Mkb houdt hart vast bij harde Brexit, tijdrovende douaneprocedures liggen op de loer
Bij een harde Brexit liggen ingewikkelde douaneprocedures in het verschiet. Grote bedrijven hebben daarover vaak voldoende kennis in huis. Maar in het mkb wemelt het van de ondernemingen die een groot deel van hun omzet uit Groot-Brittannië halen, en die nog nooit eerder met een douane te maken hebben gehad. Voor hen dreigt een diepe plons in het onbekende.
Woensdag gaat hij zelf weer naar Groot-Brittannië, zegt ondernemer Niek Besuijen (27) uit het Brabantse Oirschot. Dan kan hij zien hoe onder de Britse verkopers van zijn vloerbewerkingsmachines de vlag erbij hangt sinds hun parlement dinsdagavond een Brexit-akkoord massaal van tafel veegde. Tot nu toe waren zijn dealers laconiek: als importeren zo vreselijk moeilijk wordt, dan zijn straks ook de medicijnen op en de supermarkten leeg. Zover zal de regering het niet laten komen.
Nu komt het akelig dichtbij. Maar toch, zegt ook Besuijen: het kán toch bijna niet dat we straks vijftig jaar terug in de tijd gaan? ‘Ik denk dat er een nieuwe deadline komt. Er zijn zoveel belangen dat er toch iets van een afspraak moet komen waarop we kunnen terugvallen. Dat is te hopen ook: 20 procent van mijn omzet kwam vorig jaar uit het Verenigd Koninkrijk. Dat vang je niet zomaar op.’
Van de 77 duizend bedrijven die zaken doen met Groot-Brittannië, hebben er 35 duizend nog nooit handel gedreven met een land buiten de EU. Dat zijn vrijwel allemaal middelgrote en kleine bedrijven, zegt MKB-Nederland op basis van douanecijfers. Bij een eventuele harde Brexit staan die voor een zeer steile leercurve; ingewikkelde en tijdrovende procedures, mogelijke vertragingen, en extra kosten.
Geknepen billen
Ondernemer Besuijen denkt dat zijn bedrijf Exentr een harde Brexit relatief goed kan doorstaan. Naar eigen zeggen maakt hij een uniek product – machines waarmee specialistische bedrijven vier keer zo snel als gebruikelijk vloeren kunnen schoonmaken, schuren of polijsten – en is dat product daardoor niet zo makkelijk vervangbaar. ‘Als ik in goederen met een wat minder onderscheidend vermogen zat, dan had ik de afgelopen weken toch wel met de billen geknepen.’
Daarnaast heeft het jonge bedrijf sinds zijn oprichting in 2015 rekening gehouden met de onrust in het Verenigd Koninkrijk: Besuijens Britse herverkopers betalen in euro’s, niet in Britse ponden, en dragen grotendeels zorg voor de import vanuit Nederland. Maar dan nog: ‘Als wij straks zaken moeten doen met een Verenigd Koninkrijk waarmee geen handelsakkoord is gesloten, dan wordt dat per deal een hele hoop extra werk. Dat is energie die je niet ergens anders in kunt steken. Een mkb-bedrijf heeft geen logistieke afdeling met tien man die dat even af kan handelen.’
Dan zijn er nog talloze mkb-bedrijven die helemaal niet in de gaten hebben dat een Brexit ze aardig in de wielen zal rijden, zegt Theo Heere, directeur van de Vereniging voor de Bakkerij en Zoetwarenindustrie. ‘Bedrijven die schroefjes, boutjes, grondstoffen en ingrediënten gebruiken die uit of via Groot-Brittannië naar Nederland komen. De grote verrassing komt voor bedrijven die ten onrechte denken dat ze geen last krijgen van een Brexit.’
Grotere mkb-bedrijven gaan tot actie over. Pally Biscuits uit Nieuwegein, met honderd man personeel en een jaaromzet van 50 miljoen euro, is voor meer dan eenderde afhankelijk van de export naar het Verenigd Koninkrijk.
Voorraad opbouwen
‘Wij zijn in gesprek met onze transporteurs: wat weten jullie, kunnen jullie ons helpen?’, zegt directeur Martijn Koenders (44). ‘We overwegen ook om de expertise zelf in huis te halen. We proberen zoveel mogelijk voorraad op te bouwen in het Verenigd Koninkrijk; onze biscuitjes zijn twaalf maanden houdbaar. Maar dat idee hebben kennelijk meer bedrijven; er is enorme krapte op de container- en transportmarkt.’
Koenders hoopt op een tweede referendum, maar erkent dat die kans klein is. Dan wordt het een Noorwegen-achtige constructie, denkt hij: een vrijhandelsakkoord tussen Groot-Brittannië en de EU. Denkt hij dat, of hoopt hij dat? ‘Ergens daar tussenin’, zegt Koenders. Hij lacht. ‘Maar ik denk dat ik het hoop.’