Rechter: afschieten van edelherten Oostvaardersplassen mag, maar niet voor eind november

Dat het afschieten niet meteen is begonnen na de uitspraak, komt doordat 29 november een volgend kort geding dient. Daarin vechten dierenbeschermers de door de provincie aangevraagde natuurjachtvergunning aan die hiervoor nodig is. Maar de kans dat de provincie zo’n vergunning misloopt, wordt klein geacht omdat de rechter in de uitspraak van maandag al duidelijk toestemming heeft gegeven voor het afschieten.

Door de vertraging die is opgetreden denkt de provincie dat het niet lukt om alle 1.800 edelherten af te schieten voor het voorjaar aanbreekt. De bedoeling is om in maart op te houden met schieten, omdat dan de jongen worden geboren. Ook dreigt tegen die tijd verstoring van de vogels in het gebied. ‘De vergunning loopt tot 31 december 2019. In het najaar kunnen we dan weer door met het terugdringen van de populatie.’

Maatschappelijke onrust

Flevoland besloot vorig jaar tot het afschieten van een groot aantal edelherten, waarvan er volgens de provincie inmiddels te veel zijn in het natuurgebied tussen Almere en Lelystad. In de vorige strenge winter dreigden dieren dood te gaan door uitputting en ondervoeding. Het afschieten van de zwakste dieren leidde toen tot maatschappelijke onrust. De provincie wil dat nu voorkomen door een maximum van 490 te stellen aan het aantal edelherten. Nu zijn het er 1.800 meer. Bovendien moeten de Oostvaardersplassen weer een aantrekkelijker vogelreservaat worden. Dat is nu niet het geval door overbegrazing.

De kwestie leidt tot veel verzet. De dierenwelzijnsorganisaties die zich tegen het afschieten keren, beroepen zich op de Wet Natuurbescherming. Die schrijft voor dat beschermde dieren alleen onder specifieke omstandigheden mogen worden afgeschoten. De stichting Faunabescherming wil dat de natuur haar gang blijft gaan, en dat in strenge winters de sterksten overleven. De Vogelbescherming denkt dat het probleem van overbegrazing ook kan worden opgelost door hekken te zetten rond de voor vogels aantrekkelijke moerasgebieden. Andere natuurorganisaties vinden dat de grote grazers in strenge winters moeten worden bijgevoerd.

‘Wijs besluit’

Veel deskundigen zijn het eens met de provincie Flevoland dat de populatie grote grazers te groot is geworden voor het natuurgebied, dat is ontstaan na de drooglegging van de Flevopolders halverwege de vorige eeuw. Emeritus hoogleraar natuurbeheer Frank Berendse van de Universiteit Wageningen, die lange tijd in de wetenschappelijke adviescommissie heeft gezeten van de Oostvaardersplassen, noemt de keuze voor afschieten ‘een wijs besluit’.

Berendse: ‘De runderen en paarden zijn destijds in het gebied uitgezet om te voorkomen dat het zou dichtgroeien. Maar de populatie is nu zo gegroeid dat het een kale vlakte is geworden en tientallen soorten broedvogels zijn verdwenen. Met het drastisch terugbrengen van het aantal grote grazers kan het gebied weer aantrekkelijk worden voor meer soorten vogels dan alleen de ganzen die er nu de boventoon voeren. Herten zijn heel moeilijk te vangen, dan is afschieten de enige oplossing.’

Bijvoeren

Berendse is daarbij streng gekant tegen het geopperde idee om de dieren bij te gaan voeren in strenge winters, om zo massale sterfte te voorkomen. ‘Dan komen er nog meer herten, die het komende jaar nog meer honger hebben, en dan moet er nog meer worden bijgevoerd.’

De provincie wacht nu de zitting af van 29 november alvorens een besluit te nemen over vervolgstappen, laat een woordvoerder weten. De voorzieningenrechter zou namelijk kunnen zeggen dat het afschieten niet mag beginnen voordat er een uitspraak ligt in die zaak. Als een uitspraak echter lang op zich laat wachten en eerdergenoemde voorwaarde niet gesteld wordt, kan de provincie besluiten om Staatsbosbeheer meteen te laten beginnen. Als de uitspraak binnen een week wordt gedaan, zou het kunnen dat Flevoland daar wel op zal wachten.