Couppoging ‘Operatie Waardigheid’ in Gabon verijdeld
Militairen in Gabon hebben maandagochtend in alle vroegte een couppoging gelanceerd tegen president Ali Bongo, die in Marokko herstelt van een beroerte. Enkele uren later zei een regeringswoordvoerder tegen persbureau AFP dat de staatsgreep verijdeld is en dat enkele coupplegers zijn gearresteerd.
Het was een actie die rechtstreeks uit het oude leerboek over staatsgrepen in Afrika lijkt te komen. Een groepje militairen nam maandagochtend de staats-tv over en verklaarde dat ‘Operatie Waardigheid’ bedoeld is om ‘de democratie’ te verdedigen nu president Bongo fysiek en mentaal niet meer in staat zou zijn om Gabon te besturen.
Rond 4:30 lokale tijd was luitenant Kelly Ondo Obiang op Radio Télévision Gabonaise verschenen, gehuld in een camouflagepak en een groene baret, met achter hem twee militairen met machinegeweren. Luitenant Obiang zei dat hij tot de republikeinse garde behoort en riep andere militairen op om ‘in het belang van de natie’ strategische plekken in te nemen in Gabon. Volgens Obiang heeft de recente nieuwjaarstoespraak van president Bongo de ‘twijfels versterkt’ over Bongo’s vermogen om zijn functie te blijven uitvoeren.
‘Onder controle’
De 59-jarige Bongo ging in oktober naar Saoedie-Arabië voor medische behandeling nadat hij een beroerte had gehad. In november reisde hij voor verdere behandeling naar Marokko. In zijn via de televisie uitgezonden nieuwjaarstoespraak vanuit Marokko zei hij met een slissende stem, en zonder zijn rechterarm te bewegen, dat het inmiddels een stuk beter met hem gaat. Hij heeft maandagochtend zelf nog niet gereageerd op de jongste ontwikkelingen in Gabon. Een woordvoerder van zijn regering zei een paar uur na de tv-uitzending van luitenant Obiang dat de situatie weer ‘onder controle’ is.
Ali Bongo volgde in 2009 zijn overleden vader Omar Bongo op. Bongo senior was 42 jaar president van Gabon. Bongo junior werd in 2016 uitgeroepen tot winnaar van omstreden verkiezingen, waarna er gewelddadigheden uitbraken en honderden mensen werden gearresteerd. Ali Bongo nam het in die verkiezingen op tegen Jean Ping, een voormalige diplomaat die van 2008 tot 2012 voorzitter was van de Afrikaanse Unie. Ping zei onlangs, in een reactie op de gezondheidsproblemen van Ali Bongo, dat hijzelf voortaan de ‘president’ is.
Onder de Bongo-dynastie zijn de oliedollars van OPEC-lidstaat Gabon decennialang aangewend voor immense zelfverrijking van een kleine kliek. De champagneconsumptie van de elite in de voormalige Franse kolonie werd legendarisch. Veel van de circa 2 miljoen Gabonezen leven intussen in diepe armoe. Anticorruptiewaakhond Transparency International meldde in 2009 dat de Bongo’s meer dan dertig stuks vastgoed bezaten in Frankrijk, vooral in chique arrondissementen in Parijs.