Vedelaar en haar mede-partijbestuurders nemen nu genoegen met Moorlags erkenning dat er in zijn tijd als directeur van de sociale werkplaats in Assen dingen fout zijn gegaan. Maar in navolging van de eigen onderzoekscommissie stellen zij ook vast dat Moorlag in Assen 'integer' en 'vanuit goede bedoelingen' heeft gehandeld. Daarom zien zij geen grond meer om hem uit de fractie te zetten. Daarmee erkennen zij dat die eis eind december te impulsief en zonder feitelijke onderbouwing aan Moorlag werd opgelegd. Moorlag blijft in de Kamer maar wilde zondag niet op de gang van zaken reageren.

De kwestie-Moorlag zal nog wel even model blijven staan voor de existentiële worsteling waarin de PvdA verkeert sinds de partij bij de verkiezingen in maart 2017 bijna werd weggevaagd. Onder de leden en in het partijbestuur is sindsdien een sterke stroming die terug wil naar de zuivere sociaal-democratische idealen en zo snel mogelijk wil afrekenen met de compromissen die de PvdA in de regering voor haar rekening nam.

Met Moorlag heeft de partij iemand in eigen gelederen die juist herinnert aan het eigen beleid. Hij kwam onder vuur te liggen toen de rechter op 19 december oordeelde dat de uitzendconstructie bij de Drentse sociale werkplaats Alescon niet deugde: mensen werkten er sinds 2011 niet enkel in vaste dienst via de cao voor beschut werk, maar ook via het eigen uitzendbureau AwerC-Flex. Daar werkten de arbeidsgehandicapten tegen lager loon en mindere arbeidsvoorwaarden. De PvdA'er gaf leiding aan het bedrijf van 2015 tot oktober 2017.

De nieuwe PvdA van na de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2017 is hartstochtelijk tegen zulke 'schijnconstructies'. De PvdA van voor maart 2017 wist dat de constructie omstreden was, liet de zaak onderzoeken door staatssecretaris Jetta Klijnsma en concludeerde dat Moorlag gewoon hoog op de lijst voor de Tweede Kamer kon blijven staan. Dat veranderde pas door het vonnis van de rechter.

Moorlags verweer was pragmatisch: in een tijd waarin de politiek - ook de PvdA - kortte op de sociale werkplaatsen, kon hij via de uitzendconstructie toch mensen aannemen, mensen die anders hadden thuisgezeten. De ondernemingsraad en de vakbond hadden aanvankelijk met de oprichting van het uitzendbureau ingestemd.

Ook na de rechterlijke uitspraak bleef Moorlag bij dat verweer, gesteund door fractievoorzitter Lodewijk Asscher. Totdat partijvoorzitter Vedelaar kort daarop, na beraad met haar bestuur, Moorlag opbelde met de mededeling: je moet weg. Misschien was het toch beter dat hij ging, zei Asscher daarna ook. Maar Moorlag peinsde er niet over en wenste niet 'voor de bus te worden gegooid' zonder dat de partij zich in de gang van zaken had verdiept. 

Partijvoorzitter Vedelaar wilde zondagavond tegenover de Volkskrant niet reageren op de vraag of zij te impulsief heeft gehandeld. 'We hebben afgesproken daar niet nog een keer over uit te weiden.' Wel meent zij dat Moorlag zelf eerder ruiterlijk had moeten erkennen dat hij fout zat. 'Je kunt niet ontkennen dat dit raakt aan de kern van de sociaaldemocratie', aldus de voorzitter. 'Als twee collega's naast elkaar hetzelfde werk doen, moeten ze daar dezelfde beloning voor ontvangen. Daar is de PvdA heel helder over en William had eerder in gesprekken met partijgenoten kunnen aangeven dat hij afstand nam van de constructie bij Alescon. Dat erkent hij nu ook.'

Niettemin zullen Moorlags fractiegenoten op het Binnenhof weer enigszins gerustgesteld zijn. Vedelaars optreden leidde daar in de afgelopen weken volgens ingewijden tot 'gevoelens van onveiligheid': de fractie zit vol met bestuurders die in vorige functies beleid hebben gevoerd waar de PvdA nu niet altijd meer voor is.

Wat deed PvdA'er Moorlag eigenlijk fout met zijn uitzendconstructie? 'Dit lijkt op een afrekening'

Het kerstdilemma van de PvdA: zullen we partijgenoot Moorlag wel of niet wegsturen?

Het is onrechtvaardig Kamerlid Moorlag te straffen voor een constructie waarmee iedereen instemde, schreef onze hoofdredacteur Philippe Remarque vorige weekhttps://www.volkskrant.nl/binnenland/wat-deed-pvda-er-moorlag-eigenlijk-fout-met-zijn-uitzendconstructie-dit-lijkt-op-een-afrekening~a4553708/

Twaalf dagen geleden stuurde ik je een bericht over de commissie die het partijbestuur heeft ingesteld om een licht te schijnen op de situatie die ontstaan was rond de uitspraak van de rechter inzake de constructies bij de Drentse sociale werkplaats Alescon. Deze commissie bestaat uit voormalig Tweede Kamerlid Saskia Noorman-den Uyl, voorzitter van Jeugdzorg Nederland Hans Spigt en wethouder Thea van der Veen. De commissie heeft haar bevindingen uitvoerig besproken met Lodewijk Asscher, Sharon Dijksma, William Moorlag en mij.

 De commissie heeft erg veel gesprekken gevoerd en een goed beeld gekregen van wat er is gebeurd. De bevindingen van de commissie kun je hier downloaden. Ze komt met een helder advies aan ons. De belangrijkste conclusie is dat William Moorlag geloofwaardig de PvdA kan blijven vertegenwoordigen in zijn werk als kamerlid en de sociaaldemocratische waarden zonder enig voorbehoud onderschrijft: als twee collega's naast elkaar hetzelfde werk doen, moeten ze daar dezelfde beloning voor ontvangen.  

Dat is de kern van onze inzet in de politiek en daar zijn we het over eens. Over de rol van William als directeur van Alescon stelt de commissie dat er met goede intenties gehandeld is - in de omstandigheden is er ook begrip voor op te brengen - maar de commissie constateert ook dat William Moorlag inziet dat deze bestaande constructie in de kern niet juist was. William biedt voor deze handelswijze zijn excuses aan, eerst en vooral aan de medewerkers van Alescon.  

Deze zaak heeft de gemoederen verhit binnen onze partij. Dat is niet vreemd: het raakt immers de kern van de sociaaldemocratie. De commissie heeft snel maar ook zeer grondig werk verricht die heeft geleid tot een conclusie waar Tweede Kamerfractie en partijbestuur in gezamenlijkheid en met vertrouwen achter kunnen staan. Dat betekent dat we ons nu weer met grote energie kunnen richten op de uitdagingen waar Nederland voor staat, en op die belangrijke gemeenteraadsverkiezingen van maart!