Gratis trouwen is zo populair dat het niet te leuk moet worden

Ze ontmoetten elkaar op Hyves en zijn vandaag om kwart over vijf opgestaan. Hij heeft zijn goede zwarte pak aangetrokken, zwarte das, lakschoenen. Zij het roomwitte jurkje dat haar jong maakt, haar suède hakjes.

Even voor half negen worden ze in het stadhuis opgewacht door Els van Veen, ambtenaar van de burgerlijke stand. Die gaat hen voor naar de kleinste trouwruimte van Enschede, de Friedhoff-kamer.

Els heeft een ferme tred. Een kostenloos huwelijk mag een kwartier duren, de bezegeling zelf handelt ze in drie minuten af. Alberto Zielman (55) geeft Wendy Abramsen (52) dan een tevreden tikje op haar achterste.

Els van Veen vraagt: ‘En wat is verder de bedoeling vandaag?’

Wendy: ‘We gaan nu naar huis, lekker koffie drinken en gebakjes eten.’

Ze hebben een uitkering, ‘vandaar’, zegt Wendy.

Het aantal huwelijken in Nederland schommelt de laatste jaren rond de 65 duizend - twintig jaar geleden trouwden nog 85 duizend paren per jaar. Maar misschien wel populairder dan ooit is het gratis huwelijk. In Enschede is de wachttijd al tien maanden, berichtte Tubantia.

Trouwen kost in Enschede afhankelijk van de trouwlocatie 500 tot 750 euro. Twee paren per week mogen op woensdagochtend gratis trouwen ‘zonder ceremonie’ - exact zo weinig als de wet sinds eind negentiende eeuw minimaal voorschrijft aan gemeenten met meer dan tienduizend inwoners. Nog twee paren per week krijgen op woensdagmiddag tegen ‘gereduceerd tarief’ (206 euro en 40 cent) dezelfde behandeling.

Ik volg op woensdag twee kostenloze huwelijken en een ‘gereduceerd tarief’. Els van Veen zegt: ‘We houden hier dus hoe dan ook geen ceremonie.’ Ook tegen de bruidsparen zegt ze dit vaak, Els doet het allemaal graag precies. Vraag haar wat de plannen zijn voor haar toespraakjes en Els zegt ‘Neenee, een toespraakje is er hier niet bij. Geen ceremonie, toespraakjes horen bij de Babs.’

De Babs: Buitengewoon Ambtenaar van de Burgerlijke Stand, die de betaalde huwelijken sluit. Enschede heeft er zestien om uit te kiezen, zij staan met foto’s en wervende tekstjes op de gemeentesite (‘Ik sta positief in het leven, ben creatief en heb een groot inlevingsvermogen.’)

Els noemt de Babsen ‘een volkje apart’. ‘Er zit een echt showmannetje bij.’ Els is Abs, Ambtenaar van de Burgerlijke Stand. Zij tekent alleen akten. Géén toespraak, want het is natuurlijk wèl geen ceremonie.

Zelf trouwde ze op haar 19de trouwens ook gratis. Maar tegenwoordig hebben de meesten er ‘best geld voor’, is haar overtuiging. Els ‘vraagt zich dus toch af’ of mensen die nu nog in geldnood zitten niet ‘boven hun stand’ leven: ‘Dan kun je de gemeente niet opzadelen met een gratis huwelijk, vind ik dan.’

Het tweede paar mag gratis om negen uur. Ria Aikema (47), Marco van der Horn (55). Met de dochters Frederiek en Zwopkje, 11 en 13, want Ria en Marco zijn al achttien jaar samen. Zwopkje heeft de ringen zelf gemaakt. Een trouwboekje (op eigen kosten, 30 euro en 20 cent) vonden ze zonde van het geld. ‘De namen van jullie dochters hadden mooi in een trouwboekje gekund’, zegt Els van Veen. ‘Maar ja.’

Ria werkt in de thuiszorg, Marco is constructiebankwerker. Trouwen kwam er gewoon niet van. Vroeger had je in Enschede wachtlijsten voor zalencomplex Assink in de Hengelosestraat, zegt Marco, waar iedereen zijn peperdure bruiloftsfeest hield. Maar Assink bestaat ook niet meer. Dit is een formaliteit, geld besteden ze liever aan een klein maar ‘echt’ feestje met vrienden.

Het derde paar, gereduceerd tarief, komt te laat.

‘Oh’, zegt Els, die voor een raam al op de uitkijk stond: ‘Dat is wel heel officieel wat ze daar doen’. Sonia Minga Manuel Antonio Segunda (39) en Manuel Joao Segundo (34), bandenspecialist te Almelo, komen in versierde auto’s aanrijden. Met in hun kielzog 25 uitgelaten Angolese en Nederlandse vrienden en familieleden. In galakleding.

Els, zorgelijk tegen het bruidspaar: ‘Dat is een heel gevolg dat u hebt meegenomen maar helaas mogen zij er niet bij zijn. Alleen de kinderen mogen mee.’ Het maximum aantal aanwezigen voor geen ceremonie is namelijk zes.

Later zal blijken dat Els in de consternatie miste dat het bruidspaar vier kinderen heeft, niet twee. De oudsten staan nog beteuterd op de gang als het huwelijk al is gesloten en de bruid stralend ‘Kusje!’ roept.

Maar volgende week trouwen ze nog eens, in een Portugese kerkdienst in Utrecht. Dan met 450 gasten, zegt Manuel: ‘In de kérk vraagt niemand een vergunning.’