Direct naar artikelinhoud
Klopt dit welVliegtuigvoedsel

Is eten in een vliegtuig minder lekker?

Een vliegtuigmaaltijdBeeld Peter Lipton

Berichten verspreiden zich razendsnel, of ze nu kloppen of niet. Wij proberen de zin van de onzin te scheiden. Vandaag: Vliegtuigvoedsel smaakt minder goed door luchtdrukverschil.

Van wie komt de claim?

Flauw vliegtuigvoedsel vormt een dankbare bron van ergernis die media al jarenlang uitmelken, of het nu gaat om dag- , dames- of modebladen

Meestal bevatten ze een verwijzing naar een onderzoeksrapport uit 2010 van het Duitse Fraunhofer Instituut. Daarin staat dat voedsel op grote hoogte ongeveer 30 procent minder smaak heeft door verschillen in luchtdruk en luchtvochtigheid. In vliegtuigen is de luchtdruk vergelijkbaar met die bovenop een berg van ongeveer 2000 meter hoog.

Klopt het?

De Duitse onderzoekers lieten vijf groepen van 24 tot 30 proefpersonen smaak- en geurtesten doen in een vliegsimulator. Om de vlucht zo echt mogelijk te laten lijken, verliep alles zoals in een normaal vliegtuig. Alleen ging de luchtdruk maar in de helft van de gevallen omlaag, terwijl de temperatuur en luchtvochtigheid gelijk bleven. De proefpersonen moesten bekers water met verschillende concentraties geur- en smaakstoffen beoordelen. Daaruit bleek dat mensen veel geuren en smaken bij lagere luchtdruk pas bij ongeveer 30 procent hogere concentraties waarnamen en herkenden. Ook de maaltijden die ze voorgeschoteld kregen, beoordeelden ze als flauwer dan bij normale luchtdruk. 

Volgens de onderzoekers komt dit wellicht, doordat moleculen bij lagere luchtdruk minder goed oplossen in het slijmvlies en dus de geur- en smaakreceptoren minder snel bereiken. Het zou ook kunnen komen door de geringere concentratie zuurstof bij de lage luchtdruk: een mild zuurstofgebrek zou de werking van onze zintuigen kunnen verminderen. Vergelijkbaar onderzoek uit 2018 van de Johannes Gutenberg Universiteit in Mainz  sluit daarbij aan. Hier moesten proefpersonen verschillende geuren ruiken bij gelijke luchtdruk, maar bij een lagere zuurstofdichtheid. De meeste geuren werden daardoor 30 procent minder sterk waargenomen. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat ook het achtergrondgeluid van de vliegtuigmotoren de smaakzin verstoren. Waarschijnlijk zorgt een combinatie van factoren voor de verminderde smaakzin in vliegtuigen, zegt experimenteel psycholoog Charles Spence van de universiteit van Oxford. ‘Hoewel de effecten van luchtdruk en vochtigheidsgraad groter zijn dan licht en geluid.’ Over hoe al die zaken precies op onze zintuigen inwerken, tasten wetenschappers volgens KNO-arts Rico Rinkel van VUmc nog steeds in het duister. ‘Het blijven allemaal hypothesen, hoe het exact werkt is nog niet duidelijk.’

Eindoordeel

Een lagere luchtdruk in het vliegtuig zorgt inderdaad voor verminderde smaakwaarneming, maar ook andere factoren spelen een rol.