Direct naar artikelinhoud
nieuwsvertrouwensstemming

Angst voor Jeremy Corbyn redt Theresa May: motie van wantrouwen niet aangenomen

Theresa May kan aanblijven. Een dag nadat haar regering de grootste nederlaag uit de Britse politieke geschiedenis had geleden, verwierp het Lagerhuis een vertrouwensmotie die Jeremy Corbyn had ingediend. 325 kamerleden betoonden hun steun aan wat de Labour-leider had omschreven als een ‘zombieregering’; 306 zegden hun vertrouwen in May op. Met zijn actie heeft Corbyn voor eenheid gezorgd bij de Conservatieven, maar deze zal tijdelijk zijn.

Michael Gove spreekt woensdagavond in het Lagerhuis.Beeld AFP

Corbyn en zijn partijgenoten gebruikten het zes uur durende vertrouwensdebat om kritiek te geven op Mays premierschap. Diverse socialisten verweten haar een gebrek aan warmte en empathie, eigenschappen die niet alleen nodig worden geacht bij sociaal beleid, maar ook bij de brexitgesprekken. De show werd echter gestolen door de brexitgezinde minister Michael Gove, die met een vlammende slottoespraak auditie leek te doen voor het premierschap.

Hoe groot de onvrede over Mays premierschap ook is, geen enkele Conservatief bleek het nu nodig te vinden om de eigen regering naar huis te sturen. De vrees voor een socialistische regering, en het einde van de brexitdroom, is te groot. Ook de Noord-Ierse unionisten, de gedoogpartij, hebben geen enkel belang bij nieuwe verkiezingen. Na het bekendmaken van de uitslag kwam er een zeldzame lach op het gezicht van DUP-leider Nigel Dodds toen hij benadrukte dat de stemmen van zijn partij doorslaggevend waren.

Voor May was de zege een opluchting nadat het parlement haar compromisakkoord een avond eerder met een onverwacht grote marge van 230 stemmen had verworpen. Ze herhaalde haar belofte nu te gaan luisteren naar kamerleden van zowel de regeringsfractie als de oppositie. Eerder op de woensdag had ze echter bekendgemaakt dat ze geen zin heeft om Corbyn te ontmoeten, maar in plaats daarvan wil spreken met gematigde leden van de Labour Partij.

May en Corbyn kunnen niet door een deur, al helemaal niet sinds hij haar een ‘dom mens’ zou hebben genoemd. Volgens Corbyn klopt May veel te laat, nu het niet anders kan, aan bij de oppositie. Binnen die kringen leeft het idee dat de Brexit vanaf het eerste moment had moeten worden behandeld als een politiek vraagstuk dat een regering van nationale eenheid verdient, net zoals in de oorlog toen Winston Churchill binnen een oorlogscoalitie goed samenwerkte met Labours Ernest Bevin.

Het bieden van een olijftak aan Labour, of een hele olijfboom, is een gok omdat het uiteindelijke doel van de oppositie een parlementsverkiezing is. Brexiteers zullen het ervaren als hoogverraad.

Wat dat luisteren precies inhoudt, is bovendien onduidelijk. May verzekerde dat er niet kan worden getornd aan haar rode lijnen. Ze wil dat de Britten de Interne Markt gaan verlaten, zodat er een einde kan komen aan het vrij verkeer van personen – haar grote frustratie. Door de douane-unie te verlaten, worden handelsakkoorden met de VS en andere landen mogelijk. Volgens de brexiteers gebruikt de EU de Ierse grenskwestie als middel om de Britten binnen die douaneunie te houden.

Plan B

Uiterlijk maandag moet May het parlement laten weten wat ze nu van plan is. Bij gebrek aan Plan B bestaat de kans dat ze haar akkoord, dat zo dood als een dodo lijkt te zijn, opnieuw ter stemming zal brengen. Haar minister van Justitie David Gauke beweerde dat een nieuwe benadering noodzakelijk is, zoals het opschuiven naar Labour, dat wel voor een lidmaatschap van de douane-unie is. Zijn collega Hammond van Financiën vertelde leiders van het bedrijfsleven dat uitstel van de Brexit zijn voorkeur heeft.

Wanneer May buigt voor de Gaukes en Hammonds, dan zullen meteen enkele brexitgezinde ministers vertrekken. En mocht ze willen presideren over een No Deal, dan zullen de eurogezinde ministers de reddingssloepen gaan bemannen. Oud-minister Anna Soubry, een uitgesproken anti-brexiteer, liet weten dat ze in de weken voor 29 maart zelfs bereid is haar regering te laten vallen als dit in het landsbelang is. May blijft zodoende de cruciale keuze uitstellen.

Ze kreeg woensdag steun van haar voorganger David Cameron, die met de nodige verveling zijn memoires aan het schrijven is in een omgebouwde herdershut. Hij stond achter het akkoord dat May had bereikt en het speet hem dat er zoveel moeilijkheden zijn opgedoken bij het implementeren van het referendumresultaat. Spijt van het door hem uitgeschreven referendum heeft de oud-premier niet, al zei hij de uitkomst te betreuren. Cameron stapte meteen op na de stem voor de Brexit.

Opstappen is nog geen optie voor May. Op de BBC wees de befaamde politicoloog Anthony Seldon erop dat machtige vrouwen op het eiland, zowel premiers als monarchen, altijd de drang bezitten zo lang mogelijk aan de macht te blijven. ‘Bij May speelt bovendien een enorme ambitie mee,’ zei hij, ‘Dit is haar leven, ze heeft geen kinderen, geen sociaal leven. Je moet haar uit 10 Downing Street trekken, met stiletto’s die scheuren over het tapijt.’

Brexitchaos: wat betekent dat hier

De EU ziet nog steeds een ‘Ruttiaans geitenpaadje’ uit de brexitchaos. De diepgekoesterde wens is hierbij de vader van de gedachte, zeker. Maar als noch Londen, noch Brussel een harde Brexit wil, kunnen ze als verstandige volwassenen opnieuw om tafel schuiven. Lees de analyse van onze correspondent in Brussel.

Bij een harde Brexit liggen ingewikkelde douaneprocedures in het verschiet. Grote bedrijven hebben daarover vaak voldoende kennis in huis. Maar in het mkb wemelt het van de ondernemingen die een groot deel van hun omzet uit Groot-Brittannië halen, en die nog nooit eerder met een douane te maken hebben gehad. Voor hen dreigt een diepe plons in het onbekende.

Grootste regeringsnederlaag ooit
De vertrouwensstemming in het Britse Lagerhuis volgde op de grootste regeringsnederlaag in de Britse geschiedenis: niet minder dan 432 parlementariërs keerden zich dinsdagavond tegen hun eigen premier.

Op de dag van de Brexit-stemming, dinsdag, waren Theresa Mays landgenoten diep verdeeld over de politieke koers van hun land. Al kan een traditioneel kopje thee ze nog altijd nader tot elkaar brengen. ‘Je kunt hooguit kibbelen over de vraag of eerst het theezakje of eerst de melk erin moet.’