Protest tegen btw-verhoging op groente en fruit steekt opnieuw de kop op: ‘Totaal verkeerd signaal voor de samenleving’
De Rotterdamse groenteman Frans van de Polder voert actie tegen de btw-verhoging voor groente en fruit. ‘De btw moet juist omláág!’
Een idiote maatregel, vindt de Rotterdamse groenteman Frans van de Polder de voorgenomen btw-verhoging voor groente en fruit. Vanaf de jaarwisseling wordt voortaan niet 6 procent maar 9 procent btw geheven op bijvoorbeeld broccoli, zuurkool, appels en aardbeien. Een stijging van 50 procent, rekent hij voor. ‘Die kosten moet ik straks aan klanten doorberekenen. De btw moet juist omláág!’
Het verzet tegen die verhoging stak weer de kop op toen een conceptversie uitlekte van het Preventieakkoord. Dat pakket maatregelen tegen roken, overgewicht en overmatig alcoholgebruik wordt over enkele weken gepresenteerd. Inzetten op gezonder leven en gelijktijdig groente en fruit duurder maken, het gaat er bij Van de Polder niet in. Hij gaat binnenkort met vijf collega-ondernemers actievoeren in Den Haag. In plat Rotterdams: ‘We gaan bananen uitdelen op het plein voor de Eerste Kamer. Ons motto: laat het Nederlandse volk niet uitglijden.’
De groenteboeren weten zich gesteund door de Transitiecoalitie Voeding, een vereniging van 150 organisaties uit het bedrijfsleven, land- en tuinbouw, zorg, wetenschap en onderwijs voor een duurzamer en gezonder voedselvoorziening. In een brief naar staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid pleitten zij voor een veel radicalere versie van het Preventieakkoord. De btw op groente en fruit zou juist moeten worden afgeschaft, of in ieder verlaagd.
Ook Petra Berkhout, landbouweconoom aan de universiteit van Wageningen, is tegen een verhoging van het btw-tarief. ‘Het zal waarschijnlijk geen enorme afname van consumptie teweegbrengen, maar ik vind het zeer onverstandig. Het is een totaal verkeerd signaal naar de samenleving.’
Minste fruit van Europa
Nederlanders eten al jaren minder groente en fruit dan is aanbevolen. Uit onderzoek van Eurostat, het statistische bureau van de Europese Gemeenschap, blijkt dat Nederlanders zelfs het minste groente en fruit eten van heel Europa. Circa 30 procent eet dagelijks één tot vier porties groenten en fruit. Het Europese gemiddelde is zo’n 50 procent.
Uit de conceptversie van het Preventieakkoord bleek dat suikervrije frisdrank en bronwater in tegenstelling tot groente en fruit waarschijnlijk wel in prijs zullen dalen. Campagnevoerder Sjoerd van de Wouw van voedselwaakhond Foodwatch snapt niets van dat voornemen. ‘Het kabinet erkent dat mensen ziek worden van verkeerd eten. Ze klagen steen en been over oplopende ziektekosten, maar groente en fruit, dé symbolen als het gaat om gezond voedsel, worden duurder gemaakt. Ongelooflijk.’
Verwacht geen wonderen als de btw niet zou worden verhoogd, maar verlaagd of zelfs afgeschaft, waarschuwt Astrid Postma, expert voeding en gezondheid van het Voedingscentrum. ‘We weten uit onderzoek dat er wel een hele grote prijsverlaging moet zijn, wil men meer groente en fruit gaan kopen. Het belangrijkste euvel is de beschikbaarheid. Vooral op scholen en werkvloeren is het belangrijk dat er tussendoor of tijdens de lunch altijd groente en fruit aanwezig is.’
Formeel klopt het dat de btw op groente en fruit met 50 procent stijgt, geeft een woordvoerder van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit toe. ‘Maar dat betekent niet dat de prijs van een appel of peer ook met vijftig procent stijgt. Een btw-verhoging is onderdeel van een groter pakket aan belastingen, toeslagen en heffingen. Een mislukte oogst of vraag en aanbod zal meer effect hebben op de prijzen van groente en fruit dan het effect van deze btw-verhoging. Die is bijna nihil.’
Groenteboer Van de Polder denkt daar anders over. Hij vreest dat zijn winkel in het Liskwartier in Rotterdam-Noord te lijden zal hebben onder de btw-verhoging. ‘Ik hoor steeds dat het btw-tarief mee gaat vallen, maar op de lange termijn gaat het voor veel van mijn klanten om een hoop geld.’
