewisseld? Rik Keurentjes, talentcoach bij de Nederlandse dambond (KNDB), constateert dat Schwarzman behoudend speelt. ‘Hij past de tactiek van de verschroeiende aarde toe door alle schijven van het bord te rammen.’ Ook nu wordt het remise.

Demarrage

Na een pauze van bijna twee uur beginnen Boomstra en Schwarzman aan deel twee van de tiebreak: blitzpartijen met een bedenktijd van tien minuten en vijf seconden extra per zet. Voor de WK-match opperde Boomstra al dat hij in een hardloopwedstrijd de Russische vijftiger zeker zou verslaan. En dus demarreert hij meteen.

Wiersma constateert dat Boomstra met wit ‘gemakkelijker’ staat. Keurentjes: ‘Harm moet zeggen dat zwart in totale paniek verkeert.’ De witte schijven marcheren door het centrum, zwart laat zich wegdrukken aan de flanken. Schwarzman heeft minder dan een minuut bedenktijd, Boomstra rekent de beslissende variant uit. Dan klinkt er applaus in de demonstratieruimte. ‘Dit was de beslissende partij’, zegt Boomstra. ‘Nu had ik een ruime marge.’

Commentator Auke Scholma noemt Schwarzman ‘een bergbeklimmer zonder vangnet.’ Coach Clerc heeft zijn pupil opnieuw tot rust gemaand. ‘Laat Schwarzman denken aan het resultaat, focus jij je op de juiste zetten.’ En secondant Sipma: ‘Er is geen tijd voor euforie. Een tennisser die de service van zijn tegenstander breekt moet daarna ook zijn eigen opslag behouden.’

‘Sjoelen’

Ook na drie blitzpartijen heeft Schwarzman nog een minieme kans in de superblitzpartijen. Oud-wereldkampioen Georgiev en voormalig arbiter Lehman zijn de naamgevers van de ‘Georgiev-Lehman’, waarbij een speler binnen tien minuten één partij moet zien te winnen. Talentcoach Keurentjes noemt het ‘sjoelen’ achter een dambord, het voelt voor de toeschouwers als lasergamen.

Boomstra weet dat hij fitter is dan de gesloopte Schwarzman. Na de eerste partij heeft hij nog ruim zes minuten bedenktijd, zijn tegenstander de helft. In partij twee wordt Schwarzman gewurgd door de klok. De damstenen suizen over het bord, Boomstra is wederom superieur. ‘Een van de legenden van het dammen met zijn eigen middelen verslaan is een droom’, zegt de nieuwe wereldkampioen.

Schwarzman roemt zijn opvolger en vraagt zich lachend af hoe Boomstra in de tiebreak zo briljant kon spelen. ‘Misschien moeten we je op dopinggebruik controleren?’ Annemieke Boomstra kan de breinaalden eindelijk opbergen. Met de tranen in haar ogen hangt ze haar zoon een rode kampioenssjaal om.