Waarom weert Nederland Huawei eigenlijk niet?

Een vraag vooraf: Huawei? Wat doet dat bedrijf eigenlijk?

Huawei is sinds dit jaar na Samsung de grootste telefoonverkoper ter wereld, maar de veiligheidsbezwaren gaan vooral over netwerkapparatuur zoals routers en servers. Daarin is Huawei wereldwijd de allergrootste. De techgigant beheert in Nederland onder meer het mobiele netwerk van T-Mobile, levert netwerkapparatuur aan grote telecombedrijven als KPN en is betrokken bij de aanleg van het nieuwe 5G-netwerk, dat naar verwachting in 2020 klaar is. Exacte cijfers ontbreken: bedrijven als KPN willen vanwege contractuele verplichtingen niet kwijt welke bedrijven welke functies vervullen in hun netwerken en ook Huawei heeft geen cijfers van Nederland beschikbaar, meldt een woordvoerder.

Waarom vinden critici het gevaarlijk om Huawei toe te laten in een land?

Veiligheidsdiensten vrezen vooral dat China via Huawei en eveneens Chinese techbedrijf ZTE data steelt van burgers en bedrijven of dat zij worden bespioneerd. In een extreem geval zou China via het techbedrijf zelfs de macht kunnen hebben om hele netwerken in een ander land - zoals internet en telecommunicatie - plat te leggen.  

Zo is het via ‘achterdeurtjes’ (backdoors) of ingebouwde chips mogelijk om data weg te sluizen en is het eenvoudiger om netwerken te hacken waarvan je weet hoe ze in elkaar zitten. Zeker als organisaties hun netwerken onvoldoende beveiligen, software-updates niet controleren of hun netwerkverkeer niet versleutelen. 

De angst over het bedrijf wordt gevoed door de sterke twijfels die er zijn over de onafhankelijkheid van Huawei ten opzichte van de Chinese overheid. Huawei heeft herhaaldelijk ontkend onder invloed van Beijing te staan. 

Is die angst terecht?

Er is geen bewijs dat China netwerkapparatuur van bedrijven als Huawei  inzet om te spioneren in andere landen. ‘Veel blijft gebaseerd op geruchten, afkomstig uit kringen rondom inlichtingendiensten en cybersecurity-bedrijven’, zegt Sico van der Meer, cyberveiligheidsexpert van het Clingendael Instituut. ‘Vooral de Verenigde Staten moeten maar eens hard bewijs openbaren, om zeker te weten dat dit meer is dan een geopolitieke heksenjacht.’ China is in elk geval berucht om zijn economische spionage, zoals het stelen van technologische kennis. Zo drongen Chinese hackers het Nederlandse computerchipbedrijf ASML binnen en leverde België afgelopen oktober een Chinese spion uit aan de VS die fabrieksgeheimen van een Amerikaans bedrijf wilde stelen.

Dat overheden wel in staat zijn om af te luisteren via apparaten uit eigen land, bewezen – pikant genoeg – de Verenigde Staten zelf, blijkt uit gelekte documenten van onder meer klokkenluider Edward Snowden. Om wereldwijd inlichtingen te verzamelen gebruikte de geheime dienst NSA bijvoorbeeld ‘achterdeuren’ in netwerkapparatuur van Amerikaanse techbedrijven als Cisco.

Waarom weert Nederland de techreus niet?

‘We kennen de berichten van andere landen met betrekking tot Huawei en ZTE, maar Nederland maakt altijd een zelfstandige afweging’, mailt een woordvoerder van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. ‘Gezien de nationale veiligheidsbelangen, en de belangen van het bedrijfsleven, kan ik niet vooruitlopen op toekomstige maatregelen of hierover speculeren.’ 

Toch lijkt er iets te gaan gebeuren. Dit voorjaar komt de Nederlandse regering met een China-strategie. Of ook de relatie van Nederlandse bedrijven met Huawei en ZTE hierin wordt meegenomen, kunnen woordvoerders niet bevestigen. Dat de Nederlandse overheid de Chinezen niet helemaal vertrouwt, blijkt wel uit de waarschuwing die de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland meegaf aan een handelsdelegatie die naar China toog: laat geen gevoelige informatie op telefoon of laptop staan.

Wie keren zich allemaal wel tegen Huawei?

Amerikaanse veiligheidsdiensten waarschuwen al jaren dat Huawei niet te vertrouwen is, maar de afgelopen weken is het aantal acties tegen Huawei en ZTE in een stroomversnelling geraakt. Sinds augustus mogen Amerikaanse overheidsorganen geen apparatuur van de twee bedrijven gebruiken op belangrijke plekken in IT-systemen. Hierna weerde Australië de bedrijven uit de aanleg van 5G-netwerken en mocht Huawei in Nieuw-Zeeland niet meewerken aan een 5G-netwerk om nationale veiligheidsredenen. Vorige week werd bekend dat British Telecom Huawei-apparatuur uit kernonderdelen van zijn 4G-netwerk verwijdert. Het Belgische Centrum voor Cybersecurity stelt een onderzoek in naar Huawei en ook Japan zou volgens Reuters Huawei en ZTE willen weren uit overheidsinfrastructuur, zo werd vrijdag bekend.