Als het aan Cora van Nieuwenhuizen ligt, komt er dit jaar zekerheid over de opening van Lelystad Airport in 2020

De glimlach van Cora van Nieuwenhuizen vermag veel. Vraag de minister van ­Infrastructuur en Waterstaat naar ­rekeningrijden, de Stint of de beslommeringen over Lelystad Airport, en nog tijdens haar antwoord krullen beide mondhoeken omhoog. Ook haar ogen doen fanatiek mee; het is een gulle, haast speelse lach, on­geacht het gewicht van het gespreksonderwerp.

Dankzij dat wapen komt Van Nieuwenhuizen met meer weg dan de meeste andere politici, zegt Guus Mulders, die de VVD’er tussen 2007 en 2010 meemaakte als gedeputeerde in Noord-Brabant. ‘Je rekent haar soms minder aan dan je eigenlijk zou willen’, zegt Mulders, destijds zelf Statenlid voor het CDA. ‘Dat heeft alles te maken met hoe ze met kritiek omgaat.’

Van Nieuwenhuizen (55) gaat haar glimlach nodig hebben in 2019, het jaar waarin de opening van Lelystad Airport opnieuw de blikvanger van haar portefeuille lijkt te worden. Binnen enkele maanden moet de geboren Ridderkerker beslissen of het uitgebreide vakantievliegveld per 1 april 2020 de deuren kan openen. Na twee eerdere uitstelronden is Van Nieuwenhuizen erop gebrand dit jaar een handtekening te zetten. Al wordt dat wel ‘steeds moeilijker’, erkende zij vlak voor Kerst. ‘Of we dat ­halen, hangt af of we snel een oplossing vinden.’

Het probleem is de opstelling van de Europese Commissie, die eind vorig jaar niet akkoord ging met het geboorteplan voor Lelystad Airport. Van coalitiepartijen CDA, VVD en D66 mag Lelystad enkel bestaan als het vakantievluchten van Schiphol overneemt. ‘Nieuwe’ vluchten, dus vluchten van luchtvaartmaatschappijen die niet al op Schiphol zijn, zouden niet welkom zijn in Lelystad. Een te grove inbreuk op de vrije interne markt, oordeelde Brussel, dat de plannen terugstuurde naar Den Haag. En dus staat Van Nieuwenhuizen nu met lege handen.

Het prestige van haar ministerschap staat op het spel, en volgens haar eigen VVD ook de economische belangen van Nederland. Mag de luchtvaart niet groeien, is in die partij de breed gedeelde opvatting, dan lijdt het vestigingsklimaat daaronder. Veel luider is het verzet van de tegenstanders van Lelystad Airport, die te hoop lopen tegen de verwachte vervuiling en geluidsoverlast. Voor hen staat het vliegveld symbool voor een overheid die de belangen van het bedrijfsleven boven die van de bevolking stelt en niet om het klimaat geeft.

Doelwit

Dat geluid vindt zijn weerklank in de ­Kamer, waar een groot deel van de oppositie haar pijlen op Van Nieuwenhuizen richt. Hun doelwit schampen ze slechts. Kritiek lijkt nauwelijks vat op haar te hebben, merkte ook een oppositielid op na het debat over de Stint, dat andere zorgenkindje. ‘Je gaat zo’n debat in met het idee haar eens hard aan te pakken, maar ze sloeg zich er vrij makkelijk doorheen.’ Niet dat ze uit waren op haar vertrek als minister. Maar toch.

Op het oog zijn de eisen die de Kamer en de Commissie aan Lelystad stellen onverenigbaar. Den Haag is pertinent tegen gloednieuwe vluchten op het vliegveld, terwijl Brussel geen toestemming geeft voor een luchthaven die met zo’n vergaande maatregel aanbieders weert. Als voormalig europarlementariër (van 2014 tot haar ministerschap in 2017) kent Van Nieuwenhuizen de weg in het centrum van de Europese macht, maar makkelijk wordt het niet. Markttoegang is een harde voorwaarde, herhaalt een Commissie-woordvoerder desgevraagd.

Daarmee blijft er weinig speelruimte over. Van Nieuwenhuizen zal in Brussel zo veel mogelijk concessies moeten vragen en de overige coalitiepartijen er bij thuiskomst van moeten overtuigen dat wat overblijft de moeite waard is. Als ­iemand dat kan, is het Van Nieuwenhuizen, denkt Joop Rakhorst, die als VVD-wethouder in Oisterwijk tussen 1997 en 2002 zag hoe de huidige minister als raadslid haar eerste stappen in de politiek zette. ‘Ze heeft een goed inlevingsvermogen, houdt in de oplossing oog voor de belangen van anderen.’

In Oisterwijk dacht Rakhorst al dat ze meer in haar mars had. Een mooie burgemeestersplek misschien. Ze werd ­minister, de enige vrouwelijke namens de VVD in het kabinet-Rutte III. ‘En van wat ik ook van buiten de partij hoor, is men tevreden over haar’, zegt Rakhorst. Al weet hij dat ‘natuurlijk veel afhangt van Lelystad’. ‘Want je kunt zomaar worden afgebrand.’ Van Nieuwenhuizen heeft haast. Omdat luchtvaartmaatschappijen ruim van tevoren moeten weten of zij tickets van en naar Lelystad kunnen gaan verkopen, hoopt zij eerder vandaag dan morgen op een brief uit Brussel.

Officieel heeft de Commissie zes maanden om naar Nederlandse plan te kijken. Duurt het daadwerkelijk zo lang, dan lijkt opening per 1 april 2020 uitgesloten. De eerstvolgende mogelijkheid is dan 1 oktober 2020.

Van uitstel komt niet altijd afstel, maar het is wel waar de omwonenden van Lelystad op hopen. Het is ook de reden waarom Van Nieuwenhuizen bij het laatste debat niet op mogelijk afstel wilde ingaan. ‘Dat zijn van die als-danvragen’, zoals ze het zelf met een glimlachje zei.

Dit wordt het nieuws in 2019

Wat staat er het komend jaar allemaal te gebeuren en wat gaat er veranderen? De komende week bespreken we elke dag een maand.