Atletiektrainer Jerry M. kon jarenlang doorgaan met seksueel misbruik van minderjarigen
Hij had een goede naam in de atletiekwereld. Technisch vaardig, joviaal, aardig en zeer gedreven. Decennialang was hij actief bij diverse atletiekverenigingen. Nu blijkt dat Jerry M. in al die jaren tenminste negen jonge sporters heeft misbruikt, met in sommige gevallen zwangerschappen bij minderjarigen tot gevolg.
De 58-jarige trainer bekende afgelopen zomer bij de tuchtcommissie van het Instituut Sportrechtspraak (ISR) de negen misbruikzaken. ISR was een onderzoek begonnen na een melding van vereniging Haag Atletiek. M. bekende onder meer geslachtsgemeenschap met minderjarigen, het bekijken van dierenporno, intimidaties en ‘grensoverschrijdende’ massages en aanrandingen. Hij is nu voor het leven geroyeerd als lid van de Atletiekunie.
Wat is het ISR?
Het Instituut Sport Rechtspraak (ISR) verzorgt de tuchtrechtspraak voor aangesloten sportbonden en buigt zich onder meer over matchfixing, doping en seksuele intimidatie. De sancties die het instituut kan opleggen, zijn onder meer een boete, berisping, schorsing of royement. De tuchtrechtspraak staat los van het strafrecht. Een tuchtzaak belandt daarom niet automatisch ook bij het Openbaar Ministerie. Daarvoor moet iemand aangifte doen. Sommige slachtoffers willen wel een tuchtrechtelijke procedure voeren, maar vinden een strafrechtelijk traject te belastend.
Uit het vonnis van de tuchtcommissie, waarover De Telegraaf zaterdag berichtte, blijkt dat de man al in de periode van 1983 tot 1987 bij een atletiekvereniging twee minderjarige meisjes had misbruikt. De laatste zaak die in het vonnis staat, speelde in 2017. In het vonnis schrijft aanklager Rob van Bokhoven dat er mogelijk nog meer zaken zijn dan de negen gevallen die Jerry M. bekende. Om tijd te besparen zijn die niet onderzocht.
Een heel ernstige zaak, noemt aanklager Van Bokhoven het. Voor de tuchtcommissie is dit ‘een uitzonderlijk geval’. ‘Met zaken die in het strafrecht thuishoren.’ Hij is verbaasd en geschokt dat het misbruik over zo’n lange periode heeft kunnen plaatsvinden en dat Jerry M. al die tijd van vereniging naar vereniging heeft kunnen wisselen.
Signalen
Signalen over man waren er wel. Zoals in 2009, toen hij vanwege ‘een ingrijpende affaire’ werd weggestuurd bij de atletiekvereniging CAV Energie uit Barendrecht. Toenmalig voorzitter André Klomp meldde de zaak toen ook bij de Atletiekunie. Daar is niks mee gebeurd, zegt hij nu. ‘We hebben een voorlichtingsavond op de club gehad. Er kwam een sportpsycholoog van de NOCNSF op de vereniging. Toen hoorde ik ook van andere verenigingen dat er incidenten met hem waren geweest.’ Uiteindelijk durfde niemand aangifte te doen. ‘Dus zei de politie toen tegen me dat ze niets konden doen.’
Directeur Pieke de Zwart van de Atletiekunie ontkent dat er toen niets met de melding is gedaan. ‘Die melding is doorgeleid en bekeken. Maar blijkbaar gewogen en te licht bevonden.’
VOG
In 2017 hoorde Klomp dat de trainer opnieuw bij CAV was binnengehaald. Hij belde meteen met de nieuwe voorzitter Bouke Bussemaker. ‘Ik zei: hoe is het in godsnaam mogelijk dat hij weer op de club rondloopt? Bleek dat de man keurig een verklaring omtrent gedrag (VOG) had laten zien. Want hij was nooit veroordeeld.’
Bussemaker zegt nu dat het in 2017 een ‘weloverwogen besluit’ was de man weer aan de slag te laten gaan omdat er geen bewijs was tegen hem. ‘Zolang niemand een aanklacht indient, heb je geen zaak. En dan kan iemand gewoon jobhoppen.’ Tot de vereniging Haag Atletiek in 2017 contact met hem opnam en liet weten dat zij Jerry M. weg hadden gestuurd nadat hij iemand in het kruis had gegrepen en melding van de zaak hadden gedaan. Bussemaker: ‘Toen hebben wij de samenwerking meteen beëindigd.’
Aanklager Van Bokhoven zegt dat het vaker gebeurt dat een sportvereniging niet alert genoeg is. Dat is voor een deel onkunde en onwetendheid. ‘Dan vragen ze niet naar referenties. Omdat iemand een goede naam heeft. Of ze eisen geen VOG, omdat ze met tekorten kampen en blij zijn dat iemand aan de slag wil. ’
Hij wil onder meer dat een VOG wordt gekoppeld. ‘Zodat ook tuchtrechtelijk veroordelingen meegenomen worden en iemand niet toch een VOG krijgt als hij nooit strafrechtelijk veroordeeld is.’
Geen aangifte
Ook bijzonder hoogleraar sport en recht Marjan Olfers, als onafhankelijk jurist verbonden aan het ISR, noemt de huidige scheiding tussen het tuchtrecht en strafrecht niet ideaal. ‘Ik vind dat er een centrale registratie moet komen van meldingen. Daar moeten sportverenigingen, maar ook scoutingclubs en scholen een beroep op kunnen doen. Je wilt het weten als er twaalf klachten over iemand zijn, terwijl hem strafrechtelijk niets te verwijten valt.’
Het ISR heeft geen aangifte gedaan bij het Openbaar Ministerie, zegt Van Bokhoven. Een aantal oude zaken tegen de atletiektrainer zijn inmiddels verjaard. ‘Bovendien is dat primair niet de taak van het instituut. Ook kunnen we niet zomaar gegevens doorgeven die slachtoffers ons vertrouwelijk hebben gegeven.’ Voor een aangifte zijn getuigenissen van slachtoffers nodig, zegt directeur De Zwart van de Atletiekunie. ‘En die zijn er niet nog niet toe bereid. Dat is soms ook wel logisch, want je wil niet alles weer oprakelen.’
Geen spijt
In het tuchtvonnis tegen Jerry M. staat dat hij geen ‘spijt heeft betuigd’, geen ‘inlevingsvermogen toonde’ en ‘berekend’ overkwam op aanklager Van Bokhoven. De man werkt in het dagelijks leven als buschauffeur bij het RET in Rotterdam. Daar wilde hij afgelopen zaterdag gewoon aan zijn dienst beginnen. Een woordvoerder zegt dat ze hem direct op non-actief hebben gesteld nadat ze het verhaal in De Telegraaf lazen. ‘We willen weten wat er precies is gebeurd en doen verder onderzoek.’