Frans Bauer in China is een verheerlijking van culturele onwetendheid
De enige aanleiding voor de reisserie Frans Bauer in China is dat de volkszanger fan is van de afhaalchinees. Daar denkt Avrotros acht afleveringen uit te kunnen melken, waarvan de eerste zaterdagavond was te zien op NPO 1. Het is een exotische versie van hun vorige serie, waarin Bauer met vrouw Mariska ‘voor het eerst zonder kinderen’ naar Amerika ging. De nieuwe verhaallijn is even dun, al snappen de Bauers er nóg minder van. En wat de boer niet kent, maakt hij belachelijk.
Voor vertrek kookt ‘Maris’ zelf Chinees, op z’n Hollands. Frans: ‘Heb je kroepoek?’ (Een Indonesisch bijgerecht, red.) ‘Ik kan geen gerecht noemen dat ik niet lekker vind.’ Maris: ‘Ik hoor dat ze de voeten van een kip eten, zou je dat eten?’ Frans: ‘Wat weten we nou van Chinezen?’ Maris: ‘Niks, behalve dat ze babi pangang eten.’ (Ook meer Indonesisch dan Chinees, red.) Frans: ‘Ken jij een bekende Chinees? O ja, Brus Lee, die kungfu-master. Waar komt satésaus vandaan, Maris? Is dat ook niet Chinees?’ Maris: ‘Nee, en loempia’s ook niet, da’s Vietnamees.’ Frans: ‘Je haalt in één seconde de hele Chinese keuken onderuit... Hoe lang heb je nog nodig? Is een woordspeling: HOE LANG.’
Eenmaal in Hongkong, waar Maris een Chinees bloesje aantrekt en eetstokjes in haar knot steekt, bezoeken ze een markt. Frans: ‘Nou, hier hangen de kippen, met kop en al.’ Maris: ‘Wat is dit dan?!’ Frans: ‘Kijk, die leven nog. Is dat zijn staart? En zwarte eieren!’ Maris: ‘Die liggen er al een paar maanden. Frans, alsjeblieft, kom, anders hoef ik geen eten meer.’
In een restaurant worstelen de Bauers met het menu. Maris: ‘Het enige dat ik herken, zijn tomaten.’ Frans: ‘Varkensmaag, leversoep. Dit is niet de bedoeling, Maris. Ik wil gewoon babi pangang.’ Frans vraagt de ober om bami, die antwoordt: ‘Fried noodles?’ Maris: ‘No, in Holland we have bami.’ Ze pakt uit haar handtas het menu van hun eigen afhaalchinees – ja echt. ‘From our Chinese, where we live.’ Als ze hun noedels krijgen, Qingdao style, breekt Frans. ‘Het lijkt helemaal niet op de Chinees die wij thuis hebben, ik herken niks op de kaart. Het is niet te geloven.’ Het is vooral niet te geloven dat 1,4 miljoen kijkers genoten van deze culturele onwetendheid, hoe vrolijk de Bauers ook zijn.
Gelukkig was er zondagavond nog een programma over China te zien dat wél bij publieke omroep thuishoort: Medialogica (Human, NPO 2). De onthullende aflevering ‘Xi, Xi wat jij niet ziet’ gaat over de lange arm van president Xi Jinping. Journalisten worden geïntimideerd en zelfs Nederlandse scholen worden beïnvloed door het dubieuze Confucius Instituut. Het harde, échte China, dat Ruben Terlou eerder al toonde in Langs de oevers van de Yangtze (VPRO). Nu ervaren de Bauers ook ongemak – acupunctuur in aflevering twee – maar het enige dat zij kunnen, is erom lachen.
