Mark Rutte, die naar eigen zeggen dol is op ‘moeilijke puzzels’, kan deze week zijn hart ophalen. Drie lastige klusjes liggen op zijn bord: Komt er een pensioenakkoord, blijft de Brexitdeal overeind en gaat Nederland het pact van Marrakech ondertekenen?
 

Hier zijn uw politieke Dagkoersen.

Rutte is er nu al drie kabinetten druk mee: de hervorming van het pensioenstelsel. Vorige week gingen de onderhandelaars  weer eens ‘tot het gaatje’, maar de gehoopte doorbraak bleef ook na een nacht doorhalen wederom uit. Gaat het er nog van komen?

Er staan deze week nieuwe onderhandelingen gepland, maar niet iedereen heeft er nog fiducie in. De Telegraaf voorspelt vandaag alvast een slechte afloop: ‘Volgens bronnen rond de onderhandelingen is de kans groot dat het pensioenoverleg deze week klapt: „De vraag is wie dan de schuld gaat krijgen”, aldus een betrokkene. „Het Zwarte Pieten lijkt al begonnen".’

Zeker is dat de FNV stevige eisen stelt aan een deal met een relatief rechts kabinet, schrijft onze pensioenwatcher Gijs Herderscheê. De wensen van de vakbeweging gaan niet eens zozeer over het pensioenstelsel zelf, maar over flankerende onderwerpen, zoals de hoogte van de AOW-leeftijd, de boete op vroegpensioen en een verplichte pensioenbijdrage van werkgevers voor zzp’ers. 

Het kabinet heeft al enkele toezeggingen gedaan de afgelopen weken, maar voor de vakbond is het nog niet genoeg. Herderscheê: ‘De hamvraag is nu: willen kabinet en werkgevers bewegen? Of heeft de FNV teveel gevraagd? Dan kan het kabinet altijd nog het nieuwe ‘pensioencontract’ in wetgeving gieten en kijken hoever het komt in het parlement.’

Anders dan bij de pensioenen is er wel een principeakkoord over de Brexit, maar het is nog zeer de vraag of die deal overeind blijft. ‘De komende zeven dagen zijn cruciaal,’ kondigde Theresa May zondag zelf al aan. De Britse premier reist de komende dagen naar Brussel om de laatste plooien glad te strijken. Tegelijkertijd moet ze nog steeds vrezen voor een putsch binnen haar eigen partij en een afwijzing door het Lagerhuis.

Minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok is inmiddels ook in Brussel aangekomen om over het scheidingsakkoord met de Britten te praten. ‘Wat Nederland betreft ziet het er goed uit, al hadden we natuurlijk liever helemaal geen Brexit gehad’, zei de VVD’er bij aankomst. 

Rutte III zal deze week ook weer heel wat vragen krijgen over het zogenoemde‘pact van Marrakech’. Dit VN-migratieverdrag, waaraan twee jaar is gewerkt, is een heet hangijzer in de Kamer geworden en leidt plotseling ook tot spanningen binnen de coalitie. Vandaag is tijdens het wekelijkse coalitieberaad opnieuw over de kwestie gesproken.

Eerst leek het kabinet nog vastbesloten om het VN-verdrag te tekenen tijdens een feestelijke ceremonie in Marrakech in december, maar zeker bij VVD en CDA zijn er inmiddels twijfels. Beide partijen willen zeker weten dat migranten straks geen nieuwe aanspraken kunnen maken op basis van dit VN-verdrag, hoewel expliciet in de tekst staat dat de afspraken niet juridisch bindend zijn.

Wat op de achtergrond meespeelt: de rechtse rivalen PVV en Forum van Democratie voeren keihard campagne tegen het VN-pact, dat in hun ogen gaat leiden tot meer migratie. Geert Wilders en Thierry Baudet zullen VVD en CDA onder vuur gaan nemen als de ondertekening toch doorgaat. Met de provinciale statenverkiezingen in aantocht is dat geen fijn vooruitzicht.

Regeringspartij D66 is minder onder de indruk. D66-coryfee Sigrid Kaag hield vorige week nog een pleidooi voor de VN-afspraken die volgens haar juist helpen bij een wereldwijd beter migratiebeleid. Ze kan er op wijzen dat Mark Rutte er tot voor kort ook zo over dacht. De premier zei eind oktober in de Eerste Kamer: ‘Het migratieakkoord van Marrakech is geen juridisch bindend document. Het bevestigt expliciet de soevereiniteit van lidstaten. Het past volledig in de lijn van het migratiebeleid van dit kabinet. Het verankert het thema ‘migratie’ binnen het VN-systeem. Dat is gunstig.’

Hoe dan ook zal staatssecretaris Harbers van Asielzaken deze week tijdens de begrotingsonderhandelingen flink onder vuur genomen worden door FvD en PVV, maar de kans is groot dat hij dan nog steeds niet kan vertellen of het kabinet in Marrakech gaat tekenen of niet. Volgens een ingewijde loopt de ‘juridische analyse’ nog wel even. Bovendien hoopt het kabinet andere EU-lidstaten te porren om samen met Nederland een bijlage op te stellen waarin nog eens expliciet wordt vermeld dat migranten geen nieuwe rechten kunnen ontlenen aan het pact van Marrakech. Ook dat vergt waarschijnlijk nog extra tijd.