Pond keldert met de vaart van Turkse lira, Nederlandse exporteurs met handen in het haar

Hoe duidelijker het werd dat Mays plan het niet zou halen, hoe sneller de koersen naar beneden schoten – met name die van de banken. Elke nieuwe onheilstijding leidde tot verder verlies voor het pond. De Britse valuta zakte uiteindelijk met 1,9 procent, een percentage dat op één dag meestal alleen met munten van opkomende landen gebeurt, zoals de Turkse lira en Mexicaanse peso.

Ook Nederlandse bedrijven maken zich toenemende zorgen. ‘Als Mays plan het zou halen, hebben we even rust om ons te kunnen voorbereiden op de nieuwe relatie. En dus even een status quo, al blijft onduidelijk wat er vanaf 2021 komt. Maar het is onzeker of het plan het überhaupt haalt. Ondertussen zie je alle onzekerheid al haar weerslag hebben op de groei in Groot-Brittannië, de investeringen en de ongunstige koers van het pond. Dat gaat allemaal ook gevolgen hebben voor de Britse vraag en de handel. Ondernemers moeten daarover nadenken’, aldus woordvoerder Edwin van Scherrenburg van VNO-NCW.

Vodje

Tijdens de zogenoemde transitieperiode van twee jaar verandert er in Mays plan niets. Pas als het Verenigd Koninkrijk daarna wordt gedwongen in de douane-unie te blijven, komen er allerlei nieuwe regels en mogelijk ook tarieven. Maar over een echte handelsdeal zal pas worden onderhandeld nadat de Britten formeel op 29 maart volgend jaar de EU hebben verlaten. 

‘We hadden gehoopt wat te vinden over de visserijrechten van Nederlanders in Britse wateren. Maar daar staat niets over in het ontwerpakkoord’, aldus een woordvoerder van de Nederlandse Vissersbond. Volgens het plan-May, dat nu al een vodje lijkt, moeten voor 1 juli 2020 nieuwe afspraken worden gemaakt wie in welke wateren mag vissen, hoeveel er gevist mag worden en welke invoertarieven gaan gelden.

Ellen Timmer van export- en verladersorganisatie Evofenedex noemt de situatie compleet onoverzichtelijk. ‘Wij adviseren de bedrijven: bereid je voor op het ergste. Er is een plan, maar er zijn hobbels.’ Evofenedex hield dinsdag nog een congres over de consequenties van de Brexit, waarin Jochem Sprenger van het ministerie van Buitenlandse Zaken en Michiel van Veen van bloemenexporteur Royal Lemkes een betoog hielden. 

 Van Veen zei donderdagavond dat hij nu niets meer kan voorspellen. ‘We hebben een Brexitteam in ons bedrijf dat alle scenario’s onderzoekt. Als een land de EU verlaat, weten we ongeveer wat ons te doen staat. We exporteren heel veel naar landen buiten de EU. Maar in dit geval weten we niets. Er kan een harde Brexit komen, wat heel slecht zou zijn. Maar misschien blijven de Britten uiteindelijk toch in de EU.’

Barometer

Tegenover de euro daalde het pond sterling donderdag tot onder de 1,13 euro. In dollars was een pond donderdagochtend nog 1,30 dollar waard; ’s avonds was de munt gezakt tot onder de 1,28 dollar. Ook tegenover  andere munten verzwakte de Britse valuta. Valuta-analist Bas Hordijk van deviezenbureau Monex: ‘Het Britse pond geldt al maanden als een barometer voor de kansen op een Brexitovereenkomst, en de marktreactie op het vertrek van Raab en consorten wijst erop dat de kansen op een goede afloop slechter zijn geworden.’ 

De koersen van Britse bankaandelen kelderden. Royal Bank of Scotland (RBS) werd in één dag 9 procent minder waard op de beurs. Beleggers kwamen met allerlei nieuwe onheilsscenario’s waarmee rekening moet worden gehouden, zoals nieuwe verkiezingen en een Labourregering met de linkse Jeremy Corbyn als premier.