Direct naar artikelinhoud
NieuwsWetenschappelijk onderzoek

Zonder blindedarm minder parkinson: onderzoek bevestigt vermoeden dat ziekte in de darmen begint

Wie op jonge leeftijd zijn blindedarm is kwijtgeraakt, lijkt 19 procent minder kans te hebben om later de ziekte van Parkinson te krijgen. Als parkinson toch toeslaat, is dat gemiddeld 3,6 jaar later dan bij patiënten die nog wel hun blindedarm hebben. 

Zonder blindedarm minder parkinson: onderzoek bevestigt vermoeden dat ziekte in de darmen begint
Beeld Getty Images

Dat blijkt uit een omvangrijke Zweedse studie waarbij de patiëntgegevens van 1,7 miljoen Zweden werden bestudeerd mét en zonder blindedarm. De studie bevestigt opnieuw het vermoeden dat parkinson begint in de darmen en samenhangt met de darmflora. Veel patiënten hebben, decennia voordat parkinson toeslaat, last van constipatie.

Vorig jaar vonden, eveneens Zweedse onderzoekers, ook een aanwijzing dat parkinson begint in de darmen. Want patiënten bij wie de zenuwbaan tussen de darmen en het brein (de nervus vagus) is doorgesneden – vanwege maagproblemen – hebben 40 procent minder kans om Parkinson te krijgen.

Opvallend in de nieuwe Zweedse studie, die vrijdag wordt gepubliceerd in Science Translational Medicine, is de bevinding dat bij iedereen in de blindedarm de beruchte ophopingen zitten van het eiwit alfa-synucleïne. In het brein kunnen deze eiwit-ophopingen parkinson veroorzaken. Waarom en hoe deze zieke eiwitten bij sommige mensen in het brein terecht komen, is niet duidelijk.

‘Studie van het jaar’

Neuroloog en parkinson-expert Bas Bloem van het Radboudumc vindt het onderzoek ‘de studie van het jaar’. Dat in eerdere onderzoeken juist géén verband werd gevonden tussen het wel of niet hebben van een blindedarm en parkinson, doet daar niets aan af. ‘Dit is qua omvang en werkwijze een onvergelijkbaar degelijke studie. Alleen al het feit dat de gegevens van patiënten een periode besloegen van 52 jaar. De darm-brein hypothese is echt springlevend.’

De blindedarm, die vaak als overbodig wordt gezien, bepaalt mede de samenstelling van de bacteriën in de darmen. Mogelijk hebben sommige mensen een bepaalde bacteriesamenstelling die de vorming en verspreiding van zieke eiwitten stimuleert. ‘Onderzoek met muizen wijst in die richting’, aldus Bloem. De kans dat parkinson in het brein begint en dan afdaalt naar de darm, is volgens de onderzoekers klein. De beruchte eiwitstapelingen in de blindedarm doen zich al op jonge leeftijd voor. In het brein worden die gestapelde eiwitten alleen bij ouderen gevonden.

Pesticiden

Bij plattelanders daalt de kans op parkinson met 25 procent als op jonge leeftijd de blindedarm is verwijderd, in de stad is dat 19 procent. Daarmee zitten pesticiden opnieuw in het verdachtenbankje als het om parkinson gaat. De blindedarm is één van de aanjagers van het immuunsysteem als er gifstoffen het lichaam binnendringen. ‘Mogelijk kan deze poging van het lichaam om het gif te neutraliseren ontsporen en bijdragen aan de verspreiding van zieke eiwitten’, aldus Bloem. Het verwijderen van de blindedarm beschermt overigens niet bij de twee erfelijke vormen van parkinson die de onderzoekers onder de loep namen.

Preventief de blindedarm verwijderen is overigens geen optie, benadrukt Bloem. ‘Wel wordt het nu interessant om te kijken hoe met bijvoorbeeld voeding de samenstelling van de darmbacteriën beïnvloed kan worden om hiermee het risico op parkinson te verminderen.’