Onderzoek de financiering van het hoger onderwijs

‘In december kwamen ruim tweeduizend studenten en docenten bijeen om tegen de aanhoudende bezuinigingen op het hoger onderwijs te demonstreren. Bezuinigingen waardoor met minder geld, aan méér studenten onderwijs moet worden gegeven. Docenten en studenten ervaren iedere dag de gevolgen hiervan. Doordat docenten te weinig uren krijgen om hun onderwijs en onderzoek te combineren is de werkdruk torenhoog. Ruim driekwart van de medewerkers van universiteiten werkt structureel over. Tegelijkertijd hebben docenten vaak nauwelijks ruimte om studenten persoonlijke aandacht te geven. Terwijl het gebrek aan persoonlijke aandacht een groot gemis is in de leerweg van de student.

‘Dat de problematiek over de financiering van het hoger onderwijs niet erkend lijkt te worden door het kabinet, is tenminste opmerkelijk. Hoewel er een commissie onder leiding van voormalig staatssecretaris Van Rijn is aangesteld om de verdeling van het huidige budget te herzien, mag deze commissie nadrukkelijk niet onderzoeken of de huidige pot geld groot genoeg is voor alle ambities in het hoger onderwijs. Denk daarbij aan ambities op het vlak van internationalisering, toegankelijkheid of kwaliteit, waarover de politiek op basis van een volledig beeld moet kunnen debatteren. Nog opmerkelijker is dat de commissie zelfs niet mag onderzoeken of het huidige budget wel op de beste wijze wordt ingezet. Het krimpende aandeel van basisfinanciering binnen het totaalbudget leidt er onder meer toe dat docenten op tijdelijke, onzekere contracten moeten leven.

‘Het is essentieel dat we het debat over de bekostiging met elkaar kunnen voeren op basis van de complete feiten en cijfers, los van politieke wensen of voorkeuren. Berekeningen van universiteiten en studentenbonden laten zien dat de bekostiging dit millennium van 20.000 euro naar 15.000 euro per student is gedaald, maar het kabinet stelt dat de bekostiging per student groeit. Er is dus onduidelijkheid over de cijfers en bijbehorende bezuinigingen dan wel investeringen. Wanneer we als Nederland hoge eisen stellen aan de kwaliteit van ons onderwijs en onderzoek, is er ook inzicht nodig in de daarvoor benodigde bekostiging.

‘Het kabinet staat er niet voor open om het onderwijsbudget te onderzoeken, zo blijkt uit de antwoorden die de GroenLinks-fractie ontving op vragen over de commissie van Rijn. De vraag of het huidige hoger onderwijsbudget wel toereikend is wordt bewust en volledig buiten beschouwing gelaten. Dat druist in tegen het advies van de leden van de Onderwijsraad, zij adviseerden de minister deze zomer nog om ‘de toereikendheid van de bekostiging te evalueren en deze continu te monitoren’. Ook een belangrijk rapport van CHEPS concludeerde dat herverdeling zonder extra budget slechts de druk verplaatst en niet oplost. Niet alleen de voltallige oppositie in de Tweede Kamer en externe experts willen een compleet beeld krijgen van de huidige problematiek, ook studenten dringen er op aan.

‘We mogen immers onze ogen niet sluiten voor de zorgwekkende signalen uit het veld. Juist nu zijn feiten nodig om te verkennen of het huidige budget voldoende is en of we het bestaande budget op de beste manier inzetten. Dat is nodig om de kwaliteit van ons onderwijs en de gezondheid van medewerkers te waarborgen. Het is de hoogste tijd voor politieke moed. Daarom vragen we het kabinet gezamenlijk om alsnog de toereikendheid van de financiering van ons hoger onderwijs en onderzoek te verkennen. De kwaliteit van het onderwijs en de gezondheid van medewerkers staan op het spel. Dat moet een succesvolle kenniseconomie zich aantrekken.’

_{Carline van Breugel (Landelijke Studentenvakbond)
Tom van den Brink (Interstedelijk Studenten Overleg)
Lisa Westerveld (GroenLinks)
Frank Futselaar (SP)
Kirsten van den Hul (PvdA)
Harm Beertema (PVV)
Lammert van Raan (PvdD)
Henk Krol (50PLUS)
Farid Azarkan (DENK)
Thierry Baudet (FvD)
Roelof Bisschop (SGP)}