Nederlandse gastronomie, Ierse kerstrecepten en de eetcultuur van Tel Aviv: dit zijn de smakelijkste kookboeken volgens de Kookboekenweek

Joris Bijdendijk: Een keuken voor de Lage Landen (Nijgh Cuisine)

Joris Bijdendijk, kok van Rijks-restaurant, schreef een kookboek waarin het Nederlandse product centraal staat. ‘Producten geven een keuken haar signatuur’, zei Bijdendijk vorig jaar in een interview met de Volkskrant. ‘Rijks is culinair het verlengde van het Rijksmuseum. Zoals het museum de Nederlandse cultuurhistorie uitstalt, zo doen wij dat op het bord.’

‘Wij hebben niet alleen maar Nederlandse producten op de kaart staan, maar het is wel ons uitgangspunt. Ook in mijn nieuwe kookboek Een keuken voor de Lage Landen. Daarin schrijf ik dat we aan de vooravond staan van een Gouden Eeuw in de Nederlandse gastronomie. Wij hebben alles in huis: prachtige vissen, schitterend vlees en gevogelte, enorm veel groenten en kruiden. En we hebben de kennis. Er is een hele generatie jonge talentvolle chefs bewust aan het werk met de Nederlandse keuken.’

Jigal Krant: TLV: recepten en verhalen uit Tel Aviv (Nijgh Cuisine)

Nergens eet je beter dan in Tel Aviv, schreef culinair journalist Jigal Krant eerder in de Volkskrant. ‘Dat begint al op straat met onovertroffen fastfood als shoarma, falafel en, mijn favoriet, sabich: een warme pita gevuld met gefrituurde aubergine, hardgekookt ei, een handvol salades en een rits sauzen. In laagdrempelige restaurants maken chefs gebruik van de rijke eettradities van de immigrantenbevolking. Met als resultaat een inventieve fusionkeuken zonder regels of taboes.’

‘Tel Aviv staat bovenaan het verlanglijstje van culinaire avonturiers. De early adopters raken niet uitgepraat over hun ervaringen. In New York, Parijs, Londen en Amsterdam verschijnen Israëlische restaurants en sterrenchefs laten zich inspireren door het heilige land. Jeruzalem trekt een nieuw soort pelgrims: foodies op zoek naar de geuren en smaken van hun goeroe Yotam Ottolenghi. Die bracht - ere wie ere toekomt - met zijn kookboeken de Israëlische keuken onder de aandacht van een miljoenenpubliek. Ottolenghi zette Israël op de culinaire wereldkaart, zijn goed getimede boodschap is de uitkomst van een woelige geschiedenis.’

Mari Maris: Mari plukt de dag: in 4 seizoenen, 607 recepten en 1001 tips & trucs (Carrera Culinair)

Kok Mari Maris woont in Frankrijk, maar haar boek Mari plukt de dag is bestemd voor Nederlandse lezers. Het is een vuistdik groente/recepten/verhalen/tuindagboek, een samenvatting van haar leven in Frankrijk met recepten voor ‘elke dag een lekker maaltje’.

‘Als je een goed biotoopje maakt, heb je minder werk in je tuin’, zei Maris toen de Volkskrant haar afgelopen voorjaar opzocht in Noord-Frankrijk. ‘Je leert om zo min mogelijk te spitten en te klooien, daar droogt de bodem maar van uit.’ Ze werkt zo veel mogelijk biologisch. ‘Maar niet militant. Ik heb geen keurmerk. Je wordt dan elk jaar gecontroleerd en dat is verschrikkelijk duur. Ik spreek weleens met oude boeren uit de omgeving. Die vinden ‘biologisch’ een beetje raar, maar ze weten nog wel hoe het vroeger ging zonder al die chemicaliën.’ Ze combineert planten die elkaar ondersteunen. Zo ontstond het ‘hutspotbed’: ‘De wortelvlieg houdt niet van uien en de uienvlieg niet van wortelen, dus wortelen en uien doen het goed naast elkaar.’

Maroeska Metz: Hoe dan?! Favoriete recepten uit de 7 keukens van Maroeska Metz (Mark Media & Art)

De vrouw van de krul wordt ze genoemd, ontwerper en cateraar Maroeska Metz, die begin jaren negentig in zwang raakte met haar barokke kroonluchters van ijzersmeedwerk. En nu is er een kookboek, dat begon als receptenschrift voor haar inmiddels volwassen kinderen. ‘Ik wilde ze, als ze uit huis gingen, al onze recepten meegeven.’ Dat boek groeide en groeide, want in huize Metz wordt alles zelf gemaakt: pesto, pindakaas, amandelspijs, currypasta, limoncello. Dat moest er allemaal in. En het moest er goed uitzien, natuurlijk.

Het resultaat is een basisboek. ‘Zo mooi en met zo veel toewijding gemaakt, dat je geen kind op kamers wilt laten gaan zonder dat boek’, schreef Volkskok Pay-Uun Hiu over het eerste exemplaar. Met Hiu deelde Metz voorafgaand aan de uitgave alvast het recept voor haar courgettekoek, een variant op de Duitse Flammkuchen, met mozzarelladeeg.

Yvette van Boven: Home Sweet Home XMAS: bergen makkelijke recepten voor een onbezorgd (kerst)feest (Fontaine Uitgevers)

De Ieren beginnen nu pas te ontdekken hoe goed hun keuken eigenlijk is. Tv-kok en kookboekenschrijver Yvette van Boven wist het allang, want ze bracht er de eerste tien jaar van haar leven door. Het lekkers van dat Ierse land legde ze samen met haar partner, fotograaf Oof Verschuren, vast in een kookboek: Home Sweet Home - nieuw Iers comfort food. ‘Die keuken heeft mij gevormd. Dat moet er dan blijkbaar uit.’ En er moest méér uit, het boek bracht een tweede boek voort. Gaandeweg het maakproces dikte het kersthoofdstuk zozeer aan dat ze besloot er een apart kerstkookboek van te maken, Home Sweet Home Xmas, een feestelijk winterkookboek met een kerstrandje.

Ook dit kerstboek bevat het standaardingrediënt dat in al Van Bovens kookboeken is terug te vinden, zei het onvermeld: nuchterheid. Juist met de feestdagen wil het daar weleens misgaan. In Home Sweet Home Xmas geeft Van Boven een lijst ‘kerstontstress-tips’. De belangrijkste: ‘Het gaat vooral om de gezelligheid, niet om de hoeveelheid kunstige gerechten, niet vergeten!’