Direct naar artikelinhoud
Brexit

EU-hof: Britten kunnen Brexit eenzijdig intrekken

Groot-Brittannië heeft het recht om eenzijdig de Brexit in te trekken zonder toestemming te vragen van de lidstaten van de EU. Tot dit oordeel komt het Europees Hof van Justitie maandag, in een zaak die was aangespannen door Schotse parlementariërs.

Een demonstratie tegen de Brexit dinsdag voor het parlement in Londen.Beeld REUTERS

Het hof volgt hiermee het advies van advocaat-generaal Campos Sánchez-Bordona. Het is een tegenslag voor de Britse regering, die zich had verzet tegen de zaak. Volgens Londen is het een poging om de Brexit te frustreren. 

Het oordeel geeft Britse tegenstanders van de Brexit de hoop dat Londen zich alsnog kan bedenken. Zij dringen aan op een tweede Brexit-referendum. Het Britse parlement begon dinsdag een vijfdaags debat over de Brexit-deal van de regering-May met de EU. Op 11 december stemt het parlement over het akkoord.

Het hof gaat in tegen het standpunt van de EU dat afzegging van de Brexit alleen kan als de overige 27 lidstaten daarmee instemmen. De Europese Commissie vindt een eenzijdige intrekking niet gewenst. 

Het advies van de advocaat-generaal van het Europese Hof van Justitie geeft Brexit-tegenstanders de hoop dat het uittreden uit de EU alsnog kan worden teruggedraaid als de Britten zich bedenken.Beeld REUTERS

Onwaarschijnlijk

De Schotse parlementsleden hadden het hof gevraagd of het mogelijk was dat het Britse verzoek om de EU te verlaten, eenzijdig kon worden ingetrokken door Londen voor de Brexit in werking treedt op 29 maart 2019. Ook vroegen ze hoe dit dan dient te gebeuren met het oog op artikel 50 van het Verdrag van Lissabon, dat een lidstaat de mogelijkheid biedt de EU te verlaten. 

Premier May maakte vorig jaar maart gebruik van dit artikel. De uitspraak van het hof is nodig omdat artikel 50 weinig gedetailleerd is. Dat een lidstaat de EU zou willen verlaten, werd onwaarschijnlijk geacht bij de totstandkoming van het verdrag. Het hof verwerpt het standpunt van de Europese Commissie dat een unaniem oordeel van de lidstaten nodig is om de intrekking mogelijk te maken. Dat zou strijdig zijn met artikel 50 ‘en een unilateraal soeverein recht veranderen in een voorwaardelijk recht’, aldus het hof. ‘Dat is onverenigbaar met het beginsel dat een lidstaat niet kan worden gedwongen de Europese Unie te verlaten.’

De Britse minister voor Landbouw, Milieu en Visserij Michael Gove verklaarde dat de uitspraak van de Europese juristen geen gevolgen zal hebben. Tegenover de BBC-radio verklaarde deze prominente brexiteer dat de Britten de EU sowieso gaan verlaten. Hij voegde eraan toe dat premier Theresa May nog pogingen zal ondernemen om het akkoord te verbeteren. Wel zal het hof de overtuiging van Remainers versterken dat het verlaten van de EU een slecht idee is, zeker nu het land erbij kan blijven, compleet met de korting die 34 jaar geleden door Margaret Thatcher was bedongen.

Video: May stelt Brexit-stemming uit – hoe nu verder?

Wat je nu verder moet weten over de Brexit

Met het debat in het Verenigd Koninkrijk op weg naar een climax, trekt Theresa May het land in om burgers te overtuigen. Alleen, zij zijn BOB: Bored of Brexit.

Buiten het intrekken van de Brexit, zijn er nog vijf andere scenario’s mogelijk. Dit zijn ze.

Patrick van IJzendoorn doet al vijftien jaar verslag van onze Britse buren. Sinds de bevolking voor de Brexit stemde, lijkt het wel een ander land, vindt hij. ‘De Britten zijn een stuk bozer geworden.’