Druk op jonkies immens als ze voor de leeuwen worden gegooid in het voetbal

De verwondering ligt op deze druilerige maandagavond op zijn gezicht bestorven. Moet ik er echt in? Nu al, na zes minuten? Pas 16 jaar is Ki-jana Hoever uit Amsterdam, pas een stief halfjaar speelt hij in de jeugd bij Liverpool, koploper in Engeland.

Snel stopt de rechtsback kleine witte scheenbeschermers onder zijn sokken, de arm van manager Klopp gaat om zijn nek, aanwijzingen uit diens grijze baard verdwijnen in zijn oor. Hoever knikt en dan is zijn moment daar: zijn debuut als jongste Liverpool-speler in de FA Cup ooit.

Hoevers sprookje staat niet op zich. Het zijn hoogtijdagen voor jonge Nederlandse spelers die hun droom najagen bij Engelse topclubs. In het weekeinde vielen Philippe Sandler (21) en aanvaller Tahith Chong (19) al in bij Manchester City en Manchester United.

Toch was er geen gebak gisteren bij het wekelijkse bondscoachoverleg in Zeist. ‘Dit is mooi, positief, je wilt altijd dat er zoveel mogelijk spelers speeltijd krijgen bij internationale topclubs. Het toont aan dat we talent hebben en dat er stappen worden gemaakt. Maar hun weg is nog lang’, zegt assistent-bondscoach en voormalig jeugdcoach Kees van Wonderen.

Betrokken

Kanttekening: het trio debuteerde in het FA Cup-toernooi en dat heeft aanzien verloren bij de topclubs. Van Wonderen: ‘Maar het geeft aan dat die jongens gezien worden door hun clubs, dat ze erbij betrokken worden. Dat is al heel wat.’

Het stuwmeer aan talent waaruit dergelijke clubs kunnen putten is groot. Jeugdvoetballers uit de hele wereld worden verleid met mooie woorden, een contractje plus soms een baan voor vader of moeder. Maar een gat in de A-selectie wordt meestal opgelost door een kant-en-klare aankoop van miljoenen. De druk om te presteren is immens.

Sinds 2000 zijn er 29 Nederlandse jeugdspelers naar een Premier League-club getrokken (zie graphic). Alleen Patrick van Aanholt, Nathan Aké, Tim Krul en Timothy Fosu-Mensah hebben in Engeland hun naam in zekere mate gevestigd, al speelt geen van hen momenteel bij een topclub.

Toch is er hoop voor de huidige debutanten. Chong, die tweeënhalf jaar geleden de jeugdopleiding van Feyenoord verruilde voor die van Manchester United, kreeg al speeltijd in de seizoenvoorbereiding onder de recentelijk ontslagen José Mourinho. Mourinho staat erom bekend zich vooral te verlaten op ervaring en effectiviteit. Chong is een publieksspeler. Van Wonderen coachte hem bij Oranje onder 17. ‘Hij springt in het oog met zijn haardos, zijn ranke postuur, creativiteit en snelheid. Een actieman, maar ook een harde werker. Heel compleet.’

De 21-jarige centrumverdediger Sand­ler kwam afgelopen zomer over van PEC Zwolle met een knieblessure, had recentelijk nog last van zijn rug, maar het weerhield City-coach Guardiola er niet van de door Ajax opgeleide Sandler in te brengen als middenvelder.

Hoever speelde maandag met flair en overtuiging. Klopp noemde hem na afloop ‘briljant’, hoewel Liverpool verloor van Wolverhampton. Van Wonderen maakte Hoever mee bij de jeugdtroepen van Oranje. ‘16 jaar en dan al zo’n podium… met hem gaat het wel heel snel.’

Beloftenteams

In de eredivisie krijgen talenten vaak meer kansen. Van Wonderen wijst op Sepp van den Berg en Richairo Zivkovic die al op hun 16de basisspeler waren bij PEC Zwolle en FC Groningen. Op de mogelijkheid om bij Ajax en PSV vast ervaring op te doen in de eerste divisie bij de beloftenteams.

Toch is in Nederland blijven niet altijd zaligmakend. Van Wonderen: ‘Soms is het goed voor een jongen om weg te zijn uit een omgeving vol afleiding. Om zich in een ander land, in een andere cultuur te bewijzen waar hun hele leven echt om voetbal draait. In die opleidingen krijgen ze ook veel weerstand.’

Van Wonderen maakte als speler Robin van Persie mee. Die liep bij Feyenoord vast, verhuisde op zijn 21ste naar Arsenal en bloeide daar als nooit tevoren. ‘Robin kreeg bij Feyenoord van alles naar zich toe geslingerd van oudere spelers en coaches. Maar pas bij Arsenal tussen Bergkamp en Henry stond hij er echt voor open.’

Hij wil er maar mee zeggen: elke speler heeft zijn eigen route. Tal van Ajax- en PSV-talenten speelden handenvol Champions Leaguewedstrijden dit seizoen. ‘Dat zijn onbetaalbare ervaringen. Maar wie weet had een speler als Matthijs de Ligt zich ook direct bij een Engelse topclub staande weten te houden.’

Het merendeel van jeugspelers die naar Engeland vertrokken, viel ver terug. Zoals Gyliano van Velzen. De buitenspeler stapte op zijn 16de over van de jeugdopleiding van Ajax naar Manchester United, maar speelt nu bij Roda JC, de huidige nummer 8 van de eerste divisie. ‘Toch heb ik geen spijt. Het was een geweldige ervaring, de beste stap die ik in mijn carrière heb gezet’, vertelt Van Velzen. ‘Ik heb er fysiek en mentaal heel veel geleerd.’

Op rolletjes

Wie zegt trouwens dat hij bij Ajax wel geslaagd was? ‘Daar heb ik ook zoveel goede spelers zien afvallen. Die spelen nu op vrijdag in de zaal. Met Manchester United achter je naam gaan er meer deuren open.’ Je moet een beetje geluk hebben, vindt hij. ‘Ik zat er toen alles nog op rolletjes liep. Ik had Ryan Giggs voor me, een clubicoon. Ik mocht soms meetrainen met het eerste; ontzettend leerzaam.’

Hoewel United hem liet afvloeien, is er geen wrok bij Van Velzen. ‘Ik ben er niet rijk geworden, wel volwassen. Ik hoop nog steeds dat ze winnen. En ik hoop van harte dat Chong het redt. En Sandler en Hoever ook.’