Rond de koppigste klimaatspijbelaar van Nederland hangt nog niet echt de vibe van '68

De kleine Lilly Platt (10) is tot nu toe de koppigste klimaatspijbelaar van Nederland en ze is dus tegen de term ‘spijbelen’. Spijbelen ‘doe je voor je plezier en voor jezelf’, en demonstreren voor het klimaat is een serieuze zaak. ‘Sérious business’, zegt Lilly, in very British Engels. Ze heeft een Britse moeder, Eleanor, en een Nederlandse vader, Jaap.

_{Wilt u dit verhaal liever beluisteren? Hieronder staat de door Blendle voorgelezen versie}

Lilly staakt. En als ik haar om acht uur ’s ochtends thuis in Huis ter Heide kom ophalen, waar ze eerst een half uurtje met wapperende handen van opwinding haar betoog afsteekt, dan is het al de twintigste vrijdagochtend op een rij waarop ze onder schooltijd voor het gemeentehuis in Zeist gaat staan met haar protestbord (‘There is no Planet B’).

Dit elke keer van negen tot tien uur. Eleanor gaat altijd mee, die legt een kussentje klaar tegen de optrekkende kou, een dekentje over Lilly’s benen en als het staken weer is afgelopen brengt ze Lilly met de auto naar haar particuliere basisschool in Bilthoven.

De onderwijsinspecteur belde al, om te informeren waarom de school Lilly’s aanhoudend verzuim niet meldde. Maar op de Keenschool, met extra aandacht voor ‘oorspronkelijke kinderen’, noemt de directeur Lilly’s staking desgevraagd juist ‘heel goed’ voor haar ontwikkeling.

Rond Lilly hangt kortom niet echt de antiautoritaire vibe van een revolutie à la 1968.

Vergeleken met de tienduizenden voor het klimaat stakende leeftijdgenoten in Australië, Duitsland, Zwitserland, Canada en België bleven ook Nederlandse scholieren tot nu toe opmerkelijk tam.

‘Door dat woord ‘spijbelen’, zegt Lilly. ‘Ze denken hier misschien dat het niet mag. Maar het mag wél.’

‘Artikel 9’, zegt haar moeder.

‘Artikel 9 van de Grondwet’, zegt Lilly. Het recht tot vergadering en betoging. ‘Als je ouders toestemming geven, dan mág het.’

Lilly zag de Zweedse scholier Greta Thunberg sinds de zomer elke vrijdag onder schooltijd demonstreren, als eerste, voor het parlementsgebouw in Stockholm. Greta Thunberg hield op haar vijftiende een donderpreek op de klimaattop van Katowice. Omdat ze de laatste generatie is die het tij kan keren, zegt zij. Lilly eist net als Greta dat iedereen zich bij het reduceren van de CO2-uitstoot aan het klimaatakkoord van Parijs houdt. Daarnaast wil Lilly, nu ze toch bezig is, dat alle dieren ‘in vrede’ kunnen leven, ‘vooral mopshonden’.

Lilly en Greta ontmoetten elkaar in Den Haag, ze spraken over het klimaat en over influencers met leuk haar. Nu sturen ze elkaar tekstberichtjes.

Lilly is al langer actief dan Greta, dat begon met haar Britse grootvader Jim Platt, die geoloog is en na bodemonderzoek in de halve wereld in Voorschoten belandde. Jim vertelde Lilly tijdens wandelingen hoe het weggeworpen plastic dat ze zagen liggen in de oceaan terechtkomt. Lilly ging plastic afval rapen en maakte steeds foto’s van de oogst, netjes gerangschikt en door haar moeder gepost op haar Facebookaccount ‘Lillys Plastic Pickup’.

Zo was ze twee jaar bezig toen de media haar in 2017 ontdekten. Die aandacht leidde tot een reeks eretitels en uitnodigingen. Jeugdambassadeur van de Plastic Pollution Coalition, ambassadeur World Cleanup Day. Een speech op een conferentie over plasticvrij water in Noorwegen. Lilly werd door de beroemde biologe en chimpansee-onderzoeker Jane Goodall uitgenodigd voor een ontmoeting in Londen en ze spreekt op 10 januari op de Nederlandse klimaatmars, in februari op een maritieme conferentie in Glasgow, en in juni is ze uitgenodigd voor een bijeenkomst voor ‘oceaanhelden’ in Canada.

En negentien vrijdagen lang staakte ze dus grotendeels in haar eentje voor het gemeentehuis van Zeist. De dag na de massale scholierenstaking in Brussel kondigen scholieren uit Den Haag dan toch ook een Nederlandse staking aan, 7 februari op het Malieveld. Deze twintigste vrijdag staan er ook camera’s klaar voor Lilly en zit burgemeester Koos Janssen van Zeist al op haar te wachten. Dit deed hij trouwens vaker. De burgemeester van CDA-huize vindt Lilly’s actie ‘gewéldig, zíj is hier de leraar’ en wil nog eens onderstrepen dat demonstreren voor het klimaat ‘een récht’ is. Oók voor kinderen onder schooltijd.

Twee goeiige twintigers zijn speciaal uit Alkmaar gekomen, met kartonnen bordjes waarop ‘support Lilly’ staat. Lilly houdt haar verhaal nog maar eens en knijpt haar ogen steeds even snel samen bij de moeilijke woorden.

En iedereen staat te blauwbekken in een uitstekend humeur. Later zeggen we misschien: het leek wel braaf en onbetekenend, maar hier begon het, toen we zelf niets deden.