Het lichamelijk ongemak waarover men liever niet spreekt

Een langzame scheet, die het lichaam met pakweg 0,1 kilometer per uur verlaat, stinkt heftiger dan een snelle flatus van 4 kilometer per uur. Want trage exemplaren zijn sterker geconcentreerd, ze hebben meer tijd gehad om te garen en een agressieve geurvlag te ontwikkelen. Welkom in het nieuwe boek van de Duitse arts en auteur Yael Adler over lichamelijke taboes: Ongemak. Over voetschimmel, haaruitval, soa’s, stinkende piercings, wratten, neussprays, orgasmes, de meno- en penopauze en winderigheid. Winderig zijn we trouwens tot op zekere hoogte allemaal. Gezonde mensen lozen gemiddeld zo’n anderhalve liter darmgas per dag, verdeeld over twintig scheten.

‘Daarover spreek je niet’ heet het boek in het Duits. Zelfs bij de dokter, merkte Adler in haar spreekkamer, vinden patiënten het moeilijk over incontinentie te praten, een afstotende mondgeur, een te wijde vagina, aambeien, ongewenste haargroei en overmatige transpiratie. Zonde, want soms is het ongemak best te verhelpen, meent Adler. En soms is het ongemak een uiting van achterliggende aandoeningen die ernstig kunnen zijn.

Bestseller

In Duitsland is Ongemak meteen een bestseller, net als haar eerste boek De Huid. Want iedereen heeft wel kwaaltjes waar je niet mee te koop loopt en waar je best wat meer over wil lezen.

Aandoeningen in en rond de anus zijn zo’n beetje ‘Volksverdriet nummer 1’, constateert Adler die een heel hoofdstuk besteedt aan haarnestcysten in de bilspleet, anusflapjes (marisken), scheurtjes in de anus (fissuren) en verwondingen door anale seks of heel harde ontlasting. ‘Een beproefd recept is anustraining. Daar zijn speciale (...) rekinstrumenten voor – niet in de fetisjwinkel maar in de apotheek.’ Waarna ze het hoofdstuk besluit met een paar wellnesstips voor het achterwerk.

Geen aanrader voor mensen met smetvrees, dit boek. Genitale wratten kunnen overgedragen worden via een vuile handdoek in een hotel, schrijft Adler in het hoofdstuk over soa’s. De sauna is een ‘grote schimmelsoep’ waar, net als in het zwembad, de bezoekers met voet- en nagelschimmels (en dat zijn er veel) met elke stap vijftig infectueuze cellen verspreiden. En wratten? Die verspreiden zich door huidschilfers waarvan we er 40 duizend per minuut verliezen. Die oorlog is dus lastig te winnen.

Gelukkig denkt Adler ook in oplossingen: voordat je ergens je handen of voeten laat mani- of pedicuren, toch maar even vragen of daar wel een dampsterilisator wordt gebruikt. Een beetje desinfecteren of een ultrasoon badje is niet genoeg. En om soa’s te voorkomen pleit Adler met ware Duitse grondigheid voor ‘zekerheid in het kwadraat’. Wat dat concreet betekent? ‘Latex slips met ingebouwd condoom beschermen de hele schaamstreek en bilpartij. Een aanrader.’ Want condooms beschermen niet tegen platjes of het herpesvirus. En in geval van voet- of nagelschimmel mag u beslist niet vertrouwen op reclameslogans als: reinigt ook op lage temperaturen. ‘Sokken komen kiemrijker uit de trommel dan ze erin gingen als je ze op 40 graden wast.’

Veel lichamelijk ongemak komt met de jaren. Onbetrouwbare erecties, ongewild haarverlies én ongewilde haargroei, niet te vergeten. ‘Toen ik in een bejaardenhuis werkte, zag ik bij veel oude vrouwen lange baardharen, zowel witte als zwarte, die monter doorgroeiden omdat ze niet meer opgemerkt en dus niet meer uitgetrokken werden.’ Die haartjes kunt u overigens weg laten laseren, maar wel voor ze grijs worden. Anders weet de laser ze niet meer te vinden.

Die cosmetische ingreep kan bij Adler nog door de beugel. Anders dan ta­toeages waarbij schadelijke inktpigmenten zich in allerlei organen ophopen. Ook met piercings bezorgen heel wat mensen zichzelf soms heel wat lichamelijk ongemak. ‘Tepelpiercings hebben vier maanden nodig om te herstellen, navels tot negen maanden. Deze geneestijden laten die van normale operatiewonden ver achter zich.’ En de kanaaltjes van een lippiercing kunnen een broedplaats zijn voor bacteriën met een behoorlijke stank tot gevolg.

Huis-tuin-en-keukentips

Op het spreekuur van de huisarts is een hoofdrol weggelegd voor dit soort kleine kwalen en dagelijks lichamelijk ongemak. Er zijn schattingen dat wel 80 procent van de consulten eraan op gaan. Terwijl de huisarts ook niet zo goed weet wat te doen tegen een hinderlijke transpiratielucht, schimmelnagels en wratten. De wetenschap steekt liever tijd en geld in onderzoek naar levensbedreigende aandoeningen als kanker, dementie en hart- en vaatziekten. Dat breekt ook Adler een beetje op in haar boek. Veel adviezen zijn huis-tuin-en-keukentips, zoals de oksels naspoelen met water en azijn om vieze luchtjes te voorkomen. En zo min mogelijk sneakers dragen (want zweterige kunststof) als je last hebt van tenenkaas of voetwratten. Verder hamert ze op het aambeeld van de gezonde levensstijl. Wel bewegen en niet roken, niet te veel alcohol en geen overgewicht.

Geregeld zoekt ze haar toevlucht tot natuurgeneeswijzen, waarvan de werking niet wetenschappelijk is aangetoond, zoals ze er zelf bij schrijft. Soms ontbreekt de wetenschappelijke onderbouwing van haar beweringen. Dat het weghalen van schaamhaar tot meer soa’s leidt, staat allerminst vast. En dat ongewild urineverlies bestreden kan worden door de bekkenbodem te trainen met een soort balletjes in de vagina, wordt vooral door de erotiekbranche beweerd. Het boek begint dan ook met een disclaimer. ‘De auteur en de uitgever kunnen (..) geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele gevolgen van beweringen die in dit boek worden gedaan.’