In het knuffelproject uit de Kersttoespraak van Willem-Alexander is al maanden ruzie

Er is een coup gepleegd in een knuffelproject van koning Willem-Alexander. Dat gebeurde drie dagen na zijn Kersttoespraak over ‘tegenstellingen niet op de spits’ drijven, ‘rekening met elkaar houden’, en ‘het gedeelde belang’.

‘Een beter Nederland begint in Kleine Huisjes!’, zei de koning vaderlijk. Op 2 oktober was Willem-Alexander nog even verderop op werkbezoek bij de dorpscoöperatie Klooster & Buren. Het bezoek was nauwkeurig voorbereid, met veel oog voor veiligheidsdetails, maar kennelijk heeft niemand de koning durven vertellen dat er toen achter de schermen al maanden ruzie was.

Onder het eindeloze zwerk van het Groningse Hogeland houden een paar honderd inwoners uit Kloosterburen en Kleine Huisjes, Molenrij, Kruisweg en Hornhuizen samen de laatste voorzieningen overeind, sinds alles en iedereen hier leek te vertrekken. Dit op initiatief van Anne Hilderink uit Kloosterburen.

Ze namen de kloostertuin over en begonnen er schooltuintjes en een dagbesteding voor verstandelijk beperkte inwoners. Ze knapten de kerk op en maakten er een gemeenschapsruimte van. En in 2016 , toen de Zonnehuisgroep in de regio verzorgingshuizen sloot, kocht Klooster & Buren het voormalige bejaardenhuis van Kloosterburen, ’t Olde Heem. Dit werd een huis voor het dorp, waar jong en oud kon blijven wonen, ook als dat niet zelfstandig lukt.

Ouderen, verstandelijk beperkte mensen en anderen die een beschermde woonvorm zoeken of gewoon een klein appartement, kunnen er nu zelfstandig woonruimte huren. Wie extra hulp nodig heeft, kan die in huis krijgen bij een professioneel ‘zelfsturend zorgteam’. Ook de dochter van Anne Hilderink woont er beschermd zelfstandig en werkt in de tuin met dagbesteding.

’t Olde Heem groeide in twee jaar van zeven naar veertig bewoners en zeventien zorgverleners, grotendeels van buiten, die op contractbasis worden ingehuurd door de stichting Klooster & Buren. De coöperatie betaalt het zorgteam uit de ‘persoonsgebonden budgetten’ (pgb’s) van bewoners. ‘Misschien zijn we te hard gegroeid’, zegt Anne Hilderink.

Vier maanden voordat de koning kwam kreeg zij al per brief van het zorgpersoneel te horen dat haar aanwezigheid in ’t Olde Heem niet meer op prijs werd gesteld, omdat haar optreden als intimiderend werd ervaren. ‘Anne is best wel een persoonlijkheid’, zegt Gerlof Alves, woordvoerder van de dorpscoöperatie. ‘Ze kan haar woorden kracht bijzetten en wil dingen soms te snel. Maar ze heeft zich omwille van de rust altijd aan afspraken gehouden. Dat ze haar pijlen op haar richten, is onterecht.’

Volgens Anne Hilderink wilde het personeel een gewone, steeds geslotener zorginstelling maken van haar open huis. Toch gaf ze gehoor aan het verzoek aan wat het personeel een ‘lokaalverbod’ noemt. Haar dochter kwam voor­taan bij haar op bezoek. Klooster & Buren zorgde intussen dat een extern bureau de organisatie onder de loep nam.

Toen kondigde de koning opeens zijn komst aan. ‘En dan ga je meteen buigen, hè’, zegt Gerlof Alves. Anne Hilderink was de initiatiefnemer van de dorpscoöperatie, dus dat zij Willem-Alexander door ’t Olde Heem zou begeleiden, leek onvermijdelijk.

Dat was de druppel. Volgens het personeel zijn bewoners ‘overstuur’ geraakt door het zien van de koning. En als ik ’t Olde Heem bezoek zet een woedend personeelslid Hilderink weg als ‘de elite’, overigens zonder argumenten.

Drie dagen na de Kersttoespraak deelde het zelfsturend zorgteam opeens mee dat ze per direct voor zichzelf begonnen in ’t Olde Heem. Hun aanvoerder Sytze Rusticus had al in stilte een eigen zorgvereniging opgericht. Ik sprak hem ter plekke, waarbij Rusticus vage verdachtmakingen uitte. Vroeg je hem een en ander te staven, dan zei hij: ‘Ik loop hier een beetje vast.’ Er waren mensen ‘overstuur’, Hilderink was niet aardig en ze hadden een feest moeten betalen uit de pgb’s.

Geen sprake van, zegt Klooster & Buren. ‘De pgb’s gaan uitsluitend naar de zorg.’ Sytze Rusticus en zijn coupplegers, zegt Gerlof Alvers, hebben wél eerst stilletjes zestien bewoners overgehaald een handtekening te zetten, zodat hun pgb’s naar de nieuwe vereniging gingen. ‘De helft heeft al spijt, dus dat proberen we nu terug te draaien.’ Ze hebben een advocaat ingeschakeld.

En in het dorp Kleine Huisjes? Daar schreven ze eerst trots ‘Willem City’ onder hun plaatsnaambord. Nu hebben ze dat bord maar weer even verwijderd. Verder vertrouwen de coöperatieleden erop dat het goed komt, de eerste vrijwilligers hebben al aangeboden de zorg over te nemen. De laatste saamhorigheid is hier diep geworteld, dat had de koning dan weer wél goed gezien.