De meeste nieuwe Tweede Kamerleden zullen het zich anders hebben voorgesteld. Wetten zouden ze behandelen, amendementen schrijven, strenge vragen stellen, moties indienen - zo zagen ze het voor zich toen ze op 15 maart vorig jaar werden gekozen. Wat ze kregen was een formatie van ruim zeven maanden, gevolgd door een regering die vooralsnog geen enkele haast aan de dag legt.

86 dagen regeert Mark Ruttes derde kabinet nu en als het vandaag valt, heeft het precies één wetsvoorstel van betekenis ingediend: het plan om het raadgevend referendum zo snel mogelijk af te schaffen. Veel meer is er ook niet in zicht. De meeste nieuwe Kamerleden zullen nog maanden moeten wachten op de behandeling van hun eerste wet.

Als het meezit althans, want er moet nog veel gebeuren voordat het zover is. Was het de vlucht naar voren om uit de impasse van de kabinetsformatie te komen of een oprechte behoefte aan maatschappelijk draagvlak? Zeker is dat het al opviel bij het verschijnen van het regeerakkoord: Rutte III is vol ambities, maar de brandstof om de boel in beweging te krijgen moet bij heel veel anderen worden gehaald.

Elke minister een akkoord

Het 'groenste kabinet aller tijden'? Misschien, maar volgens het regeerakkoord moeten dan wel eerst 'onze buurlanden', 'bedrijven, bestuurlijke partners en de milieubeweging', 'de industrie', 'gemeenten, provincies, waterschappen en netbeheerders' meewerken. En dan ook nog 'de boeren'. Een nationaal klimaat- en energieakkoord is het einddoel.

Intussen mikt minister Bruins (Medische Zorg) op een sportakkoord en op akkoorden in de zorg om de kostenstijging te beteugelen; werkt staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid) aan een 'nationaal preventieakkoord' tegen roken en overgewicht en hoopt minister Slob (Onderwijs) het met onderwijzers, leerlingen, ouders en 'het beroepenveld' eens te worden over een nieuw onderwijscurriculum.

En zo zijn er nog veel meer. Sommige kabinetten regeren liefst per decreet, Rutte III doet het tegenovergestelde: eerst het land mee, daarna de Kamer in, hopend dat maatschappelijk draagvlak ook het politieke draagvlak vergroot - geen overbodige luxe voor een kabinet dat in beide Kamers zo wankel is. Zelfs Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken namens anti-polderpartij D66, wil een akkoord met vakbeweging en werkgevers over de arbeidsmarkt en de pensioenen.

Maar daarmee staan ook de eerste zorgen voor de deur: dat pensioenakkoord heeft haast en prompt dreigt het mis te gaan. Het pensioenstelsel moet worden aangepast aan de eisen van de tijd. Dat is een ingewikkelde en tijdrovende operatie - vandaar de tijdsdruk - en de steun van vakbonden en werkgevers is noodzakelijk omdat zij de baas zijn bij de pensioenfondsen. Zij hebben een enorme hindermacht.

Rug tegen de muur

Maar van overleg is sinds het najaar geen sprake meer. Vooral bij de vakbeweging zit het wantrouwen tegen het kabinet diep. Ook na jaren van protest kunnen beter betaalden nog steeds eerder met pensioen, terwijl laagbetaalden moeten wachten op hun AOW-uitkering die steeds later komt. Steeds meer laagbetaalden worden na hun 60ste arbeidsongeschikt.

De vakcentrale FNV weet dat het kabinet iets moet en gooit nu de kont tegen de krib. Alleen in ruil voor grote concessies zijn onderhandelingen weer mogelijk. Voor de vakbond - zelf worstelend met zijn rol in snel veranderende tijden - lonkt samenwerking in een gezamenlijk front met de oppositie: maximale profilering door harde tegenactie.

Dat zet minister Koolmees met zijn rug tegen de muur. Tijdelijke bevriezing van de AOW-leeftijd is slecht voor de overheidsfinanciën, maar niet desastreus. Het is vooral een politieke keuze, waarvoor Koolmees met de pet in de hand langs moet bij premier Rutte en minister Hoekstra van Financiën. Zij moeten de komende weken duidelijk maken hoeveel wisselgeld er is, in de wetenschap dat elke concessie weer eisen zal uitlokken van al die andere gedroomde 'partners' bij al die andere akkoorden. De energiebedrijven, de ziekenhuizen, de scholen, de lagere overheden: ze kijken mee.

Dat is geen nieuw terrein voor de premier. In het vorige kabinet toonde hij zich een meester in het sluiten van akkoorden. Maar Rutte II trad aan op het dieptepunt van een economische crisis. Iedereen, binnen en buiten het Binnenhof, was overtuigd van de noodzaak om mee te werken aan het herstel. De druk was groot.

'Het momentum is weg', zei een ingewijde deze week al over de pensioenonderhandelingen, nu de opgebloeide economie dat gevoel van urgentie dreigt uit te wissen. Rutte en zijn collega's zullen het dit voorjaar van hun eigen overtuigingskracht moeten hebben.

De gesprekken over een nieuw pensioenstelsel zitten muurvast. Vakbond FNV heeft eisen die het kabinet mogelijk veel geld gaan kosten. Vier vragen over een nieuw pensioenstelsel.