Maatregelen klimaat: emissieloze auto’s, warmtepompen en groene waterstof

Vervoer

Vanaf 2030 worden er in Nederland alleen nog maar emissieloze auto’s verkocht, dus geen benzine-, LPG-, of dieselauto’s meer. Dat zullen in eerste instantie voornamelijk elektrische auto’s zijn, en op veel langere termijn (richting 2050) wellicht ook waterstofauto’s.

Nederlanders die een emissieloze auto kopen hoeven tot 2025 geen aanschafbelasting (BPM) en motorrijtuigenbelasting (MRB) te betalen. Daarna betalen zij een lage aanschafbelasting van 350 euro en 25 procent (in 2025), oplopend tot 45 procent van de wegenbelasting die fossiele rijders betalen. Particulieren die een nieuwe emissieloze auto kopen krijgen daarnaast een aankoopsubsidie die geleidelijk daalt van 6.000 euro in 2021 naar 2.200 in 2030. Deze subsidie geldt alleen voor emissieloze auto’s met een kostprijs van 40- tot 60 duizend euro.

Mogelijk komt deze subsidie ook beschikbaar voor privélease- en deelauto’s, maar dat wordt nog onderzocht. Voor zakelijke rijders met een emissieloze auto geldt een verlaagde fiscale bijtelling die geleidelijk oploopt van ­8 (2021) tot 20 procent (2030). Om deze stimuleringsmaatregelen te financieren gaan de belastingen voor fossiele rijders omhoog. De wegenbelasting is daar één van (met hoeveel dat tarief stijgt is nog onduidelijk). Alle autobezitters, ook degenen met een emissieloze auto, gaan een ‘innovatietoeslag’ van 25 euro per jaar betalen. Een alternatief voor deze innovatietoeslag is het verhogen van de vliegbelasting (die per 2021 wordt ingevoerd) van 7 naar 15 euro. Als het kabinet kiest voor de hogere vliegbelasting, dan gaat de innovatietoeslag niet door. Iedereen die een benzine-, LPG-, of dieselauto koopt moet vanaf 2021 een aankoopbelasting betalen die geleidelijk oploopt vanaf 87,50 in 2021, naar 350 euro in 2024 en verder. De accijns op benzine en diesel stijgt in 2020 met 1 cent per liter en de dieselaccijns gaat in 2023 met nog een extra cent omhoog.

Woningmarkt

Het kabinet voert vóór 2022 een wetswijziging door die gebouwgebonden financiering (leningen die gekoppeld zijn aan een gebouw in plaats van een persoon) mogelijk maakt. De financiële sector ontwikkelt eveneens voor 2022 een aantal varianten van zulke leningen. Die moeten financieel aantrekkelijk zijn voor huiseigenaren, dus de rente erop mag niet te hoog zijn. Daarnaast wordt onderzocht of gebouwgebonden leningen op basis van vrijwillige erfpacht mogelijk zijn.

De rijksoverheid stelt jaarlijks 100 tot 150 miljoen euro extra subsidie beschikbaar voor particuliere huiseigenaren die hun woning energiezuinig maken. Woningcorporaties die hun huurwoningen verduurzamen kunnen tot 2023 aanspraak maken op 570 miljoen euro subsidie, en daarna (tot 2030) op jaarlijks 70 miljoen euro. De energiebelasting op gas gaat tussen 2020 en 2030 geleidelijk met 10 cent omhoog, terwijl de energiebelasting op elektriciteit vanaf 2025 elk jaar met 0,5 cent daalt.

De lastenstijging voor aardgasgebruikers wordt tot 2025 gecompenseerd met een belastingkorting van maximaal 65 euro. In 2030 moeten 1,5 miljoen bestaande woningen van hun cv-ketel zijn verlost. Daarvan is de helft dan aangesloten op een warmtenet (stadsverwarming), een kwart op een hybride warmtepomp (deze woningen hebben dan nog een kleine cv-ketel voor koude dagen en zijn dus niet helemaal aardgasvrij) en een kwart op elektrische warmtepompen (wel aardgasvrij).

Industrie

De circa 350 industriële bedrijven die jaarlijks 10 kiloton CO₂ of meer uitstoten moeten voor 2020 een CO₂-reductieplan maken. Als dat plan niet volstaat, of niet goed wordt uitgevoerd, moeten zij een boete betalen over elke ton CO₂ die zij te veel hebben uitgestoten. Die boete bedraagt maximaal 43 euro per ton, maar in de praktijk minder omdat hij wordt verrekend met de internationale CO₂-prijs die zulke bedrijven sowieso betalen.

Om hun verduurzamingsplannen te betalen krijgt de industrie vanaf 2030 jaarlijks 550 miljoen euro subsidie. In de aanloop naar 2030 loopt het jaarlijkse subsidiebedrag geleidelijk op richting de 550 miljoen euro. Daarnaast stelt de overheid jaarlijks 60- tot 100 miljoen euro beschikbaar voor het subsidiëren van duurzame innovatieprojecten, zoals de ontwikkeling van groene waterstof. Voor bedrijven die elektriciteit produceren komt er een nationale CO₂-minimumprijs vanaf 2020. Die loopt geleidelijk op van 12,3 euro per ton CO₂ naar 31,9 euro in 2030.