Ieren naar stembus om blasfemie en ‘huisvrouwgebod’ uit Grondwet te schrappen
De Ieren gaan vandaag naar de stembus om via een referendum blasfemie uit de Grondwet te stemmen. Daarnaast kunnen de Ieren een passage laten schrappen waarin staat dat het belangrijk is voor het land dat de vrouw zich ontfermt over het huishouden.
Zelfs de Rooms-katholieke Kerk en de Church of Ireland vinden de uit de jaren dertig stammende beschuldiging ‘godslastering’ achterhaald. Het referendum is na de volksraadplegingen over het homohuwelijk en abortus een nieuwe stap op weg naar een seculiere samenleving.
Het beledigen van God is nog altijd een strafbaar feit op het groene eiland. Op papier dan. Dat bleek toen een burger aangifte deed tegen The Sunday Independent die een cartoon had afgedrukt waarop te zien is dat ministers de heilige communie weigeren. Na vier jaar oordeelde het hoogste rechtscollege dat blasfemie technisch weliswaar een misdaad is, maar dat er geen wet was om het te handhaven. Vervolgens stelde de regering een wet op waarin blasfemie werd gedefinieerd. Op het overtreden ervan kwam een boete van bijna 30 duizend euro te staan.
‘Egoïstische maniak’
Twee jaar geleden kreeg deze wet aandacht toen de Britse acteur Stephen Fry op de Ierse televisie beweerde dat God een ‘egoïstische maniak’ was. Een beledigde kijker stapte naar de politie, maar van een vervolging kwam het niet. Wel deed het de godslasteringsdiscussie opleven, met het referendum als uiteindelijke gevolg. Uit een peiling door The Irish Times blijkt dat iets meer dan de helft van de ondervraagden voor het schrappen is, terwijl 19 procent het wetsartikel wil behouden.
Het referendum heeft vooral een symbolische betekenis. Dat geldt ook voor de zogeheten ‘vrouw in huis’-clausule. In artikel 41.2 van de Grondwet stelt de Ierse staat dat een vrouw het landsbelang het beste dient door verantwoordelijkheid te nemen voor de huishoudelijke taken. ‘De staat zal er daarom voor zorgen dat moeders zich niet genoodzaakt zullen zien zich te mengen in werkzaamheden die leiden tot verwaarlozing van hun verplichtingen thuis.’ Deze passage zou niet passen bij een modern land. Volgens Sinn Fein-leider Mary Lou McDonald hebben vrouwen nu ‘grondwettelijk gezien de status van tweederangs burgers’.
Tegelijk met het referendum vinden er vandaag presidentiële verkiezingen plaats. Hoogst waarschijnlijk zal het zittende staatshoofd Michael Higgins, worden herkozen. De politicus en dichter geniet een grote populariteit bij de Ieren.