Direct naar artikelinhoud
NieuwsMaffiaorganisatie ’Ndràngheta

Operatie Pollino legt Europees netwerk ’Ndrangheta bloot

Politieagenten in een ijswinkel in het centrum van Duisburg, tijdens een van de invallen in de grootschalige internationale actie tegen de machtigste Italiaanse maffiaorganisatie ‘Ndràngheta.Beeld AP

Tijdens een internationale actie tegen de ’Ndrangheta verrichtte de politie woensdag vijf arrestaties in Nederland en tientallen in België, Duitsland en Italië. Twee Limburgse pizzeria’s bleken een ontmoetingsplaats.

en

Wat in 2014 is begonnen met een onderzoek van de opsporingsdienst FIOD naar twee verdachte Italiaanse restaurants in het Limburgse Horst en Venray, heeft geleid tot een grote actie woensdag tegen de ’Ndrangheta in Nederland, België, Duitsland en Italië. In Nederland zijn vijf leden aangehouden van de maffiaclan met zijn wortels in de laars van Italië. In totaal zijn 84 verdachten gearresteerd, onder wie hooggeplaatste leden. Ook hebben de autoriteiten 2 miljoen euro aan crimineel vermogen, 4.000 kilo cocaïne en 140 kilo xtc-pillen in beslag genomen.

Vanaf 3 uur woensdagochtend worden de internationale huiszoekingen en arrestaties gecoördineerd vanuit Den Haag. De openbare aanklagers en fiscale opsporingsdiensten van alle betrokken landen zijn bijeen op het kantoor van Eurojust, de juridische evenknie van politieorganisatie Europol. Daar, in de zwaar beveiligde kelders, leiden en volgen zij Operatie Pollino, vernoemd naar de hoogste berg van Calabrië. Op grote schermen wordt in realtime de voortgang bijgehouden: rood betekent dat een verdachte nog op vrije voeten is, groen is een aanhouding. In Nederland doet de politie invallen in Zoetermeer, Den Haag, Amsterdam, Amstelveen, Velsen, Rotterdam, Tegelen en Sittard.

Nederland als uitvalsbasis

‘De ’Ndrangheta verstopt zich’, waarschuwt Federico Cafiero De Raho, de nationale maffia-aanklager, rond het middaguur op een persconferentie. ‘Het is een organisatie die landen in stilte binnenkomt en ze vergiftigt.’ Hij krijgt bijval van Giovanni Bombardieri, de hoofdaanklager van de regio Calabrië, bakermat van het syndicaat. ‘De operatie Pollino laat zien dat de ’Ndrangheta Nederland en andere Noord-Europese landen als uitvalsbasis gebruikt. De leden zijn gewapend en durven buiten Italië verder te gaan dan vroeger. Ze zijn niet alleen crimineel actief, maar infiltreren ook in de bovengrondse economie.’

De Italiaanse Carabinieri arresteert Francesco Amato vlakbij de Italiaanse regio Emilia.Beeld EPA

De ’Ndrangheta is een van ’s werelds machtigste criminele netwerken. Het syndicaat heeft volgens Italië controle over circa 80 procent van de Europese cocaïnehandel, in combinatie met systematisch witwassen, omkoping en geweld. Zijn de Limburgse pizzeria’s nog maar het topje van de ijsberg van de ’Ndrangheta in Nederland? Zo ver wil Fred Westerbeke, hoofdofficier van het Landelijk Parket, niet gaan. ‘Dat weten we niet, maar dit onderzoek legt wel opnieuw bloot hoe internationaal vertakt de ’Ndrangheta is. Het witwassen van drugsgeld gaat onder meer via zeer kortstondig geëxploiteerde horecabedrijven, ook in Nederland.’

Geregeld dienen Italiaanse ijssalons, restaurants en hotels als dekmantel voor witwassen, verzekeringsfraude, drugshandel, omkoping en zo nodig geweld. De pizzeria’s in Horst en Venray bleken een ontmoetingsplaats van de Nederlandse en Italiaanse maffia. Omdat de vennoten van de twee zaken vaak in Calabrië en Noordrijn-Westfalen verbleven, zochten de Nederlandse autoriteiten contact met Italië en Duitsland. Dat bracht de Operatie Pollino aan het rollen. Verdachten werden afgetapt en internationale netwerken ontrafeld.

Drugs tussen de bloemen

Nieuw is de link met Nederland zeker niet. Sinds jaar en dag is de Rotterdamse haven voor de ’Ndrangheta een belangrijke doorvoerhaven voor drugs. Ook de bloemenveiling van Aalsmeer was jaren het werkterrein van leden van de maffiaclan, bleek in 2015. Ze verstopten drugs tussen de bloemen, die vervolgens werden geëxporteerd. De Braziliaanse politie pakte vorig jaar een ’Ndrangheta-lid op dat jarenlang in Aalsmeer had gewoond. Hij zou daar als bloemenhandelaar de levering van grote partijen cocaïne hebben gecoördineerd.

Drugs tussen de bloemen

Tussen 1992 en 2014 werden in Nederland 55 maffiosi aangehouden, onder wie twintig van de ’Ndrangheta, zo staat in het vorig jaar gepresenteerde onderzoek Cerca Trova van het Openbaar Ministerie, de politie en de FIOD, de opsporingsdienst van de fiscus. Nederland is samen met Spanje en Duitsland een van de belangrijkste verblijfplaatsen in Europa voor voortvluchtige maffialeden, staat in datzelfde rapport. Ze voelen zich hier volkomen veilig en hoeven soms maar weinig moeite te doen om hun aanwezigheid te verbloemen.

De voor de Italiaanse maffia kenmerkende ‘corrumperende en ondermijnende praktijken’ tegen de politiek en het bestuur werden volgens het onderzoek niet vastgesteld. Wel bevestigde Cerca Trova waar Italiaanse maffiabestrijders al jaren voor waarschuwen: de Italiaanse onderwereld is in Nederland actief, onder meer met de handel in verdovende middelen en vermogenscriminaliteit.

Succes van samenwerking

Wat de Italiaanse, Nederlandse, Duitse en Belgische justitiële en opsporingsdiensten vooral tot tevredenheid stemt, is het succes van hun samenwerking. Eurojust maakte een Joint Investigation Team (JIT) mogelijk. Via zo’n justitieel onderzoeksteam zijn omslachtige en trage rechtshulpverzoeken niet nodig; teamleden kunnen informatie rechtstreeks in vertrouwen uitwisselen. Daarnaast is er geld om te reizen en tolken in te zetten. Een JIT werd ook opgericht na het neerhalen van vlucht MH17.

De Operatie Pollino is volgens Eurojust de grootste, gecoördineerde gemeenschappelijke actie tegen een crimineel netwerk in Europa tot nu toe. ‘Natuurlijk hebben we de ’Ndrangheta niet volledig kunnen verslaan’, benadrukt de Italiaanse maffia-aanklager De Raho met gevoel voor understatement. ‘Het is een machtige en rijke organisatie. Er zouden duizenden mensen moeten worden gearresteerd en miljarden euro’s in beslag moeten worden genomen. De rijkdom van de ’Ndrangheta is enorm.’