Taxibazen frauderen via Uber
Tientallen illegale taxi’s werden vorige maand van de weg gehaald bij een groots opgezette controle. Veel van deze taxi’s werkten via het app-platform Uber. Bonafide bedrijven krijgen minder klanten door deze praktijken.
Frauduleuze taxibedrijven maken veelvuldig gebruik van het Uber-platform. Uber maakt het hen mogelijk in korte tijd veel klanten te werven en op illegale manier veel geld te verdienen. Hierdoor worden taxibedrijven die zich wel aan de wet houden uit de markt geprijsd. Dit zeggen bronnen in de Amsterdamse taxiwereld tegen de Volkskrant.
Bij een grootscheepse controle van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), politie en de belastingdienst werden vorige maand in de omgeving van Amsterdam en Schiphol tientallen illegale taxi’s van de weg gehaald. Deze taxi’s werkten vaak voor Uber, blijkt nu.
Sofyan Mbarki, fractievoorzitter van de Amsterdamse PvdA en goed ingevoerd in de Amsterdamse taxiwereld, kent de praktijken. Mbarki spreekt van plof-bv’s. Zulke bv’s hebben een officiële taxivergunning, een inschrijving bij de Kamer van Koophandel en ze bezitten een groot aantal auto’s die ze telkens voor de duur van een week verpachten aan chauffeurs. Deze chauffeurs worden veelal zwart uitbetaald. De bv’s hebben hun administratie vaak niet op orde. Wanneer de Belastingdienst hen op het spoor komt, laten de eigenaren hun bv failliet gaan waarna een nieuwe constructie wordt opgezet en de praktijk zich herhaalt.
‘Wij keuren fraude door chauffeurs die via de Uber-app rijden ten strengste af’, zegt Uber in een reactie. Maar het bedrijf acht zich niet verantwoordelijk. ‘Uber werkt met onafhankelijke chauffeurs. De verantwoordelijkheid voor het naleven van de wet- en regelgeving ligt dan ook bij de chauffeur en de taxionderneming’, aldus een woordvoerder.
Sikko Oosterhoff, gespecialiseerd inspecteur bij de ILT, verklaarde eerder tegenover het AD dat inmiddels zo’n twintig foute taxibedrijven zijn opgespoord. Die hebben gemiddeld twintig tot zeventig taxi’s rondrijden, met uitschieters naar honderd. Uit berichten op een chatkanaal voor Uberchauffeurs op berichtendienst Telegram valt op te maken dat de controles nog altijd voortduren. Chauffeurs verspreiden foto’s via die kanalen van auto’s die door de ILT in beslag zijn genomen. Uit die beelden is af te leiden dat de inspectie vooral Ubertaxi’s op de korrel neemt.
Een anonieme taxichauffeur die zo nu en dan bijklust voor Uber legt uit hoe de plof-bv’s toegang krijgen tot het platform van Uber. ‘De plof-bv heeft op papier alles op orde: taxivergunning, btw-nummer en inschrijving bij de Kamer van Koophandel. Hiermee kan de bv een account aanmaken op het Uberplatform.’ Zo’n bv heeft een paar tot tientallen taxi’s in bezit die per week worden verpacht aan individuele chauffeurs.
Vervolgens maken die chauffeurs eigen Uberaccounts aan die financieel onder het Uberaccount van de plof-bv hangen. ‘De chauffeur heeft zelf geen vergunning, geen KvK-inschrijving en geen bankrekening. Het geld dat hij met Uber verdient, wordt op de rekening van de verpachter, het plof-bv’tje dus, gestort.’
De verpachter van de auto’s houdt vervolgens de pacht in plus een percentage van de Uber-omzet en betaalt de rest zwart uit. ‘Het bedrijfje gaat na een jaar failliet. Of wordt opgeheven. Wat nog vaker gebeurt: het hele bedrijf en de bankrekening staan op naam van een katvanger’, aldus de chauffeur.
‘Omdat Uber het tegengaan van fraude belangrijk vindt, controleren wij maandelijks of chauffeurs en de onderneming waarvoor zij rijden nog steeds aan alle voorwaarden voldoen, nog rijbevoegd zijn en nog steeds door de Belastingdienst erkend worden’, aldus Uber. ‘Dit is helaas vanuit de overheid nog niet te automatiseren. Ook werken wij nauw samen met politie en overheidsinstanties en werken we graag mee aan het bestrijden van fraude.’
Een woordvoerder van staatssecretaris Van Veldhoven laat weten dat ze ‘samen met gemeenten wil optrekken om een transparant en dus eerlijk speelveld op de taximarkt tot stand te brengen, waar geen ruimte is voor fraudeurs.’ Welke concrete maatregelen ze voorstelt is niet bekend.
Bel- en opstapmark: ‘een jungle’
De taxiwet uit 2000 maakt onderscheid tussen de bel- en de opstapmarkt. Belmarkt wil zeggen: taxi’s die je van tevoren telefonisch bestelt. Opstapmarkt: taxi’s op de standplaatsen en taxi’s die je op straat aanhoudt. Amsterdam en andere grote gemeenten hebben een redelijk goed zicht op de opstapmarkt. De reguliere straattaxi’s die daaronder vallen, zijn verplicht zich aan te sluiten bij een zogeheten Toegelaten Taxiorganisatie (TTO). Deze TTO’s moeten aan alle allerlei eisen voldoen en worden door de gemeente gereguleerd en gecontroleerd. Die controle ontbreekt voor een goed deel voor Uber en andere taxi-apps die onder de zogeheten belmarkt vallen. De controleactie van de ILT van vorige maand was voornamelijk gericht op taxi’s die zich op de belmarkt bewegen. PvdA-fractievoorzitter Mbarki noemt de Amsterdamse taximarkt momenteel ‘een jungle’. Hij maakt zich in de gemeenteraad sterk om het door de opkomst van taxi-apps achterhaalde onderscheid tussen bel- en opstapmarkt op te heffen.