Amerikaanse toestanden zijn het nog lang niet, maar in het CDA en 50Plus gaan inmiddels toch behoorlijke bedragen rond, geschonken door gulle fans. Intussen is het zo'n dag waarop Diederik Samsom zich weer eens zal afvragen waarom de PvdA niet is beloond voor vijf jaar regeren in crisistijd. 

Hier zijn uw politieke Dagkoersen. 

Bij het CDA zullen ze twee keer met hun ogen hebben geknipperd toen het bedrag eind vorig jaar op de rekening  van de partij verscheen. Daar stond het echt: een donatie van in totaal 173 duizend klinkende euro's. Een bedrag waar een partij een hoop mooie dingen mee kan doen, zeker in campagnetijd. De naam van de gulle gever: Hans van der Wind, directeur van Van Dijk Educatie, de grootste schoolboekendistributeur van Nederland. Vorig jaar verkocht hij het bedrijf aan een Brits-Amerikaanse investeerder, voor naar verluidt zo'n 300 miljoen euro.

Van der Winds donatie was de grootste aan een politieke partij in het jaar 2017, blijkt het overzicht van giften dat het Ministerie van Binnenlandse Zaken dinsdag publiceerde. Daaruit komt het beeld naar voren van een land van bescheiden weldoeners met hier en daar een uitschieter, ver verwijderd van de geldsmijterij in de Amerikaanse politiek. De meeste donateurs zijn volksvertegenwoordigers van partijen met een verplichte afdrachtregeling: GroenLinks, PvdA, SP. Vooral die laatste partij haalt zo jaarlijks bergen geld binnen: in 2017 5,4 miljoen euro.

Van der Wind, die in 2016 al 10 duizend euro aan het CDA doneerde, besloot tot zijn grote gift omdat hij zich graag inzet voor ‘voor het prachtige en democratische land dat Nederland is’. 

‘In grote bedrijven gaan enorme bedragen rond voor campagnes, en politieke partijen hebben dat geld gewoon niet’, legt Van der Wind uit in een gezamenlijke verklaring met de partij van zijn hart. ‘Terwijl het van cruciaal belang voor de democratie is dat politieke partijen hun werk op een goede manier kunnen doen.’ 

De grootste suikeroom van de Nederlandse politiek is vastgoedmiljonair Chris Thünessen. In 2015 en 2016 schonk hij tweemaal een ton aan 50Plus, gevolgd door nog eens 150 duizend euro vorig jaar. Hij steunt de ouderenpartij omdat deze ‘zijn nek durft uit te steken’ voor ondernemers. Van kritiek op zijn vrijgevigheid -hij zou er politieke invloed mee kopen - wil Thünessen niets weten. ‘Typisch Nederlands om zo te reageren’, reageerde hij vorig jaar op vragen van de Volkskrant. ‘ zodra je in dit land iets goeds probeert te doen, ben je verdacht.’

Grootste en enige donateur van de Vrijzinnige Partij van Norbert Klein was Norbert Klein. Ondanks diens zeer gulle bijdrage van bijna dertigduizend euro bleef de nieuwe politieke partij van Klein, eerder Tweede Kamerlid namens 50Plus, bij de Tweede Kamerverkiezingen van vorig jaar steken op een kleine drieduizend stemmen.

‘Nivelleren is een feest', sprak toenmalig PvdA-voorzitter Hans Spekman bij de start van het kabinet-Rutte II - tot afgrijzen van coalitiepartner VVD. En hoewel de PvdA keihard werd afgestraft voor haar regeringsdeelname, nivelleerde Nederland inderdaad in de jaren na de economische crisis. Uit onderzoek van koopkrachtbureau Nibud blijkt dat de situatie van werkenden en gepensioneerden met lage inkomens na 2010 stabiel is gebleven of erop is vooruitgegaan. De hogere inkomensgroepen leverden daarentegen soms enkele duizenden euro’s in.

Het Nibud onderzocht de koopkrachtplaatjes op verzoek van ouderenpartij 50Plus. Senator Jan Nagel gebruikt de uitkomsten vandaag bij de Algemene Politieke Beschouwingen in de Eerste Kamer, vooral om aan te tonen dat veel gepensioneerden - zijn kiezers - onevenredig veel hebben ingeleverd. Hij kan zijn punt maken, want ouderen met een modaal inkomen zijn inderdaad achtergebleven op werkenden met een vergelijkbaar inkomen.

‘Nu de economische groei stijgt, worden de werkenden, die de afgelopen jaren ook achteruit zijn gegaan, volop aangemoedigd stevige loonsverhogingen te vragen’, zegt Nagel, de nieuwste Nibud-cijfers in de hand. ‘In schril en asociaal contrast zullen de gepensioneerden er de komende jaren verder op achteruit gaan en eind volgend jaar is de dreiging van pensioenkortingen voor vele Nederlanders een reëel gevaar. En volstrekt onnodig.’

Het stormpje rond de eerste mediaoptredens van Rob Jetten is gaan liggen, maar volgens EenVandaag is de stormschade niet gering. Uit een peiling van het tv-programma onder ruim 2000 D66-stemmers blijkt dat iets meer dan de helft (53 procent) vertrouwen heeft in een gloedvolle toekomst met Jetten.  Daarmee kan hij op minder steun rekenen dan Lilian Marijnissen (64 procent) en Jesse Klaver (82 procent) bij hun aantreden.

In de peiling zegt een kwart van de geraadpleegde D66'ers nog te dubben over Jetten. Deze partijleden twijfelen na zijn eerste mediaoptredens, maar gunnen hem de tijd om te groeien of wachten liever de moeilijke debatten af. Een op de vijf heeft geen vertrouwen in Jetten, die ‘te gemaakt’ en ‘niet inspirerend als leider’ zou zijn. Gevolgen voor het gepeilde zeteltal van D66 heeft het niet: dat staat stabiel op 13 virtuele Kamerzetels (nu 19).

Herdenking Wim Kok
Vandaag herdachten beide Kamers oud-premier Wim Kok, die anderhalve week geleden op 80-jarige leeftijd overleed. Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib roemde Kok, tussen 1994 en 2002 premier, als ‘dienaar van de publieke zaak’ voor wie scoringsdrift vreemd was. ‘Hij wilde tegenstellingen verkleinen. Resultaten boeken. En tot in het diepst van zijn wezen was hij ervan overtuigd dat dit alleen kon door te zoeken naar consensus en compromis’, eerde Arib haar overleden partijgenoot. ‘Als Wim Kok íets was, was het een verbindingsgenie.’

Zomer- of wintertijd? Twee jaar respijt
Hoe laat wordt het als het halfjaarlijks verzetten van de klok verdwijnt? De Tweede Kamer was er nog lang niet uit, maar kan opgelucht ademhalen. Tijdens een vergadering van de transportministers van de Europese Unie bleek gisteren dat meer lidstaten worstelen met het kiezen van de juiste tijd en de snelheid waarin dat moet gebeuren. Op voorstel van Oostenrijk schuiven zij de keuze waarschijnlijk twee jaar voor zich uit. De tijd loopt. 

Dagkoersen is de politieke nieuwsbrief van de Volkskrant. Tips of opmerkingen? Mail naar haag@volkskrant.nl