May mag door met de volgende Houdini-act om de Brexit te voltooien
May mag doorregeren, maar rust krijgt ze niet. De brexiteers zullen haar het leven deksels lastig blijven maken.
‘Sta op of, of hou je kop!’, dat waren de woorden waarmee premier John Major in 1995 de eurosceptici uitdaagde met een door hem zelf uitgeroepen leiderschapsverkiezing. Hij won het gevecht en maakte zijn vijanden monddood. Althans, voor een paar jaar. Sommige jonge eurosceptici van toen – John Redwood, Bill Cash, Iain Duncan Smith – zijn de oudgediende brexiteers van nu. Na de gewonnen stemming hoeft Theresa May nu geen rekening meer te houden met de ‘extremisten’ van de European Research Group-factie, die in de woorden van haar minister van Financiën, Philip Hammond, ‘zijn doorgespoeld’.
Het biedt de geplaagde Britse premier nieuwe mogelijkheden.
Na de overwinning blijft May wel met een Brexitakkoord zitten dat de Europese Unie niet grondig wil aanpassen en dat voor een meerderheid in het Lagerhuis niet te pruimen is. Een nederlaag is met de huidige tekst nog steeds onvermijdelijk, hoezeer May ook zal proberen het parlement tegen de muur te zetten. Labourleider Jeremy Corbyn zal na een verlies in het Lagerhuis een motie van wantrouwen indienen tegen May of haar hele regering – tenminste, dat belooft hij nu. Verkiezingen vormen zijn doel.
Omdat May een No Deal-situatie koste wat kost wil voorkomen, ook al dreigt ze er voortdurend mee, kan ze twee verschillende wegen inslaan.
Ten eerste kan ze een veel zachtere Brexit voorstellen, iets waar wel een parlementaire meerderheid voor bestaat en waar de brexiteers van gruwen. Wat ze ook kan doen, is het uitschrijven van een referendum over haar deal, met het idee dat de bevolking er dan maar over moet beslissen. Ze heeft gezegd geen nieuwe volksraadpleging te willen, maar zulke beloften hebben niet zoveel waarde. Het probleem is dat er dan eerst een nieuwe referendumwet door het parlement moet komen, wat maanden in beslag zal nemen. Uitstel van de Brexitdatum zou dan onvermijdelijk zijn, dit tot chagrijn van Brussel.
De vraag is bovendien welke opties er op het stembiljet komen te staan:
May’s Akkoord of Geen Akkoord?
May’s Akkoord of In de EU blijven?
Dan wel: May’s Akkoord of Geen Akkoord of In de EU blijven?
Het zal de maatschappelijke verhoudingen op scherp zetten, zeker wanneer de uitkomst ‘Remain’ zal zijn. Uiteraard is er nog een kleine kans dat de parlementariërs, met de dreiging van Geen Akkoord en dus een harde Brexit uiteindelijk de deal van May ergens na de jaarwisseling alsnog steunen. In dat geval heeft ze een wonder verricht en kan ze Downing Street met een opgeheven hoofd verlaten.
Een ding is zeker: de brexiteers zullen ook het leven van haar opvolger(s) dan weer moeilijk gaan maken.
En hoe nu verder?
Kerstcoup van brexiteers tegen May is mislukt
De kerstcoup tegen Theresa May is mislukt. Bij een geheime vertrouwensstemming haalde de Britse premier woensdagavond genoeg stemmen om, gehavend en wel, door te kunnen gaan als premier.
Ook in de rest van Europa is het politieke klimaat somber
Donderdag komen de Europese leiders bijeen. Iedereen kijkt naar Theresa May en Groot-Brittannië, maar ook in de rest van Europa is het politieke klimaat guur en onbestendig.
EU maakt haast met noodplannen Brexit
De EU27 geeft vol gas bij de voorbereiding van de noodplannen voor een harde Brexit. Niet uit overtuiging of vermaak, de 27 lidstaten blijven hopen op een akkoord dat een ordelijk vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie garandeert. Maar ze willen niet langer gegijzeld worden door het zieltogende politieke drama in Londen. ‘We hebben langzamerhand te maken met een failed state, dan moet je op alles voorbereid zijn’, zegt een hooggeplaatste EU-ambtenaar.