Minister Van Nieuwenhuizen dacht een goed plan te hebben voor de verplaatsing van vakantievluchten van Schiphol naar Lelystad Airport, maar daarbij rekende zij buiten de strenge Europese Commissie.

In de Kamer nemen voor- en tegenstanders van het Pact van Marrakech hun vertrouwde stellingen in. FvD-leider Baudet richt zijn pijlen op de rechtervleugel van de coalitie. ‘Zijn er nog VVD’ers en CDA’ers met een geweten?’

Hier zijn uw Dagkoersen.

De Europese Commissie zet een streep door het Nederlandse voorstel om vluchten van Schiphol naar het nieuwe Lelystad Airport te verplaatsen. Dat schrijft minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur & Waterstaat) in een brief aan de Kamer. Daarmee legt de Commissie een bom onder de opening van het vakantievliegveld in april 2020.  

Het gaat om de zogenoemde verkeersverdelingsregel (vvr). Van Nieuwenhuizen wilde daarmee regelen dat op Lelystad alleen plek zou zijn voor vakantievluchten die nu nog vanaf Schiphol worden gevlogen. De plekken die zij in dat scenario op Schiphol achterlieten, zouden worden ingenomen door vluchten naar zakenbestemmingen. Dat is belangrijk voor het netwerk van Schiphol, zei het kabinet - en daarmee voor het Nederlandse bedrijfsleven.

Over de levensvatbaarheid van de vvr bestonden al twijfels. De Europese Commissie heeft weinig op met regels die de vrije markt beteugelen. Dat beoogde Van Nieuwenhuizen wel met de door haar voorgestelde constructie. Nu de Commissie haar heeft laten weten bezwaren te hebben, ziet zij geen andere mogelijkheid dan het plan in te trekken. Van Nieuwenhuizen is inmiddels met Brussel in overleg over het aanpassen van de Lelystad-constructie.

Met het slechte nieuws is de beoogde opening van Lelystad Airport per 1 april 2020 plots onzeker. Voor het bekijken van de inmiddels afgekeurde vvr gaf de Commissie zichzelf een half jaar de tijd. Trekt Brussel er opnieuw een half jaar voor uit, dan heeft Van Nieuwenhuizen een probleem: geïnteresseerde luchtvaartmaatschappijen moeten bijvoorbeeld ruim van tevoren weten of zij van en naar Lelystad kunnen vliegen. Een woordvoerder van het ministerie laat weten dat het nog steeds de bedoeling is om het vakantievliegveld in 2020 te openen.

‘De grote vraag is: zijn er nog VVD’ers en CDA’ers met een geweten?’

Met een directe aanval op de meest rechtse coalitiepartners besloot Thierry Baudet het debat, gisteravond bij Nieuwsuur. Alsof hij niet tegenover D66-leider Rob Jetten, maar met Rutte of Buma in de tv-studio zat. ‘Als zij naar Marrakech gaan, zeggen ze ‘wir schaffen das’ tegen Afrika, kom maar hier naartoe. Dat is het signaal.’

Het debat bij Nieuwsuur gold als een voorproefje voor het Kamerdebat over het Pact van Marrakech, dat vanmiddag om 16.45 begon. Jetten en Baudet betrokken de vertrouwde stellingen in de discussie over het VN-migratiepact. Eerstgenoemde stelde dat Afrikaanse landen sneller hun uitgeprocedeerde migranten zullen terugnemen, en dat het document niet bindend is. De FvD-leider daarentegen waarschuwde dat het pact via de achterdeur alsnog gebruikt kan worden in de rechtszaal en een open uitnodiging is voor immigranten om zich in Europa te vestigen.

Dezelfde argumenten zullen klinken bij het debat in de Kamer, waarvoor Baudet wel, maar de fractievoorzitters van de coalitiepartijen niet op de sprekerslijst staan. Namens de door FvD uitgedaagde partijen doen Malik Azmani (VVD) en Madeleine van Toorenburg (CDA) mee. De liberalen en christen-democraten bevinden zich in een lastige positie: hun achterbannen staan vermoedelijk sceptisch tegenover een stem vóór het migratiepact.

Intussen dreigt bij onze zuiderburen de regering zelfs  te struikelen over ‘Marrakech’. ‘Een regering die naar Marrakech gaat, is een regering die wij niet steunen’, zei N-VA-leider Bart de Wever, die zo een kabinetscrisis veroorzaakte. Een partij naar Baudets hart, laat hij op Twitter weten: die Vlamingen tonen wél ruggengraat.

18 uur vergaderden ze, de Europese ministers van Financiën in Brussel. Een forse inspanning die gelukkig niet tevergeefs was: na de nachtelijke marathonmeeting presenteerden zij vanochtend gebroederlijk een akkoord over verdere integratie van de eurolanden. Het was het sluitstuk van intensieve onderhandelingen die de eurolanden twee jaar lang voerden. Namens Nederland toonde Wopke Hoekstra zich na afloop ‘zeer tevreden’.

Dat is niet zo vreemd. De afspraken omvatten de Nederlandse wens over verplichte sanering van de staatsschuld als een land geld leent van het Europees noodfonds. De Franse ambitie voor een speciaal schokfonds voor eurolanden met financieel-economische problemen, wordt nauwelijks gehonoreerd. Volgens Hoekstra is het door Nederland gewraakte en gevreesde schokfonds politiek doodverklaard. ‘Dat gaat niet meer gebeuren.’

Europees Commissaris Moscovici (Economische Zaken), geheel toevallig zelf Frans, is daar minder zeker van. Volgens hem ligt ‘de weg naar een eurozonebudget’ nog steeds open. ‘Maar hij is niet geasfalteerd’, beaamde hij.

De inlichtingendiensten AIVD en MIVD hebben een forse achterstand opgelopen bij het invoeren van waarborgen die de burger tegen onrechtmatige gegevensverwerking moeten beschermen. Dat schrijft de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) in een voortgangsrapport over de 'sleepwet’, die eerder dit jaar onderwerp was van verhit debat binnen en buiten de Kamer - alsook van een referendum.

De sleepwet geeft de diensten de mogelijkheid informatie af te tappen op alle nieuwe communicatiekanalen. Zij mogen bulkgegevens verzamelen (‘slepen’), maar daaruit alleen de relevante informatie gebruiken om zo de privacy van burgers te beschermen. De toezichthouder constateert nu ‘risico’s voor onrechtmatig handelen’ door de beide inlichtingendiensten. Dat betekent dat burgers ongewild verstrikt kunnen raken in het sleepnet.

De verantwoordelijke ministers Ollongren (Binnenlandse Zaken, voor de AIVD) en Bijleveld (Defensie, voor de MIVD) zeggen in een reactie dat de invoering van de nieuwe wet ‘veel tijd en inspanning’ van de al drukke diensten vergt. Daarom kondigen zij maatregelen aan om ‘de verantwoorde implementatie van de wet te borgen’.

Dagkoersen is de politieke nieuwsbrief van de Volkskrant. Tips of opmerkingen? Mail naar haag@volkskrant.nl.