Direct naar artikelinhoud
VerslaggeverscolumnToine Heijmans

Als ik burgemeester van Apeldoorn was, liet ik me elke week bij een andere kapper knippen

De stad Apeldoorn wordt overspoeld met kappers. Ga je op de kappers letten, dan zijn ze overal. En niet duur hoor: knippen vanaf een tientje. Krijg je er gratis de gezelligheid bij van Kazim, Esmiralda, Aro, Mustafa, Emmy, Maryam of Sultan. Kappers houden van kletsen, dat is het mooie, ook al heeft de burgemeester ze nu in één klap allemaal verdacht gemaakt.

Wilt u dit artikel liever beluisteren? Hieronder staat de door Blendle voorgelezen versie.

‘Ik wil geen klopjacht in de stad of paniek zaaien’, zei de burgemeester in De Stentor, ‘maar ik denk wel: goed opletten nu.’

264 kappers in het kalme Apeldoorn - ‘Wat is hier gaande?’ zegt de burgemeester in de krant. Jammer dat de burgemeester het zelf niet weet, of niet mag vertellen. Het onderzoek waar hij zijn zorgen op baseert, het ‘ondermijningsbeeld’, is geheim. Met een ‘ondermijningsbeeld’ proberen gemeenten zicht te krijgen op de criminaliteit die zich vertakt tussen onder- en bovenwereld. En hier hebben de kappers het gedaan.

Flair Hairfashion.Beeld Toine Heijmans

Ik weet niet of de schrijvers van het Apeldoornse ondermijningsbeeld naar de kapper zijn geweest, maar je kunt er zonder afspraak binnenlopen en onbeschroomd vragen stellen. Zeker zijn er veel kappers nu, zeggen ze, maar vooralsnog heeft iedereen klanten genoeg. Het is een eenvoudig businessmodel, legt Aro Termelikyan van Aro Herenkapsalon me uit. Hij knipt voor 13 euro - maar alleen mannen en kinderen, die zijn snel klaar. En iedereen kan kapper worden, ‘jij ook’: een kappersdiploma is niet meer nodig, laat staan een ondernemersbrevet. Dat is overheidsbeleid. ‘Er is niks moeilijks aan: alles wat je nodig hebt is een spiegel, een stoel en een klant.’ De winst investeren in de winkel, de prijzen langzaam omhoog – zo werkt dat bij een kapper. Het zijn net ondernemers.

In Apeldoorn wonen 160 duizend mensen. Gedeeld door 264 maakt 606 Apeldoorners per kapsalon – dat is te doen. Maar Aro trekt klanten tot aan Epe toe, waar geen kappers zijn zoals hij. Het is een specifieke doelgroep. ‘Mijn klanten zijn een beetje anders’, zegt Mustafa Macit, de man achter Flair Hairfashion – knippen 14 euro. Ook bij hem komen vooral allochtone jonge mannen. Die willen geknipt zoals hun rolmodellen: de voetballers en de rappers ‘en zo knippen ze niet in een damessalon’. Het modebeeld helpt mee: ‘Sommigen komen twee keer per week’.

Mustafa is 40 en knipt al dertig jaar, zegt hij. Zo doen ze dat in Turkije: je loopt rond in de kapperszaak van vader/oom/neef en leert het vak. Uiteindelijk wil je dan een eigen zaak, het ijkpunt van zelfstandigheid. Je kunt er van leven en ‘het is geen zwaar werk’. Gezelliger ook dan in de schoonmaak of de bouw.

Mustafa Macit.Beeld Toine Heijmans

Natuurlijk is ‘niet alles netjes’ bij de kappers, zegt Mustafa. Let op de zaken die alleen contant geld vragen, of waar het te gezellig wordt. Hij wil geen groepen die komen chillen in zijn zaak. Dat weten die groepen inmiddels ook.

Ondermijning is een breed begrip – de kunst is het te determineren zonder onnodig slachtoffers te maken. ‘Als je er niet kunt pinnen, weet je genoeg’, zegt de manager van Knip & Go, een keten. Tegelijkertijd zijn die goedkope kappers supergoed in ‘opscheertjes’, zegt ze: ‘Dat doen ze superstrak, met die figuurtjes erin, daar kan ik nog wat van leren’.

Een luxe salon zoals de hare, of zoals Kazim Hair & Beauty, dames en heren, heeft hoge vaste lasten. Kazims tarief is 25 euro – in zijn divisie is dat goedkoop. Maar hoe de tientjeskappers werken, begrijpt hij wel. ‘Als je 250 klanten knipt per maand, verdien je net genoeg om van te leven. Dat is beter dan een uitkering.’

Vier kappers langs het Schubertplein.Beeld Toine Heijmans

Ja – maar waarom hebben de straten langszij het Schubertplein, een woonwijk vol gewone Nederlanders, dan vier kappers op rij? Haarstudio Esmiralda, Angela’s Hair & Nails, Emmy’s look en Refresh your hair by Maryam. Er zijn nog wel méér kappers, zegt Esmiralda: ‘Ik ken er zo al drie die in een schuur knippen, en één in de slaapkamer. Dat is het gemakkelijke aan het kappersvak.’

Er is gewoon genoeg klandizie, zegt Maryam, om de hoek. En er is een starterslening van de gemeente, die ondernemers soepel ondersteunt. Apeldoorns beleid, ‘dan kan je zo beginnen’. Zelf is ze twee jaar geleden van haar spaargeld begonnen. Ze kent de trucs die kappers uithalen, zegt ze, vooral met de belasting. Alle ondernemers halen trucs uit ‘want als je supereerlijk bent, en ik ben het helaas, kom je nergens.’

Dat geldt ook voor banken als de ING, maar die staan vast niet in het ondermijningsbeeld.

Als de gemeente minder kappers wil, zegt Sultan, die knipt bij Maryam, ‘moeten ze niet zo veel vergunningen uitdelen.’

Als ik burgemeester van Apeldoorn was, liet ik me elke week bij een andere kapper knippen. Kappers weten wat er speelt, misschien wel beter dan een ondermijningsbeeld.