Boete ING helpt inkomsten overheid vooruit
Zelf heeft de bank er in financieel opzicht weinig last van gehad, maar de megaschikking met ING heeft de schatkist aardig gespekt. Mede door deze eenmalige meevaller van 775 miljoen hield de overheid de eerste drie kwartalen van 2018 uitzonderlijk veel geld over. Als gevolg hiervan loopt ook de staatsschuld hard terug.
In totaal kreeg de overheid in de eerste negen maanden van dit jaar bijna 12 miljard euro meer binnen dan zij uitgaf. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maandag op basis van nieuwe cijfers. Naast de ING-witwasboete, de hoogste ooit van een bedrijf met justitie in Nederland, vloeiden er ook meer belastingen en sociale premies in de staatskas.
De hogere inkomsten doen zelfs de stijgende uitgaven van de staat teniet. Het kabinet-Rutte III heeft aangekondigd meer geld te willen steken in onder meer defensie en onderwijs. Hierdoor lijken de overheidsuitgaven in 2018 voor het eerst weer boven de 310 miljard euro uit te komen.
Door de rooskleurige cijfers kan de regering mogelijk een fikse financiële meevaller tegemoet zien. In zijn meest recente raming gaat het Centraal Planbureau nog uit van een overschot op de begroting van 1,1 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Vooralsnog staat de teller (op jaarbasis, ten opzichte van het laatste kwartaal van 2017) veel hoger, op 2,1 procent. Of de verwachtingen daadwerkelijk zo ruim worden overtroffen, hangt af van het laatste kwartaal van 2018. Die cijfers komen pas volgend jaar.
Verlanglijstjes liggen klaar
Extra financiële meevallers zullen ongetwijfeld tot nieuwe, felle politieke discussies leiden. Moet al dat extra geld wel naar het aflossen van de staatsschuld gaan? De verlanglijstjes liggen klaar. Zo roeren politieagenten, zorgverleners, leraren en andere werknemers in de publieke sector zich. Zij willen hogere salarissen en minder werkdruk. De vakbeweging wenst een rem op de snelle verhoging van de AOW-leeftijd. Al die maatregelen kosten geld.
Hoewel de schatkist er garen bij spint, heeft ING in financieel opzicht weinig last gehad van de recordboete. Begin september bleek dat de bank jarenlang had bezuinigd op de interne controles op witwassen en andere criminele geldstromen, met als doel meer geld te verdienen. Maar met de winst die de bank vervolgens maakte in het derde kwartaal, had zij in theorie zelfs twee schikkingen à 775 miljoen euro kunnen betalen. Daarmee heeft ING het boetebedrag omgerekend in anderhalve maand terugverdiend.
Ook bij de rest van het Nederlandse bedrijfsleven klotst het geld tegen de plinten, blijkt uit de nieuwste CBS-statistieken. De brutowinst (van niet-financiële ondernemingen, nog niet gecorrigeerd voor seizoenseffecten) kwam in het derde kwartaal van 2018 voor het eerst in de geschiedenis boven de 67 miljard euro uit. Bedrijven als Shell verdienden vooral in het buitenland meer geld.
Overigens doen die oplopende winsten de inkomsten voor Nederland uit de vennootschapsbelasting voorlopig nog niet stijgen. Bedrijven waren hieraan in het voorbije kwartaal niet meer geld kwijt dan voorheen, meldt het CBS.