Direct naar artikelinhoud
NieuwsSaoedi-Arabië

Tot onvrede van Trump gaat Senaat door met voorstel om steun aan Jemen-oorlog te stoppen

Het is een flinke tegenslag voor president Trump, al heeft hij nog de mogelijkheid van een veto. De Senaat heeft een resolutie aangenomen voor beëindiging van de Amerikaanse steun aan de oorlog in Jemen. De brede steun hiervoor toont de grote onvrede over de Saoedische rol in de oorlog en de betrokkenheid van Riyad bij de moord op de journalist Jamal Khashoggi.

Minister van Buitenlandse Zaken Pompeo na de besloten briefing in de Senaat.Beeld AFP

De resolutie, die begin dit jaar amper steun kreeg, werd woensdag met 63 tegen 37 stemmen aangenomen door de Buitenlandcommissie van de senaat. Dat lukte omdat ook veel Republikeinen deze nu steunden. Trump had de ministers Pompeo (Buitenlandse Zaken) en Mattis (Defensie) naar de Senaat gestuurd om de resolutie af te raden. Eerder had het Witte Huis gezegd faliekant tegen het voorstel te zijn.

Mogelijk volgende week stemt de hele Senaat definitief over de resolutie.  Hierin staat dat de VS binnen dertig dagen hun steun aan de door Saoedi-Arabië geleide militaire campagne in Jemen moeten beëindigen. Als zij wordt aangenomen, kan Trump haar nog met een veto treffen. 

De verrassende uitslag van de stemming laat zien dat veel Republikeinen bereid zijn om Riyad, Amerika’s grootste Arabische bondgenoot, te straffen. Tekenend was dat een belangrijke steunpilaar van Trump in de Senaat, Lindsey Graham, voor stemde.

De vele burgerdoden bij de door Saoedi-Arabië geleide bombardementen in Jemen en de dood van Khashoggi hebben veel kwaad bloed gezet in het Congres. ‘De Amerikaanse Senaat moet Saoedi-Arabië en de wereld laten zien dat wij niet langer meer deel zullen uitmaken van deze humanitaire ramp’, aldus senator Bernie Sanders, een van de drie initiatiefnemers van de resolutie.

Maar ook de onwil van Trump om de Saoedi’s te laten boeten voor het ombrengen van de kritische journalist, in het bijzonder kroonprins Mohammed bin Salman, stuit op groeiend verzet van de parlementariërs. 

Minister van Defensie Mattis hield de senatoren voor dat de VS ‘geen smoking gun’ hebben dat kroonprins Mohammed bin Salman achter de moord op journalist Jamal Khashoggi zit.Beeld AFP

Kwade genius

Toen Pompeo en Mattis tijdens een besloten vergadering opnieuw weigerden Bin Salman aan te wijzen als de opdrachtgever van de moord, nam de onvrede onder de senatoren alleen maar toe. Volgens een CIA-rapport, waarover Trump vorige week is ingelicht, staat volgens Amerikaanse functionarissen vast dat de opdracht voor de liquidatie van de kroonprins kwam. 

Maar Pompeo zei in de Senaat dat er ‘geen directe informatie’ was waarin staat dat de kroonprins de kwade genius was. Mattis hield de senatoren voor dat de VS ‘geen smoking gun’ hebben dat Bin Salman achter de liquidatie zit. De senatoren waren ook boos dat CIA-directeur Haspel niet was meegekomen om vragen te beantwoorden.

Nadat steeds meer berichten naar buiten waren gekomen dat het Witte Huis niet wilde dat Haspel zou zeggen wat in de CIA-analyse staat, zag een woordvoerder van de inlichtingendienst zich gedwongen dit te ontkennen. Graham en andere senatoren zeiden dat ze Haspel binnenkort willen horen. Trump zei vorige week dat de CIA ‘bepaalde gedachten’ had over de betrokkenheid van Bin Salman, maar niet keihard concludeert dat hij opdracht heeft gegeven om Khashoggi te laten ombrengen.

President Trump in maart met de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman in het Witte Huis.Beeld AFP

‘Slecht moment’

De VS voorzien de Saoedi’s onder andere van wapens en inlichtingen in de Jemen-oorlog. Tot voor kort tankten de Amerikanen ook de Saoedische gevechtsvliegtuigen bij in de lucht, maar dit is stopgezet. Pompeo zei dat de resolutie op een ‘zeer slecht moment’ komt, gezien de vredesbesprekingen die volgende week in Zweden van start moeten gaan. 

‘Het moedigt de Houthi’s aan’, zei hij over de rebellen in Jemen, die door de Saoedi’s en hun bondgenoten in de Golfregio worden gebombardeerd. ‘Het zou de Iraniërs aanmoedigen.’ Iran steunt de Houthi’s bij hun strijd tegen de pro-Westerse regering van Jemen.