Direct naar artikelinhoud
Poolse rechtsstaat

Warschau zwicht voor Europees Hof en draait omstreden pensioenwet rechters Hooggerechtshof terug

Polen draait de omstreden pensioenwet voor rechters van het Hooggerechtshof terug. Daarmee geeft de regering in Warschau toe aan het Europees Hof van Justitie, dat vorige maand stelde dat de wet onmiddellijk gewijzigd moest worden. 

Opperrechter Malgorzata Gersdorf in juli op haar laatste werkdag op het ministerie van Justitie in Warschau.Beeld Piotr Malecki

De rechts-nationalistische regering in Warschau laat vandaag weten een wetswijziging in te dienen die een einde maakt aan de omstreden wet die eerder dit jaar werd ingevoerd. Daarmee komt Polen een van de eisen van de Europese Unie tegemoet. Vorige maand oordeelde het Europese Hof van Justitie dat die wet de Poolse rechtsstaat bedreigde en in strijd was met de grondbeginselen van de EU.

In april stelde de Poolse regering een wet in werking die de pensioenleeftijd van leden van het Hooggerechtshof van 70 naar 65 jaar verlaagde. Daarmee kwamen 27 van de 72 zittende rechters in aanmerking voor vervanging. Volgens de Poolse overheid waren die vervangingen nodig, omdat de rechterlijke macht nog vol zat met functionarissen uit de communistische tijd.

Volgens parlementariër Marek Ask van de regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) geeft de nieuwe wetswijziging de gedwongen gepensioneerde rechters de mogelijkheid om terug te keren naar hun functie. 

Polen is al drie jaar met de Europese Unie in een strijd verwikkeld, omdat de PiS controle probeert te krijgen op de rechterlijke macht. Volgens de EU-verdragen dient in een democratie de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht gewaarborgd te worden, en mogen rechters niet door de politiek uit hun ambt worden gezet.

De hoogste rechter van Polen, weggestuurd door de regering

Poolse opperrechter Malgorzata Gersdorf moest ermee stoppen, door de omstreden wet. Maar ze liet zich niet zomaar wegjagen. In haar eentje trotseert ze de rechts-nationalistische PiS-regering. ‘Polen is een verwonde democratie’, zegt ze in dit interview.

De hervormingen van de Poolse rechtsstaat die de regering heeft ingezet, zijn veel te lang achterwege gebleven, betoogt Andrzej Pawluszek, secretaris van de Poolse premier Mateusz Morawiecki.

Maar waarom moet de hervorming van de rechtspraak gepaard gaan met schending van de rechtsstaat?, vraagt de Nederlands-Poolse journalist Malgorzata Bos-Karczewska zich af in een reactie op het betoog van Andrzej Pawluszek.

Zo bouw je in 7 stappen een ‘Frankenstaat’: bekijk hier hoe Polen de democratie afbreekt.